Kalp Sağlığı Haftası kapsamında, kontrolsüz hipertansiyonun yol açabileceği ciddi sağlık sorunları yeniden gündemde. Hipertansiyon, yani yüksek tansiyon, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen bir sağlık sorunu. Ancak uzmanlar, özellikle kontrol altında tutulmayan hipertansiyonun, aort yırtılması (aort diseksiyonu) gibi hayatı tehdit eden bir duruma yol açabileceği konusunda uyardı.

Bilimsel araştırmalar, hipertansiyonun aort duvarında oluşturduğu stresin, bu ölümcül komplikasyonu tetikleyebileceğini doğruladı.

Uluslararası uzmanların görüşleri ve son veriler, tansiyon kontrolünün hayati önemini bir kez daha ortaya koydu.

İşte kontrolsüz hipertansiyonun aort yırtılması üzerindeki etkisi ve alınabilecek önlemler…

HİPERTANSİYON VE AORT YIRTILMASI: ÖLÜMCÜL BİR BAĞLANTI

Aort diseksiyonu, aortun iç tabakasında oluşan bir yırtılma sonucu kanın aort duvarının katmanları arasına sızması ve katmanları ayırmasıyla meydana geldi. Bu durum, aortun tamamen yırtılmasına veya hayati organlara kan akışının kesilmesine yol açarak ölümcül sonuçlar doğurabildi.

Hipertansiyon, aort diseksiyonunun en önemli tetikleyici faktörlerinden biri.

Circulation dergisinde yayımlanan bir çalışma, hipertansiyonun aort diseksiyonu vakalarının %75’inde mevcut olduğunu ve kan basıncındaki ani yükselmelerin aort duvarında yırtılmayı hızlandırdığını gösterdi.

ABD’deki Cleveland Clinic’ten kardiyolog Dr. Vidyasagar Kalahasti, “Kontrolsüz hipertansiyon, aort duvarında sürekli bir stres yaratır. Bu, zayıf bölgelerde yırtılma riskini artırır” dedi.

Hipertansiyonun aort üzerindeki etkisi, özellikle yaş ilerledikçe daha belirgin hale geldi.

Journal of Human Hypertension’da yayımlanan bir araştırma, kronik aort diseksiyonu hastalarının %40’ında tansiyonun, üç veya daha fazla ilaç kullanımına rağmen kontrol altına alınamadığını (dirençli hipertansiyon) ortaya koydu.

İngiltere’deki King’s College London’dan kardiyolog Prof. Dr. Tom Sanders, “Hipertansiyon, aort diseksiyonunun en yaygın değiştirilebilir risk faktörü. Kan basıncını 120/80 mmHg’nin altında tutmak, bu riski önemli ölçüde azaltabilir” dedi.

BİLİMSEL BULGULAR: TANSİYON KONTROLÜ HAYAT KURTARIYOR

Bilimsel çalışmalar, hipertansiyonun aort diseksiyonu üzerindeki yıkıcı etkilerini açıkça ortaya koydu.

American Heart Association’ın bir çalışması, sistolik kan basıncı 120-140 mmHg olan bireylerde bile aort diseksiyonu riskinin, 120 mmHg’nin altındaki bireylere kıyasla 2,29 kat daha yüksek olduğunu gösterdi.

Diyastolik kan basıncı 90 mmHg’yi aştığında ise bu risk 4,89 kata kadar çıktı.

Japonya ve Birleşik Krallık’taki büyük kohort çalışmaları, kan basıncının normalin üst sınırında bile tutulmasının riski artırdığını doğruladı.

Aort diseksiyonu, genellikle ani ve şiddetli göğüs veya sırt ağrısıyla kendini gösteriyor; bu ağrı, hastalar tarafından “yırtılma” hissi olarak tanımlandı.

Mayo Clinic’ten kardiyolog Dr. Nandan Anavekar, “Aort diseksiyonu, hipertansiyonun en korkutucu komplikasyonlarından biri. Erken teşhis ve tansiyon kontrolü olmadan, hayatta kalma şansı ciddi şekilde azalır” dedi.

Araştırmalar, tansiyonun etkili bir şekilde kontrol edilmesiyle, aort diseksiyonuna bağlı bir yıllık ölüm oranının %70-90’dan %25’e, beş yıllık ölüm oranının ise %100’e yakın seviyelerden %50’ye düşebileceğini gösterdi.

UZMANLARDAN ACİL UYARILAR VE ÖNERİLER

Uzmanlar, hipertansiyonun aort diseksiyonunu önlemek için sıkı bir şekilde kontrol edilmesi gerektiğini vurguladı.

UCLA Health’ten kardiyolog Dr. Elizabeth Klodas, “Hipertansiyon, aort üzerindeki mekanik stresi artırarak duvarın zayıflamasına neden olur. Tansiyonu kontrol etmek, aort diseksiyonunu önlemenin en etkili yoludur” dedi.

Aort diseksiyonu tedavisinde, kan basıncını hızla düşürmek için genellikle beta-blokerler ve vazodilatörler gibi ilaçlar kullanıldı.

ScienceDirect’te yayımlanan bir makale, bu ilaçların aort üzerindeki pulsatil yükü azaltarak yırtılma riskini minimizede etkili olduğunu belirtti.

UZMANLAR, AORT DİSEKSİYONU RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN ŞU ÖNERİLERDE BULUNUYOR:

Tansiyonu düzenli ölçün: Evde tansiyon takibi, hipertansiyonun erken tespitinde kritik. Hedef, sistolik kan basıncını 120 mmHg’nin altında tutmak.

Sağlıklı beslenin: Tuz ve şeker tüketimini azaltmak, Akdeniz tipi beslenme (zeytinyağı, balık, sebze) tansiyonu dengeliyor.

Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz, kan basıncını düşürmeye yardımcı oluyor.

Stresi yönetin: Meditasyon ve yoga gibi teknikler, tansiyonu kontrol altında tutmada etkili.

Doktor kontrolünü ihmal etmeyin: Hipertansiyon hastaları, düzenli kardiyolog takibinde olmalı.

Avustralyalı kardiyolog Dr. David Celermajer, “Aort diseksiyonu, genellikle hipertansiyonun uzun süre ihmal edilmesiyle ortaya çıkıyor. Erken müdahale ve yaşam tarzı değişiklikleri, bu ölümcül durumu önleyebilir” dedi.

KALP SAĞLIĞI HAFTASI’NDA TANSİYONUNUZA DİKKAT EDİN

Kalp Sağlığı Haftası, kontrolsüz hipertansiyonun aort yırtılması gibi ciddi sonuçlara yol açabileceğini hatırlattı.

Bilimsel veriler, kan basıncının düzenli kontrolünün ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının hayat kurtarıcı olduğunu gösterdi.

Aort diseksiyonu, ani ve ölümcül bir durum olsa da, doğru önlemlerle risk büyük ölçüde azaltılabilir.

Uzmanlar, tansiyon hastalarının vakit kaybetmeden bir kardiyoloğa başvurmasını ve yaşam tarzlarını gözden geçirmesini önerdi.