ABD’yi borçlarını ödeyemeyecek duruma sokacak ‘borç tavanı’ krizi, felakete 24 saatten az bir süre kala aşıldı
ABD’yi borçlarını ödeyemeyecek duruma sokacak ‘borç tavanı’ krizi, felakete 24 saatten az bir süre kala aşıldı. Senatoda varılan anlaşma üzerine, piyasalar rahat bir nefes aldı.
ABD Senato Demokrat Çoğunluk Lideri Harry Reid ve Senato Cumhuriyetçi Azınlık Lideri Mitch McConnell, federal hükümetin yeniden açılmasını ve borç tavanının yükseltilmesini sağlayacak ortak bir tasarı üzerinde mutabakata vardıklarını açıkladı. Reid ve McConnell, borç tavanının yükseltilmesi için sürenin dolmasına 24 saatten az süre kala vardıkları anlaşmaya ilişkin açıklamayı Senato Genel Kurulu’nda yaptı. Reid, “Vardığımız bu uzlaşı, ekonomimize, son derece ihtiyaç duyduğu istikrarı sağlayacak” dedi. McConnell da Kongre ve ABD açısından çok zorlu birkaç hafta geçirdiklerine işaret ederek, “Umudum o ki en acil konuların bir kısmını artık geride bırakabileceğiz” diye konuştu. Anlaşma, hükümetin 15 Ocak’a kadar yeniden açık kalacak şekilde fonlanması, borç tavanının 7 Şubat’a kadar yükseltilmesi ve 13 Aralık’a kadar iki partiden Kongre üyelerinin de yer aldığı, ülkenin uzun vadeli mali istikrarı üzerinde çalışacak bir bütçe konferans komitesi kurulmasını öngörüyor. Anlaşmanın şimdi hem Senato hem de Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisi tarafından da onaylanması gerekiyor. Bu arada, muhafazakar Çay Partisi hareketinin destekçilerinden Senatör Ted Cruz, yaptığı açıklamada, anlaşmaya karşı olsa da Senato’da görüşülmesini engellemeyeceğini belirtti.
Karşılıklı teklifler
Senato’nun planı, şirketler ve işçi sendikaları tarafından sağlık hizmetleri için her işçi başına ödenen vergilerin iki yıllığına ertelenmesini öngörüyordu. Temsilciler Meclisi de, yasalar çerçevesinde sağlık sübvansiyonlarının sürdürülmesi için kullanılan bazı vergilerinin ertelenmesi önerinde bulunmuştu. Her iki teklif de sağlık sigortası satın alma amacıyla sübvansiyon talep eden Amerikalıların gelir denetimine tabi tutulmasını öngörüyordu. Beyaz Saray sözcüsü Amy Brundage, Temsilciler Meclisi’nin planının, hükümeti kepenk kapatmaya zorlayan Çay Partisi Cumhuriyetçilerini tatmin etme amaçlı, tek taraflı bir teşebbüs olduğunu belirtmişti.
Fitch, Amerika’nın kredi notu görünümünü düşürdü
ABD’de borç tavanının belirlenmesi için çabaların sürdüğü süreçte uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’ten ABD’ye kötü bir haber geldi. Kredi notunda düşme olabileceği sinyalini veren Fitch, ABD’nin “AAA” olan kredi notunun görünümünü negatife çevirdi.
“İnancımız kalmadı”
Fitch, karara gerekçe olarak uzun süren borçlanma sınırı üzerine gerçekleştirilen kongre görüşmelerinde bir sonuca varılamamasını gösterdi. Kuruluşun karar ile ilgili açıklamasında “Bütçe krizinin çözüleceğine dair inancımız devam etse de; siyasi gerilim ve finansal esnekliğin azalması temerrüt riskini arttırmakta” denildi. Açıklamada, ayrıca siyasal gerilimin ve finansman esnekliğinin azalmasının ABD için temerrüt riskini arttırdığı belirtilerek, “Borç tavanını yükseltme görüşmelerinin uzaması, ABD’nin itibarı ve ülkeye duyulan maksimum inanç üzerindeki şüpheyle, önde gelen küresel rezerv para birimi olan ABD dolarına duyulan güven duygusunu zarara uğrattı” ifadelerine yer verildi. Fitch’in kararına ilk tepki; Amerikan Hazine Bakanlığı Sözcüsü’nden geldi. Sözcü “Fitch’in açıklaması, Kongre’nin ABD ekonomisini tehdit eden temerrüt riskini ortadan kaldırmak için acele etmesi gerektiğini gösteriyor” dedi. Bu arada, IMF ve Dünya Bankası da Senato’da uzlaşma sağlanması çağrısında bulunmuş, aksi takdirde gerçekleşecek ekonomik krizin başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere tüm dünyayı etkileyeceği uyarısında bulunmuştu. Fitch’in kredi notunu düşürme açıklaması da bunun ardından geldi.
