Nisan ayı, ilkbaharın en değişken dönemi olarak bilinir. Hızlı sıcaklık dalgalanmaları, atmosferik basınç değişimleri ve kapalı ortamlardaki hava kalitesi sorunları, hem fiziksel hem de psikolojik sağlığı ciddi şekilde etkiledi.

Uzmanlar, nisan ayının sağlık üzerindeki üç büyük tehlikesini sıralıyor: Ani ısı değişikliği, barometrik basınç dalgalanmaları ve hasta bina sendromu.

Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzman görüşleri, bu faktörlerin grip, zatürre, migren ve hatta duygu durum bozukluklarını tetiklediğini doğruladı.

Peki, bu risklerden nasıl korunabilirsiniz? İşte detaylar...

ANİ ISI DEĞİŞİKLİKLERİ: SOĞUK ALGINLIĞINDAN ZATÜRREYE

Nisan ayında sıcaklıkların bir gün yüksek, ertesi gün düşük olması, vücudun termoregülasyon mekanizmalarını zorluyor.

Türkiye’de nisan, iklim ve ısı değişikliklerinin en hızlı yaşandığı aydır. Ani sıcaklık farkları, göğüs ve sırt ağrıları, uzayan öksürük, halsizlik ve yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Grip ve zatürre nedeniyle hastaneye yatış oranları çok yüksek; her üç hastadan biri yatarak tedavi alıyor.

The Lancet’ta yayımlanan bir çalışma, mevsim geçişlerinde sıcaklık dalgalanmalarının solunum yolu enfeksiyonlarını %20 artırdığını gösterdi.

ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Dr. Amesh Adalja, ani ısı değişikliklerinin bağışıklık sistemini zayıflatarak virüs ve bakterilere karşı savunmasız hale getirdiğini belirterek, “Özellikle astım ve KOAH hastaları, bu dönemde semptomlarda artış yaşıyor” dedi.

BAROMETRİK BASINÇ: MİGREN VE TANSİYON DALGALANMALARI

Barometrik basınç, hava değişimleri, fırtınalar ve sıcaklık dalgalanmalarıyla birlikte değişen atmosferik basınç.

Bazı insanlar bu değişiklikleri doğrudan hisseder. Migren, eklem ağrıları, kronik yorgunluk, tansiyon ve kan şekeri dalgalanmaları gibi sorunlar barometrik basınç değişimlerinden kaynaklanabilir.

İngiltere’deki University College London’dan nörolog Prof. Peter Goadsby, barometrik basınç değişikliklerinin migren ataklarını tetiklediğini doğruladı.

The Journal of Headache and Pain’de yayımlanan bir çalışma, düşük barometrik basıncın migren ataklarını %30 artırdığını gösterdi. Ayrıca, American Journal of Hypertension’ta yer alan bir araştırma, basınç değişimlerinin hipertansiyon hastalarında kan basıncını %15 oranında dalgalandırabileceğini ortaya koydu. Uzmanlar, bu dönemde tansiyon ve şeker hastalarının düzenli ölçüm yapmasını önerdi.

HASTA BİNA SENDROMU: OFİS ORTAMLARININ GÖRÜNMEZ TEHDİDİ

Merkezi klimalarla havalandırılan ofislerde ortaya çıkan hasta bina sendromu, nisan ayının bir diğer sağlık tehdidi.

Küf ve mikroskobik partiküllerin ortamda birikmesi, baş ağrısı, göz ve boğaz tahrişi, geçmeyen öksürük, yorgunluk ve konsantrasyon güçlüğü gibi belirtilere yol açıyor. Ofis çalışanlarının çoğu bu şikayetlerle doktora başvuruyor.

Avustralya’daki Monash Üniversitesi’nden çevre sağlığı uzmanı Dr. Karin Leder, hasta bina sendromunun özellikle kötü havalandırılan binalarda yaygın olduğunu belirtti.

Environmental Health Perspectives’te yayımlanan bir çalışma, merkezi klima sistemlerinin küf ve alerjen yayılımını %40 artırdığını gösterdi.

Sendrom, uzun vadede depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunları tetikleyebildi. Uzmanlar, ofislerde düzenli havalandırma ve filtre temizliği yapılmasını önerdi.

UZMANLARDAN KORUNMA ÖNERİLERİ

Nisan ayının bu risklerinden korunmak için uzmanlar şu adımları önerdi:

Katmanlı Giyim: Prof. Dr. Özkaya, ani sıcaklık değişimlerine karşı katmanlı giyinmenin önemine dikkat çekerek, “Çok kalın ya da ince kıyafetler yerine, hava koşullarına uyum sağlayacak şekilde giyinin” dedi.

Bağışıklık Desteği: Harvard Üniversitesi’nden beslenme uzmanı Dr. Walter Willett, C vitamini ve çinko açısından zengin gıdaların (narenciye, badem, ıspanak) bağışıklığı güçlendirdiğini belirtti.

Nutrients dergisindeki bir çalışma, C vitamini takviyesinin soğuk algınlığı süresini %14 azalttığını gösterdi.

Havalandırma: Dr. Karin Leder, ofislerde pencerelerin düzenli açılmasını ve klima filtrelerinin ayda bir temizlenmesini önerdi.

Stres ve Uyku: The Lancet Psychiatry’de yayımlanan bir çalışma, kaliteli uykunun duygu durum bozukluklarını %20 azalttığını gösterdi. Yoga ve meditasyon, barometrik basınç kaynaklı stresi hafifletti.

BİLİMSEL KANITLARLA SAĞLIKLI NİSAN

Son 20 yılda doktora başvuruların 208 milyondan 973 milyona yükseldiğini ve bu artışın büyük ölçüde iklim değişikliklerinden kaynaklandığı belirtildi.

World Health Organization’un raporuna göre, mevsim geçişlerindeki sağlık sorunları, uygun önlemlerle %30 azaltılabilir.

Nisan ayının bu üç tehlikesine karşı bilinçli adımlar atarak hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Uzmanlar, özellikle risk gruplarının (kronik hastalar, yaşlılar, ofis çalışanları) düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmemesi gerektiğini vurguladı.