Bilim dünyasında çığır açan bir gelişme: Yapay zeka, sadece yüz fotoğraflarını analiz ederek kişilerin biyolojik yaşını tespit edebildi.
“FaceAge” adı verilen bu yenilikçi araç, özellikle kanser hastalarının sağlık durumunu değerlendirmede doktorlara kritik bilgiler sundu.
Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzmanlar, bu teknolojinin tedavi süreçlerini dönüştürebileceğini ve hastaların yaşam kalitesini artırabileceğini belirtti.
Peki, bu sistem nasıl çalışıyor ve sağlık sektöründe neler vadediyor? İşte tüm detaylar...
FACEAGE: YÜZDEKİ GİZLİ VERİLERİ ORTAYA ÇIKARIYOR
Farklı ülkelerdeki üniversitelerden araştırmacılar, yüz ile biyolojik yaş arasındaki ilişkiyi incelemek için “FaceAge” adlı yapay zeka aracını geliştirdi.
Sistem, 60 yaş ve üzeri 58.851 kişinin yüz fotoğrafları ve sağlık verileriyle eğitildi.
The Lancet’te yayımlanan çalışmaya göre, FaceAge, sağlıklı bireylerin biyolojik yaşlarının kronolojik yaşlarına yakın olduğunu, ancak kanser hastalarının yüzlerinin yaklaşık 5 yaş daha yaşlı göründüğünü saptadı.
ABD’deki Stanford Üniversitesi’nden yapay zeka ve sağlık uzmanı Dr. Fei-Fei Li, “Bu teknoloji, biyolojik yaşın görsel ipuçlarıyla tahmin edilebileceğini gösteriyor. Yüzdeki kırışıklıklar, cilt tonu ve kas kütlesi gibi özellikler, sağlığın aynası olabilir” dedi.
Araştırmacılar, FaceAge’in özellikle göz çevresi ve kas kütlesi gibi bölgeleri analiz ederek biyolojik yaşı tahmin ettiğini düşünüyor, ancak algoritmanın tam işleyişi henüz netlik kazanmış değil.
BİYOLOJİK YAŞ NEDEN ÖNEMLİ?
Biyolojik yaş, takvim yaşından farklı olarak vücudun fiziksel ve hü hücresel durumunu yansıtır.
Kronolojik yaş ilerledikçe, hastalıklar ve çevresel faktörler biyolojik yaşı etkileyebilir.
İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nden gerontolog Prof. Dr. Andrew Steele, “Biyolojik yaş, bir hastanın tedaviye nasıl yanıt vereceğini ve iyileşme potansiyelini anlamada kritik bir gösterge. Örneğin, kanser hastalarında kemoterapiye dayanma kapasitesi, biyolojik yaşa bağlı olarak değişebilir” açıklamasında bulundu.
Journal of Gerontology’de yayımlanan bir araştırma, biyolojik yaşın yüksek olmasının kalp hastalıkları, diyabet ve kanser gibi kronik hastalıklarla güçlü bir ilişki içinde olduğunu gösterdi.
FaceAge, bu yaş tahminini hızlı ve non-invaziv bir şekilde yaparak, doktorların tedavi planlarını kişiselleştirmesine olanak tanındı. Bu teknoloji, hastaların sağlık durumunu daha objektif bir şekilde değerlendirmemizi sağlayabilir. Özellikle yaşlı hastalarda, tedavi kararları için değerli bir araç.
SAĞLIK SEKTÖRÜNDE DEVRİM POTANSİYELİ
FaceAge’in en büyük vaatlerinden biri, kritik tedavilerde doktorlara rehberlik etmesi.
Örneğin, kanser hastalarında kemoterapi veya cerrahi müdahale gibi agresif tedavilerin uygunluğu, hastanın biyolojik yaşına bağlı olarak değerlendirilebilir.
ABD’deki Mayo Clinic’ten onkolog Dr. Edward Creagan, “Biyolojik yaş tahmini, hastaların tedaviye toleransını öngörmede bize yeni bir perspektif sunuyor. Bu, yanlış tedavi kararlarını azaltabilir” dedi.
Sistem, sadece kanser hastaları için değil, genel sağlık taramalarında da kullanılabilir.
The Lancet’teki çalışma, biyolojik yaş tahminlerinin fiziksel sağlıkla yakından ilişkili olduğunu ve bu verilerin erken teşhis süreçlerini destekleyebileceğini vurguladı. Ancak uzmanlar, sistemin doğruluğunu artırmak ve nasıl çalıştığını daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
GİZLİLİK VE ETİK ENDİŞELER
Yapay zekanın yüz verilerini analiz etmesi, gizlilik ve veri güvenliği konularını da gündeme getirdi.
Uzmanlar, "Bu tür uygulamalar, yüz fotoğrafları gibi hassas verileri topluyor. Ancak bu verilerin nerede saklandığı, nasıl kullanıldığı ve üçüncü taraflarla paylaşılıp paylaşılmadığı şeffaf değil" uyarısında bulunuldu. Avrupa Birliği’nin Yapay Zeka Yasası gibi düzenlemeler, bu tür teknolojilerin etik kullanımını sağlamayı hedeflese de, küresel ölçekte daha sıkı kurallara ihtiyaç duyuldu.
Stanford Üniversitesi İnsan Merkezli Yapay Zeka Enstitüsü’nden gizlilik uzmanı Jennifer King, “Bu veriler, gelecekte yüz tanıma sistemleri veya başka algoritmaların eğitimi için kullanılabilir. Kullanıcıların, verilerinin nasıl işlendiği konusunda bilgilendirilmesi şart” dedi.
TÜRKİYE’DE KULLANIM POTANSİYELİ
Türkiye’de sağlık sektöründe yapay zeka kullanımı giderek artıyor. FaceAge gibi araçlar, özellikle yaşlı nüfusun yoğun olduğu ülkemizde, sağlık hizmetlerini optimize edebilir. Kanser tedavilerinde hastaların biyolojik yaşını bilmek, daha az invaziv yöntemlere yönelmemizi sağlayabilir. Sağlık Bakanlığı’nın 2021-2025 Ulusal Yapay Zeka Stratejisi, bu tür teknolojilerin sağlıkta kullanımını teşvik etmeyi hedefledi.
YÜZÜNÜZ SAĞLIĞINIZIN AYNASI!
FaceAge, yapay zekanın sağlık sektöründeki dönüştürücü gücünü bir kez daha gözler önüne seriyor. Yüz fotoğraflarından biyolojik yaşı tahmin eden bu teknoloji, doktorların daha bilinçli tedavi kararları almasına yardımcı olabilir. Ancak, veri gizliliği ve etik kullanım gibi konularda dikkatli olunması gerekti.
