Ekmek teknesinden ilim, irfan yuvasına

Ekmek teknesinden ilim, irfan yuvasına
Türkiye'nin ilk Atom Mühendisi Prof. Dr. Ahmed Yüksel Özemre'nin, "Üsküdar'da Bir Attar Dükkanı" adlı kitabının 28. baskısı Kubbealtı Vakfı'nın 50. Yıl özel dizisiyle yeniden okurla buluşturuldu.

Özemre''nin, ebru sanatının duayeni Mustafa Düzgünman''lara ait attar dükkanı ve müdavimleriyle ilgili hatıraları kaleme aldığı

kitap kendisine 1996 yılında Yazarlar Birliği''nden hatırat dalında birincilik ödülü kazandırmıştı.  Kimler kimler gelip geçmiştir buradan... Neyzen Niyazi Sayın, büyük hattat Necmeddin Okyay, Abdülbâkî Gölpınarlı, Eşref Ede, Hâfız Nâfiz Efendi, Ahmed Celâleddin Dede ve daha niceleri... Alimlerin, ariflerin, sırlı velilerin, mûsikîşinasların mekânı olmuştur "Attar Dükkânı".  Yalnız onların mı? Üsküdar''ın meşhur meczuplarından Mortucu Sâlih de, Takunyacı Kemâl de  bu dükkânın müdavimleri arasındadır.

Üç yaşından beri gidip geldiği bu dükkâna dair anılarını kendine has üslûbuyla paylaşan Özemre, kitabın ilk baskısındaki takdim yazısında, "1994 senesi Ramazan''ında, içimde, bu ''Attar Dükkânı'' ile ilgili olarak yaşadıklarımdan hâfızamda yer etmiş olanları yazıya geçirmek hususunda bir heves doğdu. 17 gün 17 gece kendimi bu işe öylesine kaptırdım ki zevcem bile günlerce ''Hu! Akşam ezanı okundu. Hadi artık attar dükkânından çık da gel iftar et!'' diye latife yollu târizde bulunur olduydu" ifadeleriyle kitabın ortaya çıkış hikayesini özetlemişti.

Eserin sağlığında Özemre tarafından bir temlikname ile Kubbealtı Vakfı''na bağışlanmış olduğunu hatırlatan Vakıf Başkanı Sinan Uluant, "50. Yıl dizimize Üsküdar''da Bir Attar Dükkanı''nı seçme sebeplerimizden biri de 2020 yılının, kitaba konu olan attar dükkanının sahiplerinden Mustafa Düzgünman''ın doğumunun 100., vefatının 30. yılına tesadüf etmesidir" açıklamasında bulunuyor.

Kitabın 1000 adetlik, numaralı özel baskısının önemli özelliklerinden biri de ilk sayfasına Mustafa Düzgünman''ın yetiştirdiği üç güzide talebesi Alparslan Babaoğlu, Fuad Başar ve Sabri Mandıracı''nın yapıp imzaladığı orijinal eburların ilave edilmiş olması.

Özemre çocukluk günlerinden bahsederken Mustafa Düzgünman''dan da şöyle söz ediyor:

"Aslında klasik cild ve ebruda zamanın en iyisi bir kaç kişisinden biri olan Mustafa Ağabey''i eski tarzda bir kitap kabını hazırlarken ya da ebru yaparken seyretmekten büyük haz duyardım. O da büyük sabırla bana yaptığı işin mahiyetini ve hatta püf noktalarını anlatmaktan zevk alırdı. Eğer hafızam yanıltmıyorsa, 1943 yılında Güzel Sanatlar Akademisi''nde açılmış olan yıl sonu sergisini babam ve ağabeyimle birlikte gezmiştik. Mustafa Ağabey''in bu sergideki kadim tarz cilldleri ve ebruları şahaneydi. Sergiyi ziyaret eden Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Mustafa Ağabey''in eserleri karşısında hayranlığını ifadeyle kendisini tebrik etmişti."

Kubbealtı Vakfı Yayınları Tel:(0212) 516 23 56

***

Okuduklarınızın yazılış hikayesi

Mehmet Can Doğan''ın hazırladığı, "Güzel Sayfa-Popüler Edebiyatın Sapa Yolları''nda", dergi ve gazetelerin herhangi bir sayfasındaki bir yazıyı merkeze alarak, dairesel bir hareketle bu yazının gerek şair veya yazarın yazma sürecinde gerek edebiyatın gelişimi veya değişiminde nasıl bir göstergesel değer taşıdığını ve edebiyat kurumunun söz konusu yazı yayımlandığı günlerde nasıl işlediğini gösteriyor. Varlığı bir olguya karşılık gelen metinlerde, bu olgunun ne olduğunu belirginleştiriyor. Sıradan gibi görünen bir metnin yayımlandığı dönemi başka bir deyişle günceli aşarak nasıl bir olguya dönüştüğünü, spekülasyonda bulunarak değerlendiriyor. Modern Türk edebiyatının kurucu veya yönlendirici ve bu yönüyle de hem döneminde hem de daha sonra güncel kalabilen şair, yazar ve çizerini, edebiyat kanonunun işleyişi açısından sorunsallaştırıyor. Şair ve yazar algısını nelerin belirlediği ve bunda şair ve yazarların nasıl bir etkide bulunduğu sorusuna karşılık veriyor. Arkeolojik kazılarda bulunup çıkarılanların pek çok görsel malzemeyle sergilendiği kitap şu sorularla okuru hem kışkırtıyor hem de çağırıyor:

*Yahya Kemal Beyatlı, Ali Emîrî''nin "Gazel"ini eleştirirken hangi korkuyu yenmeye çalıştı? *Ahmet Hamdi Tanpınar, ilk denemesinde yazgısını nasıl okudu? *Reşat Nuri Güntekin''in Çalıkuşu adlı romanı nasıl "bestseller" oldu? *Peyami Safa, Sözde Kızlar''ını nasıl ifşa etti? *Nâzım Hikmet, edebiyat kanonuna hangi tema üzerinden eklendi? *Abdülhak Hâmid Tarhan''a Nobel Edebiyat Ödülü verilmesi girişimini hangi etkenler hazırladı? *Aka Gündüz''ün Zekeriyya Sofrası adlı romanı, erken bir postmodern metin miydi? *İlk "Atatürk" şiiri nasıl yazıldı? *Necip Fazıl Kısakürek''in "İstiklâl Marşı" olarak yazdığı metin, nasıl "Büyük Doğu Marşı" oldu? *Nurullah Ataç''ın şeytanı neyin nesiydi? *Yusuf Atılgan, şiir deneyimiyle ne söyledi? *Edip Cansever, hangi şiir yarışmasına katıldı ve hangi dergileri çıkardı? *Özdemir Asaf, "Yuvarlak Masa"sına kendinden başkalarını çağırdı mı? *Sezai Karakoç''un "Mona Roza"sına yazılan nazire, neyi sabitledi? *Cemal Süreya, eşten dosttan edindiği hangi takma adlarla yazdı ve yayımlanan iki hikâyesinin hikâyesi neydi? *Ülkü Tamer''in itleri, neler havladı? *Bunaltı diye bir "hareket" var mıydı?

Çolpan Kitap Tel:(0312) 419 80 96

***

HAFTANIN KİTABI

İç içe geçen hayatlar...

Nobel Edebiyat Ödüllü yazar Necib Mahfuz''un Mısır''da yıllarca yasaklanan eseri "Cebelavi Sokağı''nın Çocukları", hem bütün bir soyun hem de peygamberleri, efsaneleri ve günümüze göndermeleriyle, aynı soydan gelenlerin düşmanlıkları, savaşları, iktidar hırsları, aşkları ve mucizeleri üzerinden insanlığın evrensel ve ruhani öyküsünü anlatıyor.

Mukattam Çölü''nün kıyısında, adının verildiği sokakta, yüksek duvarların çevrelediği muhteşem konağında yaşayan kudretli Cebelavi, topraklarının ve mülklerinin idaresini beş oğlundan biri olan Edhem''e bırakır. Ancak Edhem''in babasına ihaneti, konaktan kovulmasıyla sonuçlanır. Cebelavi''nin oğulları ve torunlarından Cebel, Rıfat ve Kasım, ondan aldıkları işaretler ve manevi güçle, sokağın yönetimini ele geçirir, çetelerin elindeki yoksul halklarına yardımcı olmaya, barış sağlayıp adil bir düzen kurmaya çabalarlar. Amaçları aynı olsa da yolları farklıdır. Cebelavi''nin çocukları ve torunlarının hikâyeleri, birbirine geçerek ilerler. Sokaktaki herkesin ve her şeyin sahibi olan, adı efsaneleşen Cebelavi''nin sırrını çözmeye çalışırken beklenmedik olaylara yol açan torunu Arif''in dönemi, bu tuhaf sokağın ve sakinlerinin hayatında farklı ama kalıcı bir sayfa açacaktır.

Kırmızı Kedi Yayınevi  Tel:(0212) 244 89 82

***

Çocuklar öğreniyor

Çiler Çelikler''in ilki büyük ilgi gören dizi kitabı "Hayvanlardan Çocukları Mektuplar 2" ile devam ediyor.

Bu kitapta da hayvanlar mektuplarında kendilerini miniklere anlatıp, sevgilerini ve dostluklarını paylaşmayı sürdürüyor.

 

 

 

Altın Kitaplar Tel:(0212) 446 38 88

***

Tuvale can verenlerle rengarenk söyleşiler

Dr. Erdoğan Tanaltay her ne kadar değerli bir Nöro-psikiyatr olarak ünlenmiş ise de kültür sanat çevrelerindeki şöhreti de yabana atılacak ölçüde değildir. Dr. Tanaltay mesleki çalışmalarındaki ünü kadar, sanat ve edebiyat dünyasında da ün sahibidir. Sanata düşkünlüğü ve kişilerle iletişim kurmaktaki yeteneğiyle sanat dünyasında pek çok ustayla dost olmayı başarmıştır. Sanatçılarla dostluğunu yazıya döken Tanaltay, böylelikle kültür hayatımıza "Sanat Ustalarıyla Bir Gün" adlı kitabı kazandırmış. Sanırım ilk baskısı 1990''da yapılmış olan kitabın elimdeki 2. baskısı 1993 tarihini taşıyor. Tekin Yayınevi''nden çıkan kitap Milli Eğitim Bakanlığı''nca öğretmen ve öğrencilere de tavsiye edilmiş.

Tanaltay''ın resim sanatının önde gelen sanatçılarıyla yaptığı söyleşilerini topladığı kitap aslında kültür hayatımızda bir boşluğu dolduracak nitelikte. Tam 37 ünlü Türk ressamıyla yapılmış söyleşilerin yer aldığı kitap, Tanaltay''ın akıcı Türkçesiyle bir solukta okunabiliyor. Kitap, yazarın sanatçılarla olan dostluk ilişkileri içinde, Türk resim sanatının önde gelen ustalarını daha yakından tanıyabilme fırsatı veriyor. "Sanat Ustalarıyla Bir Gün"de söyleşileri yer alan sanatçılar sırasıyla şöyle:

Mahmut Cuda, Elif Naci, Ali Çelebi, Hasan Kavruk, Cevat Dereli, Cihat Burak, Zeki Faik İzer, Nuri İyem, Naim Uludoğan, Nazmi Ziya, Sabiha Bozcalı, Zehra Say, Hüseyin Gezer, Ferruh Başağa, Avni Arbaş, Leyla Gamsız, Adnan Varınca, Kenan Yontunç, Celal Tutant, Nedim Günsur, Adil Doğançay, Zühtü Müridoğlu, Necdet Kalay, Süleyman Saim Tekcan, Eren Eyüboğlu, Hüseyin Bilişik, Numan Pura, Ali Karsan, Kenan Özbel, Rahmi Artemiz,, Sabri Berkel, Füreyya Koral, Yavuz Görey, Selim Turan, Neşet Günal, Şadan Bezeyiş, Turan Erol.

                                                                                                                      (Ahmet Yabuloğlu)