Yaz aylarında serinlemek için sıkça kullanılan klimalar, konfor sağlarken ciddi sağlık risklerini de beraberinde getirdi.
Halk arasında "klima hastalığı" olarak bilinen lejyoner hastalığı, Legionella pneumophila bakterisinin neden olduğu bir akciğer enfeksiyonu olarak tanımlandı.
Uzmanlar, bu hastalığın tedavi edilmemesi veya teşhiste gecikme yaşanması durumunda ölümcül komplikasyonlara yol açabileceği konusunda uyardı.
Erken teşhis ve uygun antibiyotik tedavisi ise hayat kurtarıcı olabiliyor. Lejyoner Hastalığı Nedir ve Nasıl Bulaşır? Lejyoner hastalığı, ilk kez 1976 yılında Philadelphia’daki bir Amerikan Lejyonerleri toplantısında ortaya çıkan bir salgınla tanımlandı. Bu nedenle hastalığa "lejyoner" adı verildi.
Legionella pneumophila bakterisi, genellikle klimaların su depoları, havuzlar, jakuziler, duş başlıkları ve nemli ortamlarda çoğaldı.
Solunum yoluyla bulaşan bu bakteri, özellikle bakımı yetersiz klimalardan havaya yayılarak akciğerlere ulaştı. Ancak insandan insana bulaşma riski bulunmadı.
Göğüs Hastalıkları Uzmanları yaptığı açıklamada, “Klimaların hijyenik bakımı yapılmadığında, Legionella bakterisi hızla üreyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf bireylerde zatürreye neden olan bu enfeksiyon, erken müdahale edilmezse ölümcül olabilir” dedi.
BELİRTİLER VE RİSK GRUPLARI
Lejyoner hastalığının belirtileri, genellikle bakteriye maruz kaldıktan 2-10 gün içinde ortaya çıktı.
İlk 24-48 saatte halsizlik, kas ağrıları, şiddetli baş ağrısı ve huzursuzluk gibi genel belirtiler görüldü.
Ardından yüksek ateş, kuru öksürük, nefes darlığı, bulantı, kusma, ishal ve hatta sinir sistemi bozuklukları gibi komplikasyonlar gelişebildi.
Hastalığın zatürreye dönüşmesi durumunda ise akciğer yetmezliği, septik şok ve akut böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabildi.
Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Paul Sax, lejyoner hastalığının özellikle risk gruplarında ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirtti:
“Yaşlı bireyler, sigara kullananlar, diyabet, KOAH, kalp-damar hastalıkları veya bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler, bu hastalığa karşı daha savunmasız. Erken teşhis, komplikasyonları önlemede kritik önem taşıyor.”
Sax, hastalığın teşhisinde idrar testleri ve akciğer görüntülemelerinin önemine dikkat çekiyor.Tedavi Gecikmesi Neden Ölümcül?Lejyoner hastalığının tedavisi, doğru antibiyotiklerin uygun dozda ve sürede kullanılmasıyla mümkün. Ancak hastalığın zatürre ile karıştırılması ve yanlış ilaç kullanımı, tedavi sürecini zorlaştırabiliyor.
Tedavide genellikle 15-21 gün süren damar içi antibiyotik tedavisi uygulanıyor. Hafif vakalarda evde tedavi mümkünken, ciddi durumlarda hastaneye yatış ve oksijen desteği gerekebiliyor.
Erken müdahale edilen hastalarda iyileşme oranı oldukça yüksek. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde, tedavi gecikmesi durumunda ölüm oranı %10-15’e kadar yükselebiliyor.
ULUSLARARASI ARAŞTIRMALAR NE SÖYLÜYOR?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, lejyoner hastalığı her yıl dünya genelinde binlerce kişiyi etkiledi. Özellikle oteller, hastaneler ve büyük ofis binaları gibi karmaşık havalandırma sistemlerine sahip yerlerde salgın riski daha yüksek.
Yayınlanan bir The Lancet makalesi, lejyoner hastalığının teşhisinde idrar antijen testlerinin %90’dan fazla doğruluk oranı sunduğunu ve erken teşhis şansını artırdığını ortaya koydu.
Journal of Clinical Microbiology’de yayımlanan bir çalışma, düzenli klima bakımıyla Legionella bakterisi bulaşma riskinin %70 oranında azaltılabileceğini gösterdi.
KORUNMA YÖNTEMLERİ VE ÖNERİLER
Uzmanlar, lejyoner hastalığından korunmak için klima bakımının düzenli yapılmasını ve uygun sıcaklık ayarlarının önemini vurguladı.
Korunma için öneriler şöyle:
Klima filtrelerinin düzenli temizlenmesi ve bakımı.
Klima üfleme yönünün doğrudan insanlara değil, tavana veya zemine ayarlanması.
Ortamın düzenli havalandırılması ve nem dengesinin korunması.
Risk grubundaki bireylerin (yaşlılar, kronik hastalığı olanlar) klimalı ortamlarda uzun süre bulunmaktan kaçınması.
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR
Klima hastalığı, doğru önlemler alındığında önlenebilir bir sağlık sorunu. Ancak teşhis ve tedavide gecikme, özellikle risk grubundaki bireylerde ciddi komplikasyonlara ve hatta ölüme yol açabiliyor.
Uzmanlar, yaz aylarında klima kullanımına dikkat edilmesi ve herhangi bir solunum yolu şikayetinde derhal doktora başvurulması gerektiğini vurguladı.
