Yaz aylarının kavurucu sıcakları, herkes için zorlayıcı olsa da, kalp ve böbrek hastaları için adeta bir sağlık sınavına dönüşüyor.
Yüksek sıcaklık ve nem oranlarının tetiklediği sıcak çarpması, bu hasta gruplarında hayati tehlikelere yol açabiliyor.
İç Hastalıkları Uzmanları, “Yüksek sıcaklık ve nem, vücudun ısı düzenleme mekanizmasını zorlayarak sıcak çarpmasına neden olabilir. Kalp, böbrek, diyabet ve obezite gibi kronik hastalığı olan bireyler, bu durumdan daha fazla etkileniyor” diyerek uyarılarda bulundu.
SICAK ÇARPMASI NEDİR VE NEDEN TEHLİKELİ?
Sıcak çarpması, vücut sıcaklığının 40°C’nin üzerine çıkmasıyla ortaya çıkan ciddi bir sağlık sorunu.
Vücudun terleme yoluyla ısıyı düzenleme mekanizması, aşırı sıcak ve nemli ortamlarda başarısız olabiliyor. Bu durum, hayati organlara zarar verebilir ve acil müdahale edilmezse ölümcül sonuçlara yol açabilir.
ABD’deki Mayo Clinic’ten acil tıp uzmanı Dr. Christopher Starr, “Sıcak çarpması belirtileri fark edildiğinde, hastayı hemen serin bir ortama almak ve soğuk kompres uygulamak hayati önem taşıyor. Bilinç kaybı veya nöbet gibi ciddi durumlarda derhal tıbbi yardım çağrılmalı” dedi.
Yaz sıcaklarında su, kahve ve çay dengesi nasıl olmalı? Uzmanlar anlatıyor
Harvard Tıp Fakültesi’nin bir çalışması, sıvı kaybının sıcak çarpması riskini %50 oranında artırdığını ortaya koydu. Özellikle kalp ve böbrek hastaları, bu riskle daha sık karşılaşıyor.
Kalp hastalarında, sıcaklık artışı kalp hızını yükselterek organlara ek yük bindiriyor. Böbrek hastalarında ise sıvı kaybı, böbrek fonksiyonlarını daha da kötüleştirdi.
İngiltere’deki King’s College London’dan Prof. Dr. Sarah Jarvis, “Yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar, vücutlarının ısıyı düzenleme yeteneği zayıf olduğu için sıcak çarpmasına karşı daha savunmasız” diyerek bu grupların ekstra dikkatli olması gerektiğini vurguladı.
KALP VE BÖBREK HASTALARI NEDEN DAHA FAZLA RİSK ALTINDA?
Kalp hastaları, sıcak havalarda kan damarlarının genişlemesi ve terlemeyle artan sıvı kaybı nedeniyle tansiyon düşüklüğü ve ritim bozuklukları yaşayabilir.
Koroner arter hastalığı olanlarda, sıvı kaybı kanın pıhtılaşma eğilimini artırarak kalp krizi riskini yükseltebilir.
Uzmanlar, “Kalp yetmezliği olan hastalar, vücudu soğutmak için gereken kanı yeterince pompalayamaz. Bu da sıcak havalarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir” dedi.
Böbrek hastaları için ise durum daha karmaşık. Böbrek yetmezliği olan bireylerde sıvı alımı genellikle kısıtlanıyor, ancak sıcak havalarda artan sıvı kaybı bu dengeyi bozdu.
Uzmanlar, “Böbrek hastalarının sıvı tüketimini doktor kontrolünde artırması gerekebilir. Aksi takdirde, böbrek fonksiyonlarında ciddi bozulmalar görülebilir” uyarısında bulundu.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
Lancet dergisinde yayımlanan bir çalışma, iklim değişikliğine bağlı ölümlerin %30’unun kardiyovasküler hastalıklardan kaynaklandığını gösterdi.
Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) araştırmasına göre, sıcaklık her 1°C arttığında, 65 yaş üstü bireylerde kardiyovasküler ölüm riski %2 oranında yükseliyor. Imperial College London’dan Dr. Arunashis Sau’nun liderlik ettiği bir çalışma ise, yapay zeka destekli EKG’lerin sıcak havalarda kalp hastalıklarını önceden tespit edebileceğini ortaya koydu.
Dr. Sau, “Bu teknoloji, risk altındaki hastaların erken teşhisinde devrim oluşturabilir” dedi.
UZMANLARDAN HAYAT KURTARAN ÖNERİLER
Uzmanlar, sıcak çarpmasından korunmak için pratik ve bilimsel temelli öneriler sundu:
Bol Sıvı Tüketin: Günde 2,5-3 litre su içmek, sıvı kaybını önlemek için kritik. Kalp ve böbrek hastaları, sıvı miktarını doktorlarına danışmalı. Elektrolit içeren içecekler de faydalı olabilir.
Güneşten Kaçının: Öğle saatlerinde (10:00-16:00) dışarı çıkmaktan kaçının. Gölgeli alanlarda kalmaya özen gösterin.
Hafif Kıyafetler Giyin: Açık renkli, bol ve nefes alan kumaşlardan yapılmış kıyafetler tercih edin. UV korumalı şapkalar kullanmak da etkili.
İlaç Dozlarını Kontrol Edin: İdrar söktürücü veya tansiyon ilaçları kullananlar, sıcak havalarda doz ayarlaması için doktorlarına başvurmalı.
Sıcak Çarpması Belirtilerine Dikkat: Yüksek ateş, nabız hızlanması, baş ağrısı, bulantı, halsizlik ve nefes darlığı gibi belirtiler fark edildiğinde hemen serin bir ortama geçin ve tıbbi yardım alın.
İLK MÜDAHALE HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Sıcak çarpması durumunda erken müdahale, kalıcı organ hasarını önleyebilir. Dr. Christopher Starr, “Hastayı serin bir ortama alın, giysilerini çıkarın ve soğuk kompres uygulayın. Bilinci açıksa, küçük yudumlarla su veya elektrolit içecekleri verin” dedi. Ancak bilinç kaybı varsa, ağızdan sıvı verilmemeli ve acilen hastaneye başvurulmalı.
Sıcak yaz günlerinde serin ve rahat bir uyku çekmek için ne yapmak gerekir?
YAZ SICAKLARINDA SAĞLIKLI KALIN
Yaz aylarında kalp ve böbrek hastalarının sıcak çarpmasına karşı ekstra dikkatli olması gerekti.
Uzmanların önerileri ve bilimsel veriler, doğru önlemlerle bu risklerin azaltılabileceğini gösterdi.
Uzmanlar, “Sıcak havalarda kendinize daha fazla özen gösterin ve belirtileri ciddiye alın” diyerek sözlerini tamamladı.
