Nevruz Türk Dünyası'nın bayramıdır

Nevruz yani Azerbaycan Türkçesinde Novruz, Türkmenistan Türkçesinde Nowruz, Özbekistan Türkçesinde Navruz, Kazakistan Türkçesinde Naurız, Kırgızistan Türkçesinde Nooruz, Kırım Tatar Türkçesinde Navrez olarak ifade edilen ulusun ulu günü, bugün olduğu gibi, tüm Türk Dünyasında, binlerce yıldır, 21 Martta "Bayram Olarak" kutlanmaktadır. Son zamanlarda ise Nevruz konusunda algı yanılması yaratılmakta, Türkiye'de belirli bir kitlenin söylemlerini sembolleştirdiği, açıklama yapma ya da deklarasyon yayınlama zemini haline getirilmek istenmektedir. Çok açık ki Nevruz kavramının ve onun barındırdığı tarihi derinliğin anlamını bilmeyenler ya da bildiği halde, bunun Türklük ve Türk dünyası ile olan sarsılmaz bağlantısından rahatsız olanlar, maalesef, Türkiye'de insanların bir kısmını yanıltarak Nevruz'u etnik temelli ayrışma propagandaları ile özdeşleştirmesine neden olmaktadır. Özellikle Türkiye'nin genç nüfusu üzerinde etkili olduğu gözlemlenen bu algısal farklılaşma karşısında Nevruz'un gerçek manasının, Türk tarihi ve Türk Dünyası ile ilişkisinin herkes tarafından yaygın biçimde aktarılması ve öncelikle çocuklarımıza benimsetilmesi son derece önemlidir.
Bilim ne diyor?
Gazi Üniversitesi Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necati Demir'de bu konuda çarpıcı ve çok açık bir değerlendirmede bulunuyor: "Nevruz son 50-60 yıl içerisinde çeşitli sebeplerden dolayı, Türk halk kültürü araştırmacıları hariç, Türkiye'de ve Türk Dünyasında pek gündeme taşınmamış; ihmal edilmiştir. Gündeme gelmemesi ve ihmal edilmesi sebebiyle aydınlar ilgisiz kalmış, devlet töreni olarak kutlanmamıştır. Bu gelişmeleri fırsat sayan bazı çevreler Nevruz'u olumsuz noktalara çekmeye çalışmışlardır. Fakat Türk halkı bu bayramı gönlünde ve köyünde yaşatmaya devam etmiş, düzenlenen oyunları bozmuştur. Nevruz, Türk bayramıdır. Onu başka milletlerin tarihlerinde ve kültürlerinde aramak, bilim ve gerçekle bağdaşmaz".
Nevruz nedir?
Türk dünyasının hemen her yerinde kutlanan Nevruz, birçok ülkede resmi ve milli bir bayram olarak anılmaktadır. Nevruz bu yönüyle tarihi derinliğe sahip ortak kültürlerin buluştuğu bir sistem olarak dünya Türklüğünün kaynaşmasına katkı sağlamaktadır. Nevruz gece ile gündüzün eşit olduğu mart ayının yirmi birini yirmi ikisine bağlayan gündür. Eski takvimlerde yılın ilk günü olarak belirtilen Nevruz, Türk dünyasının büyük bir bölümünde Yeni Gün ya da Gün Dönümü olarak bilinmektedir. Çetin geçen kış soğuklarından feraha ermenin başlangıcı olan bahara geçme günüdür. Bu sebeple Türk Dünyasında 21 Mart gününe yılbaşı anlamını taşıyan Yılsırtı veya Cılgırtı da denilir. On İki Hayvanlı Türk Takvimi'nde yılbaşı mart ayının yirmi biri yani Nevruzdur. Nevruzun kaynağı Altay dağlarıdır ve dünyaya buradan yayılmıştır. Kimi bölgelerde Türklerin Ergenekon'dan çıkışının 21 Marta yani Nevruz gününe denk geldiği bu yüzden Ergenekon ya da Bozkurt bayramı olarak kutlandığı bilinmektedir.
Sahip çıkarsan senindir
Her şeye rağmen Türk Dünyasında Nevruz konusunda önemli çalışmalar yapılmış ve bu önemli günün kısır siyasi gündemin ötesinde, ayrıştırıcı değil birleştirici bir anlam kazanması için çeşitli adımlar atılmıştır. Öncelikle Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra bağımsızlığına kavuşan Türk Cumhuriyetleri'nde 21 Mart günü resmî bayram ilân edilmiş ve bayram kutlamaları devlet töreni kapsamına alınmıştır. Ardından Türkçe konuşan ülkelerin Kültür Bakanları bir araya gelerek "Nevruz Bayramı"nı ortak şekilde kutlama kararı almışlardır. Bununla birlikte süreç içerisinde Türkiye ve diğer Türk Cumhuriyetlerinde bu konuda bazı bilimsel etkinlikler düzenlenmiştir. TRT tarafından her yıl Nevruz ile ilgili programlar düzenlenmekte ve zaman Türk Dünyasından ortak canlı yayınlar gerçekleştirilmektedir. Pek çok ilde valilikler ve üniversiteler şemsiyesi altında bilgilendirici konferanslar ve paneller düzenlenmektedir. Tüm bu gerekçelerle Türklüğün ortak paydalarından birisi olan Nevruz'a her zamankinden daha fazla sahip çıkmalı; bize yakışan bir tavır içerisinde kutlamalı ve anlatmalıyız.
Bayramınız Kutlu Olsun...

Yazarın Diğer Yazıları