Yaz mevsiminin kavurucu sıcakları, yalnızca fiziksel sağlığınızı değil, ruhsal dengenizi de tehdit edebilir.
Psikiyatri ve beslenme uzmanları, sıcak havalarda tüketilen bazı gıdaların psikoloji üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtti.
Bilimsel araştırmalar ve dünyaca ünlü uzmanların görüşleri, yaz aylarında uzak durulması gereken iki kritik besin grubunu işaret ediyor: şekerli içecekler ve aşırı kafeinli gıdalar. Bu besinler, ruh halinizi alt üst ederek kaygı, sinirlilik ve uyku bozukluklarını tetikleyebilir.
İşte detaylar ve sağlıklı beslenme önerileri…
SICAK HAVALARDA PSİKOLOJİYE DARBE: ŞEKERLİ İÇECEKLER VE KAFEİN
Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’ndan Prof. Dr. Walter Willett, sıcak havalarda vücudun sıvı dengesinin korunmasının zihinsel sağlık için kritik olduğunu vurguladı. Ancak şekerli ve gazlı içecekler, bu dengeyi bozarak dehidrasyona yol açıyor.
Journal of Nutrition’da yayımlanan bir çalışma, sıcak havalarda günlük su ihtiyacının 2,5-3 litreye ulaşabileceğini gösterdi.
Şekerli içecekler, kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olarak sinirlilik, huzursuzluk ve konsantrasyon kaybını tetikledi.
Prof. Dr. Willett, “Şekerli içecekler, kısa süreli bir ferahlık hissi verse de, uzun vadede zihinsel yorgunluğu artırıyor. Bunun yerine su, kefir veya taze sıkılmış meyve suları gibi doğal içecekler tercih edilmeli” dedi.
Kafein de yaz aylarında psikolojiyi olumsuz etkileyen bir diğer faktör.
Mayo Clinic’ten Dr. Daniel Hall-Flavin, aşırı kafein tüketiminin sıcak havalarda uyku düzenini bozabileceğini ve kaygı düzeylerini artırabileceğini belirterek, “Kafein, sinir sistemini uyararak kalp atış hızını artırır ve sıcak havalarda zaten stres altında olan vücudu daha da yorar” dedi.
Dr. Hall-Flavin, özellikle enerji içecekleri ve yüksek kafeinli kahvelerden uzak durulmasını önerdi.
Journal of Clinical Psychiatry’de yayımlanan bir araştırma, kafein tüketiminin yüksek olduğu bireylerde anksiyete belirtilerinin %30 oranında arttığını ortaya koydu.
SICAKLARIN PSİKOLOJİYE ETKİSİ: BİLİM NE DİYOR?
Uzmanlar, sıcak havalarda vücudun gece boyunca yeterince soğuyamaması nedeniyle uyku evrelerinin bozulduğunu ve bunun sinirlilik, kaygı, konsantrasyon düşüklüğü gibi sorunlara yol açtığını belirterek, “Yaz aylarında psikiyatrik hastalıklarda semptom alevlenmesi, bipolar bozuklukta manik atak sıklığında artış gözleniyor. Bu durum, hastane yatış oranlarına da yansıyor” dedi.
Sıcaklık artışının serotonin ve melatonin gibi beyin kimyasallarını etkilediği biliniyor.
Nörobilimci Dr. Marina Picciotto, sıcak havalarda serotonin dengesizliğinin ruh halinde dalgalanmalara neden olabileceğini söyleyerek, “Serotonin, mutluluk hormonu olarak bilinir, ancak şekerli gıdalar ve kafein, bu hormonun üretimini olumsuz etkileyerek depresif belirtileri artırabilir” dedi.
Omega-3 Kaynakları: Somon, sardalya ve ceviz gibi omega-3 açısından zengin gıdalar, beyin fonksiyonlarını destekliyor ve depresyon belirtilerini azaltıyor.
TÜBİTAK Bilim Genç’te yayımlanan bir çalışma, omega-3’ün ruhsal dengeyi koruduğunu gösterdi.
Yeşil Yapraklı Sebzeler: Ispanak, brokoli ve roka, magnezyum ve C vitamini içeriğiyle serotonin üretimini artırıyor. Diyetisyenler, bu sebzelerin anti-inflamatuar özellikleriyle beyin sağlığını koruduğunu belirtti.
Probiyotikler: Kefir ve yoğurt gibi probiyotik gıdalar, bağırsak sağlığını destekleyerek ruh halini iyileştiriyor. Yapılan bir araştırma, bağırsak mikrobiyotasının ruh sağlığı üzerindeki etkisini doğruladı.
UZMANLARDAN PRATİK ÖNERİLER
Sıvı Tüketimini Artırın: Günde en az 2,5 litre su için. Nane veya limonla tatlandırılmış su, hem serinletici hem de zihinsel dinginlik sağlar.
Küçük ve Sık Öğünler: İştah kaybı yaşayanlar için yoğurt, kuru meyve ve yumurta gibi hafif atıştırmalıklar enerjiyi dengede tutar.
Gıda Güvenliğine Dikkat: Yaz aylarında açıkta satılan gıdalardan kaçının ve yemekleri buzdolabında saklayın, çünkü bozulmuş gıdalar da ruhsal sağlığı olumsuz etkileyebilir.
ZİHNİNİZİ YAZIN DA GÜÇLÜ TUTUN
Yaz aylarında psikolojik dengenizi korumak, doğru beslenme seçimleriyle mümkün. Şekerli içecekler ve kafeinli gıdalardan uzak durarak, omega-3, magnezyum ve probiyotik açısından zengin besinlere yönelmek, hem zihinsel hem de fiziksel sağlığınızı destekleyecektir. Uzmanlar, sıcak havalarda ruhsal destek arayışının da önemine dikkat çekti.
Uzmanlar, “Psikolojik destek, yaz aylarında ötelenmemeli. Erken müdahale, zihinsel kırılganlıkları önler” diyerek bireyleri bilinçli olmaya çağırdı.
Yazın enerjisini kaybetmemek ve zihinsel sağlığınızı korumak için bu önerilere kulak vermeniz önerildi.
