Deniz kaplumbağaları...

Bilinen adıyla Caretta Caretta...

En önemli yumurtlama bölgesi Adana''nın Yumurtalık ilçesi ve Belek, Anamur, Serik, Köyceğiz, Dalyan sahilidir. Belek kıyıları, Caretta Carettaların Akdeniz''deki ikinci (Yunanistan''ın Zakintos adasının ardından) ve Türkiye''nin en büyük yumurtlama alanı olarak bilinir.

Yaklaşık 106 milyon yıldır yeryüzünde oldukları düşünülmektedir. İnsanoğlunun yerleşme ve çoğalma kapasitesi yüzünden ve ışık kirliliği nedeniyle bugün sayıları giderek azalıyor.

Nesli tükenme tehlikesi altında olduğu için koruma altında tutuluyor.

Milyonlarca yıldır dünyanın okyanuslarında kilometreler kat eden deniz kaplumbağaları, deniz ve kıyı ekosistemlerinin sağlığı açısından vazgeçilmez ve tamamlayıcı bir role sahip.

Yani temiz denizde yüzmeyi bu kaplumbağalara borçluyuz diyebiliriz...

Peki, biz onların bize verdiklerine karşı ne yapıyoruz?

Yumurtalarının üzerlerinden iş makineleriyle geçiyoruz.

Anlatayım...

Konu: Antalya Serik Belediyesi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Serik Belediyesi arasında 9 Nisan 2012''den 31 Aralık 2021 tarihine kadar sürecek  "Kıyı Kesimi Günübirlik Alan İşletme Protokolü" imzalamış.

Protokolde yer alan kira bedeli de 2012 yılında yıllık 190 bin TL her yıl da ÜFE''ye göre artacak şekilde belirlenmiş.

Protokol kapsamındaki alan, Belek Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içerisinde bulunuyor.

Yani Belek Çevre Düzeni Planında kumsal kullanım alanında ve deniz kaplumbağaları koruma ve üreme bölgesinde birincil ve ikincil koruma alanında kalıyor.

Protokolün "İşletme Esasları" başlıklı 11''inci maddesinde tesislerin iç ve dış mekanlarında idarenin bilgisi dışında herhangi bir ilave düzenleme ve fiziki değişiklik yapılmayacağı aksine davranışların sözleşmenin fesih sebebi sayılacağı net bir şekilde belirtilmiş.

Yine aynı maddede, deniz kaplumbağası yumurtlama bandında kum kazılmaması, kum alımı yapılmaması, kumsalın temizliği için dahi olsa araç kullanılmaması aktarılmış.

Yuvalara uzman kişiler haricinde müdahale edilmemesi, yuvaların başka bir yere nakli gerekirse bu işlemin kesinlikle uzman kişilerce yapılması, yürürlükteki "Deniz Kaplumbağalarının Üreme Alanının Korunmasına İlişkin Genelge" hükümlerine ve bu doğrultuda yapılacak düzenlemelere uyulması istenmiş.

Üstelik ışıklandırmanın asgari seviyede tutulması gerektiği hususları da özellikle belirtilmiş. Çünkü hayvanlara zarar verdiği gibi ışık kirliliği olan yerlerde üreyemiyorlar.

Peki, Serik Belediyesi ne yapmış dersiniz?

Belediye protokol şartların uzun süredir yerine getirilmemiş ve buna rağmen, protokol de feshedilmemiş. Kira bedelinin yatırılmaması da en masum olanı bence...

Neler yapılmış neler...

Adeta doğa katliamı.

Deniz kaplumbağaları yumurtlama sahası içerisinde bulunan yaklaşık 1.000 metrekarelik alanda, Belediye tarafından halı saha yapılması amacıyla traktör ve iş makineleri kullanılarak kum tepeleri yok edilmiş, dolayısıyla kaplumbağaların yuvalama sahalarına zarar verilmiş.

Kim bilir kaç yavru telef oldu sayılamamış bile.

Düzleştirilen alan tel örgüyle çevrilmiş ve çimlendirilmiş, alanın doğal yapısı tahrip edilmiş.

İl Müdürlüğü tarafından tespit edilen uydu görüntülerine göre, kumsal alanından iş makinesi ile kaçak kum alımı yapılmış.

Dahası iş makineleri belirtilen kumul alanlarda bekletilmiş ve alan geri dönüşü olmayan bir duruma getirilmiş.

Söz konusu alanda restoran ve halı saha gibi yapılar yapılmış. Bu yapılar İl Müdürlüğü tarafından fotoğraflanmış ve tutanak altına alınmış.

İl Müdürlüğü tarafından birçok kez Belediye Başkanlığına yazı yazılmış ve Protokol hükümleri ile meri mevzuat çerçevesinde alanın eski haline getirilmesi istenmiş, ancak Belediye tarafından gerekli işlemler yapılmamış.

Görüldüğü üzere, Serik Belediye Başkanlığı tarafından hem kira bedeli ödenmemiş, hem de protokolde yer alan birçok hükme aykırı hareket edilmiş.

Bu protokol ihlallerinin, İl Müdürlüğü tarafından yapılan tespitler ve görüntüler ile de kayıt altına alındığı, Belediyeye birçok kez uyarı yazısı yazıldığı, ancak Belediyeden bir cevap alınamadığı anlaşılmış.

Belediyenin marifetleri sadece bu değil tabi...

Bakanlık ile Serik Belediyesi arasında yine 9 Nisan 2012 tarihinde "Boğazkent Belediyesi Su Sporları İrtibat Noktalarına Ait İşletme Protokolü" imzalanıyor.

Protokol amaç bölümü 1''inci maddesine göre, Özel Çevre Koruma Bölgelerinin sahip olduğu çevre değerlerini korumak suretiyle, su üstü parkur alanlarına ait toplam 7 adet irtibat noktasının işletilmesi veya işlettirilmesi olarak belirtiliyor.

Ama bir kural konmuş.

Belediye söz konusu yerleri kendi işletmesi durumunda elde edeceği cironun yüzde 30''unu; 3. kişilere işlettirmesi durumunda da alt yüklenici ile imzalanan sözleşme bedellerinin yüzde 30''unu kira bedeli olarak yatırmak durumunda.

Ayrıca, protokol konusu yerleri 3. kişilerin işletmesi durumunda Belediye, sözleşme veya protokolü imzaladığı tarihten itibaren 1 ay içinde idareye göndermek zorunda.

Yapılan incelemede, Belediyenin protokol kapsamında ödemesi gereken 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılı kira bedellerini ödemediği görülmüş.

Belediye tarafından en son 2015 yılında ödeme yapılmış.

Söz konusu yerlerin Belediye tarafından mı alt kiracılar tarafından mı işletildiğine dair Bakanlığa bir bilgi verilmemiş bile.

Ne Belediyenin işletilen yerlerden ne kadar ciro elde ettiğine dair ne de kiraya verildi ise kira ücretlerinin ne olduğuna dair bir bilgi sunulmamış. Belediye açıkça 2016 yılından beri protokolde yazan yükümlülüklerini yerine getirmemiş.

Ayrıca, en son 2012 yılında İl Müdürlüğüne sunulan alt yüklenici kira sözleşmeleri incelendiğinde, söz konusu irtibat noktalarının hepsinin 2012 yılında Belediye tarafından otellere kiraya verildiği ortaya çıkıyor.

Peki, buna karşılık bir protokol feshi, müeyyide uygulanmış mı?

Tabii ki hayır...

Ve biz bu Bakanlıktan hayvanları, Salda Gölü''nü, çevreyi korunmasını bekliyoruz.