İşçilerin en önemli ekonomik güvencelerinden olan kıdem tazminatı tavanı son 40 yılın en düşük seviyesine geriledi. 1982 yılında asgari ücretin 7,5 katı, 1992 yılında da 5,7 katı olan kıdem tazminatı tavanı, temmuz ayında asgari ücretin 1,75 katına geriledi.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre İş Kanunu’na tabi çalışanlara, bir yıllık hizmet karşılığı 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödeniyor. Ancak, işçinin ücreti ne olursa olsun ödenebilecek kıdem tazminatı, 6 ayda bir memur maaş katsayısına göre belirlenen tavanı aşamıyor.
2016'DAN BERİ İSTİKRARLI BİR ŞEKİLDE GERİLİYOR
Kıdem tazminatı tavanı 1982 yılında asgari ücretin 7,5 katı seviyesindeydi. Tavanın en yüksek devlet memurunun emekli ikramiyesine eşitlenmesinin ardından 1983 yılında 4,78’e geriledi. Sonraki yıllarda memur maaş artışlarının asgari ücretin üzerinde seyretmesi nedeniyle tekrar yükseldi. 1992 yılının ilk yarısında asgari ücretin 5,73, ikinci yarısında 4,08 katı oldu.
2004 yılına gelindiğinde kıdem tazminatı tavanı asgari ücretin 3,51 katına geriledi. 2015 yılına kadar olan dönemde 3,5 ile 3,0 katı arasında seyretti. 2016 yılından sonra ise her yıl sürekli gerileme yaşandı. Bu yılın ilk yarısında asgari ücretin 2 katına gerileyen kıdem tazminatı tavanı, son olarak temmuz ayında 1,75 kata geriledi.
NEDEN ERİDİ?
Kıdem tazminatı tavanının giderek asgari ücrete yaklaşmasında en önemli faktör bu yıl temmuz ayında yapılan seyyanen zamda olduğu gibi memur maaşlarında zaman zaman yapılan iyileştirmelerin maaşın temel unsurları üzerinden değil de emekli ikramiyesinin hesabında dikkate alınmayan ilave ödemeler şeklinde yapılması oldu. 2016 yılından sonra asgari ücrete yapılan artışlar genel olarak enflasyonun üzerinde gerçekleşirken, kıdem tazminatı tavanının belirlenmesinde kullanılan memur maaş katsayısındaki ortalama artış enflasyon düzeyinde kaldı. Bu iki faktör, kıdem tazminatı tavanının giderek asgari ücrete yaklaşması sonucunu doğurdu.
ERİŞMEK DE ZOR
Kıdem tazminatına erişmek de ayrı bir dert. Dr. Murat Özveri ve İrfan Taşkın’ın DİSK için geçen yıl yaptığı araştırmaya göre, işverenlerce 2015-2021 yıllarında Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan işten çıkış bildirimlerinin yüzde 80’i kıdem tazminatı ödenmeyecek şekilde düzenlendi. Buna göre, işten ayrılan işçilerin ilk etapta sadece yüzde 20’si kıdem tazminatı alabiliyor. Geri kalan işçilerin bir kısmı kıdem tazminatını uzun süren davalar sonucu alabiliyor. Ancak bunların kesin sayısı bilinmiyor.
