Merdiven çıkma şekliniz, demans riski hakkında ne söylüyor? Uzmanlar, belirtilerin erken teşhis için kritik olduğunu vurguladı.
Hafıza kaybı, demansın en bilinen belirtisi olarak öne çıksa da, bilim insanları ve nörologlar, günlük aktivitelerdeki küçük değişikliklerin de bu hastalığın erken işaretleri olabileceğini belirtti. Özellikle merdiven çıkma şekliniz, demans riski hakkında önemli ipuçları sunabilir.
MERDİVEN ÇIKMA VE DEMANS ARASINDAKİ BAĞLANTI
Kanada’daki McMaster Üniversitesi’nden nörobilim uzmanı Dr. Jennifer Heisz, merdiven çıkma gibi basit fiziksel aktivitelerin beyin sağlığı üzerindeki etkilerini yıllardır araştırdı.
Heisz, “Merdiven çıkmak, hem fiziksel hem de zihinsel koordinasyon gerektirir. Bu süreçte yaşanan zorluklar, beynin motor becerileri kontrol eden bölgelerindeki olası sorunlara işaret edebilir” dedi.
Journal of Affective Disorders’ta yayımlanan bir çalışma, düzenli merdiven çıkmanın bilişsel işlevleri iyileştirdiğini ve yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi yavaşlattığını gösterdi. Ancak, merdiven çıkarken sendeleme veya dengesizlik gibi motor beceri sorunları, demansın erken evrelerinde sıkça görüldü.
University College London’dan Prof. Gill Livingston liderliğinde yayımlanan bir raporda, demans riskini azaltmanın yolları arasında fiziksel aktivitenin kritik bir rol oynadığı belirtildi.
Merdivenlerin gizli gücü sağlık saçıyor
Raporda, görme bozukluğu ve yüksek kolesterol gibi faktörlerin tedavi edilmesiyle demans vakalarının yaklaşık %45’inin önlenebileceği vurgulandı. Livingston, “Merdiven çıkma gibi basit egzersizler, beyne oksijen akışını artırarak nöronlar arasındaki bağlantıyı güçlendiriyor. Ancak bu aktivite sırasında yaşanan sorunlar, altta yatan nörolojik problemlerin habercisi olabilir” dedi.
ERKEN BELİRTİLER: SADECE HAFIZA KAYBI DEĞİL
Demans, genellikle Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilen ve hafıza kaybıyla başlayan bir nörodejeneratif rahatsızlık olarak biliniyor.
Nörolog Dr. Kristine Yaffe, Kaliforniya Üniversitesi San Francisco’daki (UCSF) Nüfus Beyin Sağlığı Merkezi’nde yürüttüğü araştırmalarda, demansın motor becerilerdeki değişikliklerle de kendini gösterebileceğini belirtti.
Yaffe, “Merdiven çıkarken ayakları sürümek, denge kaybı veya yavaş hareket etmek, beynin frontal lobundaki hasarların erken bir işareti olabilir” dedi. Bu belirtiler, özellikle frontotemporal demans gibi daha az yaygın türlerde belirgin hale gelebildi.
107 basamaklı merdivenden dinlene dinlene evlerine ulaşıyorlar
JAMA Neurology’de yayımlanan bir çalışma, ABD’de gaziler üzerinde yapılan incelemelerde, demans riskinin coğrafi bölgelere göre farklılık gösterdiğini ortaya koydu. Ancak, motor becerilerdeki bozulmaların evrensel bir erken belirti olduğu vurgulandı.
Çalışmanın başyazarı Dr. Christina Dintica, “Bilişsel belirtilerden önce fiziksel işaretlerin fark edilmesi, erken teşhis için büyük bir fırsat sunuyor” dedi.
UZMANLARDAN ÖNERİLER: ERKEN TEŞHİS VE ÖNLEM
Demans riskini azaltmak için uzmanlar, düzenli fiziksel aktiviteyi ve sağlıklı yaşam tarzını önerdi.
Harvard Tıp Fakültesi’nden psikiyatri uzmanı Dr. John Ratey, merdiven çıkmanın sadece fiziksel değil, zihinsel faydalar da sağladığını belirtti:
“Hızlı bir merdiven çıkma seansı, beyne kan akışını artırarak dopamin ve serotonin gibi mutluluk hormonlarını harekete geçiriyor. Bu, bilişsel işlevleri destekliyor ve demans riskini azaltıyor.”
Merdivenlerden düşerek öldü, cansız bedeni tesadüfen bulundu
Peki, demans riskini azaltmak için neler yapılabilir? Uzmanlar şu önerilerde bulundu:
Fiziksel Aktiviteyi Artırın: Günde en az 150 dakika orta yoğunlukta aerobik egzersiz, kalp ve beyin sağlığını destekliyor. Merdiven çıkmak, bu hedefe ulaşmanın kolay bir yolu.
Zihinsel Egzersizler: Bulmaca çözmek, kitap okumak veya müzik aleti çalmak, nöronlar arasındaki bağlantıları güçlendiriyor.
Sağlıklı Beslenme: Akdeniz diyeti, özellikle omega-3 açısından zengin balık tüketimi, demans riskini azaltıyor.
Düzenli Sağlık Kontrolleri: Görme bozuklukları, yüksek tansiyon ve kolesterol gibi risk faktörlerinin erken tedavisi büyük önem taşıyor.
ERKEN TANI HAYAT KURTARABİLİR
Demans, dünya genelinde 55 milyondan fazla insanı etkileyen ve 2050 yılına kadar bu sayının 153 milyona ulaşması beklenen ciddi bir sağlık sorunu.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, her yıl yaklaşık 10 milyon yeni vaka teşhis edildi.
Erken teşhis, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve yaşam kalitesini artırmak için kritik bir öneme sahip. Merdiven çıkarken yaşanan zorluklar gibi küçük işaretler, bu süreçte önemli bir uyarı olabilir.
Uzmanlar, bu tür belirtileri fark eden bireylerin vakit kaybetmeden bir nörologa başvurmasını önerdi.
Dr. Heisz, “Merdiven çıkarken sendeleme gibi belirtiler, genellikle ‘yaşlılık’ diye geçiştiriliyor. Ancak bu, ciddi bir sorunun habercisi olabilir. Erken müdahale, demansın seyrini değiştirebilir” dedi.
