Mantar, mutfaklarda lezzet katan bir malzeme olmanın ötesine geçerek sağlık dünyasında da adından söz ettirdi.

Klinik beslenme uzmanları ve bilimsel araştırmalar, düşük kalori ve yağ içeriğiyle öne çıkan mantarın, bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, beyin sağlığını desteklediğini ve hatta etin besleyici özelliklerine rakip olduğunu ortaya koydu.

ABD’li ve Avrupalı uzmanların son çalışmaları, mantarın sofralarda daha sık yer alması gerektiğini gösterdi.

BESİN DEĞERİYLE ETİN YERİNİ ALIYOR

Mantar, yüksek protein içeriği ve zengin amino asit profiliyle ete alternatif bir besin olarak dikkat çekti.

Beslenme ve Diyetetik Akademisi’nden Dr. Sharon Palmer, “Mantar, bitkisel bazlı diyetlerde etin yerini doldurabilecek eşsiz bir besin. B12 vitamini, demir ve çinko gibi etle özdeşleşen besin öğelerini içeriyor” dedi. Özellikle vegan ve vejetaryen beslenmede mantar, besin eksikliklerini önlemede kilit rol oynadı. Örneğin, shiitake ve portobello mantarları, etin dokusuna benzer bir tat ve yapı sunarak hem lezzet hem de besleyicilik açısından öne çıktı.

BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE DOĞAL DESTEK

Mantarların bağışıklık sistemini güçlendirme konusundaki etkisi, bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmış durumda.

İngiltere’deki Reading Üniversitesi’nden mikrobiyolog Prof. Dr. Glenn Gibson, mantarların beta-glukan adlı bir bileşen içerdiğini ve bu maddenin bağışıklık hücrelerini aktive ederek vücudun enfeksiyonlara karşı direncini artırdığını belirtti.

Journal of Nutrition dergisinde yayımlanan bir çalışma, düzenli mantar tüketiminin grip ve soğuk algınlığı gibi viral enfeksiyonlara karşı koruyucu bir etki sağladığını ortaya koydu. Özellikle cremini ve oyster (istiridye) mantarları, bu özellikleriyle öne çıktı.

BEYİN SAĞLIĞINA MANTAR DOKUNUŞU

Mantarların beyin sağlığı üzerindeki etkileri de bilim dünyasının radarında. Singapur Ulusal Üniversitesi’nden nörolog Dr. Lei Feng’in liderliğinde yürütülen bir araştırma, haftada en az iki porsiyon mantar tüketen bireylerde bilişsel gerileme riskinin %50’ye kadar azaldığını gösterdi.

Mantarların içerdiği ergothioneine ve glutatyon gibi antioksidanlar, beyin hücrelerini serbest radikallerin zararlarından korudu.

Dr. Feng, “Bu bileşenler, Alzheimer ve demans gibi nörodejeneratif hastalıkların önlenmesinde umut vaat ediyor” dedi. Ayrıca, mantarların B vitamini kompleksi açısından zengin olması, sinir sistemi fonksiyonlarını destekleyerek hafızayı güçlendirdi.

KALP SAĞLIĞI VE KİLO KONTROLÜ

Mantarlar, düşük kalori ve yağ içeriğiyle kilo kontrolü için de ideal bir seçenek. Amerikan Kalp Derneği’nden Dr. Penny Kris-Etherton, mantarların potasyum ve lif açısından zengin olduğunu, bu sayede kan basıncını dengelediğini ve kalp-damar sağlığını desteklediğini vurguladı.

Nutrients dergisinde yayımlanan bir meta-analiz, mantar tüketiminin kolesterol seviyelerini düşürerek kalp hastalığı riskini azalttığını doğruladı. Üstelik mantar, tokluk hissi sağlayarak aşırı yeme eğilimini azalttı.

MUTFAKTA ÇOK YÖNLÜ, SAĞLIĞA DOST

Mantarların mutfaktaki çok yönlülüğü, onları her öğüne kolayca dahil edilebilir kılıyor. Izgara, sote, çorba ya da salata; mantar her formda lezzet sundu.

Türkiye’de kültür mantarı, istiridye mantarı ve kestane mantarı gibi çeşitler yaygın olarak tüketildi.

Uzmanlar, mantarları az yağda pişirmeyi ve baharatlarla tatlandırmayı önerdi.

Dr. Palmer, “Mantarları zeytinyağı ve sarımsakla hafifçe sotelemek, hem lezzetini artırır hem de besin değerlerini korur” tavsiyesinde bulundu.

TÜKETİRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Uzmanlar, mantarların güvenilir kaynaklardan temin edilmesi gerektiğini vurguluyor. Yabani mantarların zehirli olabileceği uyarısında bulunan Prof. Gibson, “Sadece marketlerde satılan, kontrollü üretilmiş mantarları tercih edin” dedi. Ayrıca, mantarları fazla yıkamak yerine nemli bir bezle temizlemek, besin kaybını önlemek için önerildi.

SOFRANIZIN YENİ YILDIZI

Mantar, hem lezzeti hem de sağlık faydalarıyla sofraların vazgeçilmezi olmaya aday.

Etin yerini alabilecek besleyici özellikleriyle dikkat çeken bu süper besin, bağışıklık sisteminden beyin sağlığına kadar geniş bir yelpazede fayda sağladı.