İHA’nın haberine göre; Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremin ardından arama kurtarma ekipleri uzun uzunca saatlerin ardından enkaz altından depremzede çıkarmaya devam ediyor.
DEPREMZEDEYE NEDEN SU VERİLMEZ?
Enkazdan çıkan kişi crush (ezilme) sendromu yaşar. Bu yüzden enkazdan çıkan kişiye su verilmek hayati tehlike taşıyabilir. Kas ve yumuşak dokulardaki ezilmeler yüzünden kişi organ yetmezliği tehlikesi ile karşı karşıya gelebilir.
İLK MÜDAHALE NASIL OLMALI?
Depremzedeye uygulanacak ilk yardım müdahalesinin nasıl olması gerektiğini anlatan Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Ümit Yaşar Kamacı şunları dile getirdi:
“Çevre güvenliği sağlandığında depremzedemizi sert bir zemine yatırmamız gerekiyor. Sonrasında ise hava yolu açıklığı, solunum ve dolaşımını kontrol etmemiz lazım. Ağız içine bakarak ağızda herhangi bir cisim varsa çıkartılmalı. Göğsünün havalanıp, havalanmadığına bakarak, soluk alıp verdiğini görebiliriz. Dolaşımını da iki parmak yardımıyla şah damarından nabzına bakarak anlayabiliriz”
SIVI VE ISI KAYBINA DİKKAT
Enkaz altında kalan vatandaşlarda görülen ilk sorunun sıvı ve ısı kaybı olduğunu söyleyen Kamacı, nasıl bir uygulama yapılması gerektiği konusunda şu ifadelerde bulundu:
“Enkaz altında kalan vatandaşlar uzunca bir süre besin alamadılar ve hava çok soğuk. Sıvı ve ısı kaybını önleyebilmemiz adına enkaz altında ulaşabildiğimiz depremzedelerimize su ve battaniye yardımı ile sıvı ve ısı kaybını o anlık olabildiğince dengelemeye çalışmalıyız. Sıvı kaybı böbrek fonksiyonlarının yetersizliğine neden olur. Böbrek fonksiyonlarının yetersizliği ise hastanın depremden sonra uzunca bir süre tuvalete çıkamaması gibi (anüri) sorunlar meydana getirebilir. Bu bakımdan ısı ve sıvı kayıplarını önlemek çok önemli”
YANLIŞ MÜDAHALE FELÇ BIRAKIR
Depremzedenin enkazdan çıkarıldıktan sonra ilk etapta özellikle sert bir zemine yatırılması gerektiği konusunda uyaran Kamacı şunları belirtti:
“Sert zeminde yatırılmasının sebebi omurga yaralanmalarında depremzedenin omurga hareketini kısıtlamaktır. Deprem gibi doğal afetlerde yaralanma ve ezilme çok fazla görülüyor. Bu ezilme travmaları ve omurga yaralanmaları neticesinde felç durumu yaşanmaması için depremzedenin sert zeminde yatırılması gerekiyor. Boyunluk takmak şart. Boyunluk yoksa eğer kafayı dikkatli bir şeklide dengede tutmak gerekiyor”
KANAMALARA YAPILACAK İLK YARDIM
“Aktif kanamanın oluştuğu yere tampon uygulanmalı” diyen Kamacı şunları belirtti:
“Deprem bölgelerinde uygun gerekli malzemeleri bulmak ve uygulama yapmak zor ancak kemer gibi malzemelerle uzuv bağlanarak, kanayan bölgenin kan akışı durdurulabilir. Burada amaç ilk yardımdır ve kan akışını durduracak şeylerle tampon yapılması ilk etapta uygun olacaktır. Depremde en çok görülen durumlardan biri de uzuv kopmalarıdır. Kopan uzuvlar soğuk ve hareketsiz kalabileceği temiz kaplarla muhafaza edilerek taşınmalıdır”
DONMAYA KARŞI MÜDAHALEYE DİKKAT
Hipotermik ve hipovolemik şok durumu oluşmaması için ısının kademeli olarak verilmesi gerektiğini belirten Kamacı şunları ifade etti:
“Battaniye ile ısıyı sağlayarak, vücut ısısını dengelemek gerekiyor. Isıyı dengede tutmanın amacı dolaşımın etkinliğini sağlayarak iç organların zarar görmesini engellemek içindir. Depremzedenin bilincini açık tutmak için ise sürekli iletişim kurulmalı. Şok durumunu atlatıp, hastanın bilincini kontrol etmek gerekiyor. İletişim kurarak uyaranlar verilen hastanın şok durumunu engellemeliyiz”
