Günlük yaşamın koşuşturmacasında çoraplar genellikle göz ardı edilen bir giysi parçası. Ancak, uzmanlar bu masum görünen alışkanlığın ciddi sağlık riskleri barındırdığı konusunda uyardı.
İngiltere’nin önde gelen mikrobiyologlarından, Leicester Üniversitesi Klinik Mikrobiyoloji Doçenti Dr. Primrose Freestone, çorapların yalnızca 12 saatlik kullanımda bile “mikrop yuvasına” dönüştüğünü belirtti.
Ayaklarımızdaki ter ve nemle birleşen çoraplar, bakteri ve mantarların çoğalması için ideal bir ortam oluşturdu.
AYAKLAR: MİKROPLARIN CENNETİ
Dr. Freestone’a göre, ayaklarımız vücudumuzun en yoğun mikrobiyal bölgelerinden biri.
Ayak parmakları arasındaki ter bezleri, ayakkabı ve çoraplarla birleştiğinde adeta “sıcak, nemli ve mikrobiyal bir koza” oluşturdu.
Yapılan bilimsel araştırmalar, sadece 12 saat giyilen bir çorabın, giysiler arasında en fazla bakteri ve mantar barındıran parça olduğunu ortaya koydu. Bu mikroorganizmalar arasında cilt enfeksiyonlarına, apselere ve hatta toksik şok sendromuna yol açabilen Staphylococcus aureus, mantar enfeksiyonlarının yaygın nedeni Candida albicans, solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olabilen Aspergillus ve siğillere yol açan insan papilloma virüsü (HPV) bulunuyor.
YANLIŞ YIKAMA, BÜYÜK RİSK
Çorapların yanlış yıkanması, bu tehlikeli mikropların hayatta kalmasına ve yayılmasına olanak tanındı.
Dr. Freestone, çamaşır makinelerinde sıkça kullanılan 30-40°C gibi düşük sıcaklıkların mikroorganizmaları yok etmek için yetersiz olduğunu vurgulayarak, “Çoraplar sadece görünürde kirli değil, mikroskobik düzeyde potansiyel bir enfeksiyon kaynağıdır” dedi.
Araştırmalar, hastanelerde zemine temas eden çorapların dirençli bakterileri bile yatağa taşıyabildiğini gösterdi. Evde de hijyen zincirinin kırılması, aile bireyleri arasında enfeksiyon riskini artırdı.
UZMANLARDAN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanları, çorap hijyeninin önemine dikkat çekerek, özellikle HPV gibi virüslerin çorap yoluyla bulaşabileceğini belirterek, “Kişisel çoraplarınızı asla başkalarıyla paylaşmayın” uyarısında bulundu.
Uzmanlar, enfeksiyon riskini en aza indirmek için çorapların her gün değiştirilmesi gerektiğini söyledi.
Dr. Freestone ise çorapların en az 60°C’de, enzim bazlı antibakteriyel deterjanlarla yıkanmasını ve ardından buharlı ütüyle ütülenmesini önererek, “Enzimler, bakterileri çorap liflerinden ayırıyor ve yüksek sıcaklık, insan ayağı sıcaklığına adapte olmuş mikropları öldürüyor” dedi.
BİLİMSEL BULGULAR NE DİYOR?
Uluslararası mikrobiyoloji dergilerinde yayımlanan çalışmalar, çorapların yetersiz temizlenmesi durumunda Staphylococcus ve Candida gibi patojenlerin hayatta kalarak cilt enfeksiyonlarına, siğillere ve hatta ciddi sistemik hastalıklara yol açabileceğini doğruladı.
Örneğin, Journal of Hospital Infection’da yayımlanan bir araştırma, hastane ortamında çorapların dirençli bakterilerin yayılmasında önemli bir rol oynayabileceğini ortaya koydu.
Clinical Microbiology Reviews dergisinde yer alan bir inceleme, ayak mantarlarının (tinea pedis) çoraplar aracılığıyla kolayca yayıldığını ve bu durumun özellikle bağışıklığı zayıf bireylerde ciddi komplikasyonlara yol açabileceğini gösterdi.
PRATİK VE ETKİLİ ÇÖZÜMLER
Uzmanlar, çorap hijyenini artırmak için şu adımları önerdi:
Yüksek sıcaklıkta yıkama: Çoraplarınızı en az 60°C’de, enzim bazlı deterjanlarla yıkayın.
Buharlı ütü: Kuruyan çorapları buhar fonksiyonlu ütüyle ütüleyerek kalan mikropları ortadan kaldırın.
Günlük değiştirme: Çoraplarınızı her gün değiştirerek mikrop birikimini önleyin.
Paylaşmaktan kaçının: HPV gibi virüslerin bulaşma riskine karşı çoraplarınızı başkalarıyla paylaşmayın.
Ayakkabı hijyeni: Ayakkabılarınızı düzenli olarak havalandırın ve dezenfekte edin, çünkü ayakkabılar da mikropların üremesi için uygun bir ortam sağlar.
KÜÇÜK BİR ADIM, BÜYÜK BİR KORUMA
Çoraplarınızın temizliğine özen göstermek, sadece ayak sağlığınızı değil, genel sağlığınızı da korumanın basit ama etkili bir yolu.
Dr. Primrose Freestone, “Doğru yıkama ve hijyen alışkanlıklarıyla çoraplarınızı mikrop yuvasından sağlık kalkanına dönüştürebilirsiniz” dedi.
