Ortadoğu'da tansiyon yükselirken, ABD'nin İtalya'daki askeri varlığı gündeme oturdu. ABD'nin İran'a yönelik olası bir askeri harekatında İtalya topraklarındaki üslerini kullanıp kullanmayacağı, hem İtalyan kamuoyunda hem de uluslararası alanda tartışılan önemli bir konu haline geldi.
SAVUNMA BAKANI AÇIKLADI
İtalya Savunma Bakanı Guido Crosetto, 1951 yılında imzalanan ve ABD askeri varlığını düzenleyen anlaşmaya dikkat çekti. Crosetto, Washington'dan henüz "normal durumlar dışında" bir kullanım talebi gelmediğini belirtti. Bakan, Parlamentonun bu tür konularda bilgilendirilmesinin bir zorunluluk olduğunu vurgulayarak, "Olmayan bir şeyi konuşmak anlamsız ama her ne zaman Parlamento rapor istemek için talep etse, gideriz; bu bir uygulama değil, bir zorunluluktur" ifadelerini kullandı. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani de benzer bir açıklama yaparak, "Şu aşamada İtalya'daki ABD askeri üslerinin dahil olduğuna dair bir bilgimiz yok, ABD'nin ne yapmak istediğini bilmiyoruz" dedi.
ABD'NİN KARAR SÜRECİ VE OLASI HEDEFLER
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt'in açıklamasına göre, ABD Başkanı, saldırı planlarını onaylamasına ve dört adet B-2 stratejik bombardıman uçağını konuşlandırmasına rağmen, İsrail'e destek amacıyla Tahran'a saldırıp saldırmayacağına karar vermek için ek bir iki hafta süre aldı.
Potansiyel Amerikan füze hedefleri arasında, başkentin yaklaşık yüz kilometre güneydoğusunda bir dağın 90 metre altında yer alan, derinlemesine konumlandırılmış Fordow nükleer zenginleştirme tesisi de bulunuyor. Bu tür saldırılar, Hint Okyanusu'ndaki ana ABD deniz ve hava üssüne ev sahipliği yapan, Birleşik Krallık'a ait Chagos Takımadaları'ndaki Diego Garcia adasından başlatılabilir.
İTALYA'NIN TUTUMU NET
Bakan Crosetto, İtalya'nın İran ile bir savaşa girmeyi düşünmediğini açıkça belirtti. Crosetto, "Kesinlikle İtalya'nın İran ile savaşa girmeyi düşündüğünü sanmıyorum. Hiçbir zaman askerlerin veya uçakların İran'ı bombalayabileceğini sanmıyorum, bu çok açık. Sadece anayasal olarak imkansız olduğu için değil, aynı zamanda böyle bir niyet de yok" dedi.
İTALYA'DAKİ ABD ÜSLERİNİN STRATEJİK ÖNEMİ
Washington'ın Ortadoğu'daki krize doğrudan müdahale etme olasılığı, İtalya'da bulunan Amerikan üslerinin stratejik rolünü, özellikle de ikmal açısından, gündeme getiriyor. İtalya'da onlarca askeri tesiste 12 binden fazla ABD askeri personeli görev yapıyor.
Önemli üsler arasında Lombardiya'daki Solbiate Olona ve Ghedi bulunuyor. Bu üsler, 2007'den beri ABD Hava Kuvvetleri'nin 52. Savaş Kanadı'na ikmal sağlıyor. Kuzeydoğu'da ise Vicenza'daki Ederle Kışlası, Veneto'daki Motta di Livenza NATO Üssü ve Friuli-Venezia Giulia'daki Aviano, 31. Savaş Kanadı'na ev sahipliği yapıyor. Orta İtalya'da, Toskana'daki Camp Darby, füze, mühimmat ve patlayıcı deposu olarak hizmet verirken, Lazio'daki Gaeta, Amerikan Donanması'na tahsis edilmiş bir liman. Güneyde ise Sicilya'daki Sigonella, Akdeniz'deki Altıncı Filo'ya destek veren ana havacılık merkezi olarak öne çıkıyor.
Napoli'de bulunan NATO Müşterek Kuvvet Komutanlığı ve La Spezia'daki yüzlerce NATO araştırmacısının denizaltı ve okyanus savunması üzerinde çalıştığı askeri uzmanlaşmış merkezler de İtalya'nın kuzeyinden güneyine faaliyet gösteriyor.
ÜSLERİN KULLANIM PROSEDÜRÜ NELER?
1951 tarihli Roma-Washington anlaşması uyarınca, ABD'nin üsleri kullanabilmesi için İtalyan hükümetinden izin alması ve kullanım amacını açıklaması gerekiyor.
Son günlerde, İtalya'daki ABD üslerinin geleceği, 24-25 Haziran'da Lahey'de yapılacak zirve öncesinde Savunma Bakanı ile NATO Parlamenter Asamblesi'ndeki İtalyan delegasyonu üyeleri arasında yapılan bir toplantının ana konusu oldu. İtalyan heyeti başkanı Lorenzo Cesa, Akdeniz'in Atlantik İttifakı için merkezi bir konumda kalması nedeniyle üsleri sökme niyetinde olmadıklarını belirtti. Cesa, askeri harcamalardaki artışla ilgili olarak, "Başkan Trump açıkça ifade etti, pratik olarak Savunmanızı kendi paranızla yeniden düzenleyin dedi, ancak bu, tüm paranın silahlara harcanacağı anlamına gelmez. Örneğin Avrupa'nın altyapıyı modernize etmek için zaten kesin bir planı var" dedi.
NATO HARCAMALARI VE İTTİFAKIN GELECEĞİ
NATO tarafından talep edilen askeri harcamaların GSYİH'nin %2'sini aşması, İtalyan muhalefeti içinde de tartışmalara yol açtı. Crosetto ile yapılan toplantıya katılmayan Beş Yıldız Hareketi ve Yeşiller ve Sol İttifak, yeniden silahlanmaya karşı protesto gösterileri düzenledi. Aksine, Azione partisi, GSYİH'nin %2'sinden 10 yıl içinde %3.5 veya %5'e çıkarılacak askeri harcamaların, refahı etkilemeden uydu, siber güvenlik veya havaalanlarında yüz tanıma sistemi gibi alanlara yatırım yapılması durumunda neden karşı çıkılacağını sorguladı.
Bakan Crosetto, Soğuk Savaş döneminde Atlantik Okyanusu'nda sabit bir ağırlık merkeziyle kurulan Atlantik İttifakı'nın jeopolitik belirsizliklerle sarsıldığını ve herkes için güvenliği sağlamak amacıyla stratejik rolünün yeniden gözden geçirilmesini talep etti. Crosetto, "NATO barışı ve karşılıklı savunmayı garanti altına almak için kurulduysa, ya bu görevi küresel güney ile konuşarak üstlenen bir örgüt haline gelecek ya da hedefe ulaşamayacağız" şeklinde bir akıl yürütmede bulunarak, bugünkü haliyle NATO'nun "artık varoluş nedeninin kalmadığını" savundu. Bunun nedeni olarak ise "dünyanın merkezinin artık ABD ve AB olmadığını, NATO'nun değişen temalara uyum sağlaması gerektiğini" gösterdi.
