Dijital yatırım platformu Robinhood, Avrupa'daki yatırımcılara OpenAI ve SpaceX gibi popüler teknoloji şirketlerine "bağlantılı" token hisseleri sunmasıyla geçen hafta büyük yankı uyandırdı. Ancak bu durum, yapay zeka devi OpenAI'ın hızla bir açıklama yaparak bu tokenların gerçek hisseleri temsil etmediğini belirtmesiyle yeni bir tartışma başlattı. Bu olay, gerçek dünya varlıklarının tokenizasyonu olarak bilinen ve hızla büyüyen bir trend olan RWA'nın geleceği hakkında önemli soruları gündeme getirdi.
Gerçek dünya varlıkları piyasasının (RWA) 25 milyar dolarlık piyasa değerine yaklaştığı ve bunun 14,5 milyar dolarının özel kredilerden oluştuğu bildiriliyor. Bu hızlı büyüme, özel yatırımcıların erken aşama şirketlere tokenizasyon yoluyla erişim sağlaması potansiyelini de beraberinde getiriyor. Ancak asıl soru şu: Perakende yatırımcılar gerçekten özel şirketlerin tokenize edilmiş hisselerini satın almaya ilgi duyuyor mu?
TALEP Mİ VAR, İHTİYAÇ MI?
Dinari CEO'su Gabe Otte, bu konuda pek emin değil. Otte, The Block'a verdiği demeçte, "Tokenizasyon yaklaşımında anahtar faktör ölçeklenebilirlik. Bu yaklaşım özel menkul kıymetlere genellenebilir ve aslında ilk iş alanlarımızdan biri buna odaklanmıştı" ifadelerini kullandı. Ancak Otte, iki yıl önce karşılaştıkları asıl sorunun arz ve talep dengesizliği olduğunu belirtti. Çoğu halka arz öncesi şirketin, sermaye tablolarının bir kısmını tokenize edilmiş varlık alıcılarına ayırma riskini almakta tereddüt ettiğini dile getirdi.
Coinbase ve Kraken gibi büyük kripto para borsalarıyla birlikte Dinari, halka açık şirketlerin tokenize edilmiş hisselerini satın almak isteyen yatırımcılar için ana tedarikçi olmayı hedefliyor. RWA yatırımının bu diliminin, ABD dolarına sabitlenmiş stablecoinlerden bile daha büyük bir büyüme alanı olabileceğine inanılıyor. Geçen ay Dinari, ABD'de tokenize edilmiş hisse senetleri sunma onayı alan ilk şirket olduğunu duyurdu. Şu ana kadar tokenize hisse senetleri sunan çoğu şirket, Tesla, Apple ve Nvidia gibi popüler hisse senetlerinin fiyatını takip eden tokenları ABD dışındaki yatırımcılara satmaya odaklandı.
Otte'a göre Dinari, bazı platformlardan farklı çalışıyor. "İsteğe bağlı tokenizasyon modelini kullanıyoruz. Bu, ortaklarımızın müşterilerinden biri hisse senedi almak istediğinde, geleneksel piyasaya girip o alım emrini verip, o müşteriye özel olarak satın alınan hisseleri tokenize ettiğimiz anlamına geliyor" diye açıkladı. Robinhood'un OpenAI tokenlarının yapay zeka şirketindeki gerçek hisselere bağlı olmadığını, aksine şirketin değerlemesini takip eden bir türev olduğunu unutmamak önemli. Yani, Dinari'nin aksine, Robinhood OpenAI'da hisse satın alıp bunları tokenize etmedi.
TOKENİZASYON POZİTİF, TALEP KUŞKULU
Plume Network CEO'su Chris Yin, Robinhood'un girişimini nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın genel olarak olumlu görüyor. Ancak, tokenize edilmiş özel sermayeye yönelik gerçek talep konusunda şüpheleri var. The Block'a konuşan Yin, "Rakamlara, istatistiklere, olup bitenlere bakarsanız, talebin orada olmadığı çok açık" dedi. Plume Network'ün ana ağı geçen ay 150 milyon dolarlık RWA ile faaliyete geçti. Şirket, güneş enerjisi santralleri, Medicaid talepleri, maden hakları ve tüketici kredisi gibi çeşitli gerçek dünya varlıklarını tokenize ediyor.
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) Başkanı Paul Atkins ise geçen hafta CNBC'ye verdiği bir televizyon röportajında, özel sermayenin tokenizasyonu sorulduğunda çok farklı bir değerlendirme yaptı. Atkins, "Yatırımcı tarafında özel ürünlere yatırım yapma konusunda büyük bir talep var" dedi. Atkins, Robinhood'un girişimine özel olarak değinmese de, tokenizasyonu bir inovasyon olarak gördüğünü ve daha fazla yatırım ürünü getirmeye yardımcı olacağı konusunda iyimser olduğunu belirtti. SEC, 12 Mayıs 2025 tarihinde "Tokenizasyon – Varlıkları Zincire Taşımak: Geleneksel Finans ile DeFi Kesişimi" başlıklı bir yuvarlak masa toplantısı düzenleyerek bu konuyu detaylıca ele aldı ve inovasyonu teşvik etme yönünde bir duruş sergiledi.
ERİŞİM VE LİKİDİTE ARTIŞI: YENİ BİR DÖNEM Mİ?
Gelişmekte olan RWA alanında bir teknoloji sağlayıcısı olan Injective'in İş Geliştirme Yöneticisi Mirza Uddin, eğer özel sermayeyi tokenize etme yönünde bir itibar oluşursa, talep beklentileri konusunda oldukça emin. Uddin, The Block'a yaptığı açıklamada, "Hisseleri dijital tokenlara dönüştürerek, günlük yatırımcılara bir zamanlar risk sermayesi ve özel sermaye ile sınırlı olan piyasalara katılma şansı veriyor. Bu, yeni piyasalar yaratmakla ilgili değil, mevcut piyasaları daha erişilebilir ve likit hale getirmekle ilgili" dedi. Ancak, tokenize edilmiş hisselerin genellikle oy hakkı gibi geleneksel hakları taşımadığını da ekledi.
RWA girişimi RAAC'ın kurucusu Kevin Rusher da büyüme potansiyeli görüyor. Şirketi, özel yatırımcılara altın ve sübvanse edilmiş konut gibi bir dizi tokenize edilmiş varlığa erişim sağlama üzerinde çalışıyor. Rusher, "Özel piyasalarda tokenizasyon bu yıl önemli ölçüde arttı. Özel kredi zaten RWA.xyz'deki en büyük RWA kategorisi" dedi. Analitik platformu RWA'ya göre, gerçek dünya varlık piyasası 25 milyar dolara yaklaşırken, bunun 14,5 milyar doları özel kredilerden geliyor. Rusher, "Özel sermayede benzer bir eğilim görmeyi bekleyebiliriz... büyümeye devam edecek, ancak ele alınması gereken birçok riskle birlikte gelecek ve şeffaflık anahtar olacak" diye ekledi.
MARKA BİLİNİRLİĞİ VE SPEKÜLASYON TEHLİKESİ
Tokenize edilmiş özel sermaye hamlelerinin perakende yatırımcıların ilgisini çekip çekmeyeceği, marka bilinirliğine bağlı olabilir. Dinari'den Otte'a göre, çok az özel şirket OpenAI ve SpaceX kadar dikkat çekiyor. Otte, "Şirket zaten büyük bir marka adı değilse, bu fırsatlara olan talebin, bireysel özel şirketlere hisse senedi satın almaktan ziyade daha geniş sektör veya varlık sınıfı oyunlarına eğilimli olduğunu görüyoruz" dedi.
Talep olsun ya da olmasın, Fundrise'ın kurucu ortağı ve CEO'su Ben Miller'a göre özel sermayenin tokenizasyonu anlamsız görünüyor. Miller, 14 Temmuz 2025 Pazartesi günü CNBC'ye verdiği bir röportajda, "Bana göre, dürüst olmak gerekirse, bu mantıklı değil" dedi. "Çünkü yaptığınız şey, doğası gereği uzun vadeli bir yatırımı alıp 7 gün 24 saat işlem yapabileceğiniz bir şeye dönüştürmek." 2022 yılında 1 milyar dolarlık bir fon başlatan Fundrise, akredite ve akredite olmayan yatırımcılara özel şirketlere erişim sağlıyor, ancak paraları, diğer risk sermayesi şirketleri gibi bir başlangıç şirketinin sermaye tablosunda görünen bir girişim fonuna gidiyor.
