Düzenli spor, sağlıklı bir yaşamın temel taşlarından biri olarak kabul edildi. Ancak bilinçsizce yapılan egzersizler, özellikle kalp sağlığı açısından ciddi riskler barındırdı.
Son yıllarda, spor sahalarında ani kalp krizleri ve hatta ölümlerle sonuçlanan vakaların artması, uzmanları alarma geçirdi.
Kardiyoloji uzmanları ve bilimsel araştırmalar, spora başlamadan önce kapsamlı bir kalp kontrolünün şart olduğunu söyledi.
Peki, bu kontroller neden bu kadar önemli ve hangi testler hayat kurtarabilir? İşte tüm detaylar...
SPORUN KALBE YÜKLEDİĞİ SORUMLULUK
Egzersiz sırasında vücudun oksijen ihtiyacı, dinlenme haline kıyasla 12 katına kadar artırdı. Bu talebi karşılamak için kalp, dakikada pompaladığı kan miktarını 42 litreye kadar çıkarabildi.
Kardiyologlar, “Kalp, egzersiz sırasında inanılmaz bir yükle karşı karşıya kalır. Sağlıklı bireylerde bu yük tolere edilebilir, ancak gizli kalp rahatsızlıkları olan kişilerde bu durum ani krizlere yol açabilir” dedi.
Kalp dostu üç besin ortaya çıktı! Hayat kurtaran kahvaltı
Özellikle ailesinde erken yaşta kalp hastalığı öyküsü olanlar, diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol veya obezite gibi risk faktörleri taşıyan bireyler, bu grupta yer aldı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
Journal of the American College of Cardiology’de yayımlanan bir çalışma, spor sırasında ani kardiyak ölümlerin %90’ının altta yatan kalp rahatsızlıklarından kaynaklandığını ortaya koydu.
Araştırmaya göre, bu vakaların büyük bir kısmı, öncesinde hiçbir belirti göstermeyen “gizli” kalp hastalıklarından kaynaklandı.
İtalya’da 1979’dan beri uygulanan zorunlu kardiyovasküler tarama programları, ani kardiyak ölümleri %89 oranında azalttı. Bu programlar; öykü, fizik muayene ve elektrokardiyografi (EKG) gibi basit testleri içerdi.
İki besinle vücut zırh gibi oluyor! Kalpten beyne kadar koruma sağlıyorlar
Avrupa Kardiyoloji Derneği (ESC), spora başlamadan önce EKG’nin yanı sıra ekokardiyografi ve efor testinin yapılmasını önerdi. ESC’den Prof. Dr. Sanjay Sharma, “EKG, kalp ritim bozukluklarını ve potansiyel riskleri tespit etmede altın standarttır. Ancak ekokardiyografi, kalbin yapısal problemlerini ortaya çıkararak daha kapsamlı bir değerlendirme sağlar” dedi.
Özellikle 35 yaş üstü bireylerde, koroner arter hastalığı riskini değerlendirmek için efor testi kritik önem taşıdı.
UZMANLARDAN KRİTİK UYARILAR
Spor, uzun ve sağlıklı bir yaşam için vazgeçilmez. Ancak spora başlamadan önce kalp sağlığınızı değerlendirmek, karşılaşabileceğiniz riskleri ortadan kaldırır.
Özellikle amatör sporcuların ve okullarda spor yapan çocukların düzenli sağlık taramalarından geçmesi gerektiğini vurgulandı.
Harvard T.H. Chan School of Public Health’ten Prof. Dr. Frank Hu ise, “Kalp sağlığını desteklemek için spor yaparken aşırıya kaçmamak gerekiyor. Orta tempolu yürüyüş, bisiklet veya yüzme gibi egzersizler, kalp dostu seçeneklerdir” dedi. Hu, özellikle kalp hastalarının rekabete dayalı veya aşırı güç gerektiren sporlardan uzak durmasını önerdi.
HANGİ TESTLER HAYAT KURTARIR?
Spora başlamadan önce yapılması gereken temel testler şunlar:
Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini ölçerek ritim bozukluklarını tespit eder.
Ekokardiyografi: Kalbin yapısal durumunu değerlendirir ve gizli hastalıkları ortaya çıkarır.
Efor Testi: Egzersiz sırasında kalbin performansını ölçer, özellikle 35 yaş üstü için önerilir.
24 Saatlik Ritm Holteri: Düzensiz kalp ritimlerini uzun süreli izler.
Koroner Anjiyografi: Gerektiğinde kalp damarlarının durumunu netleştirir.
Bayındır Söğütözü Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Ardi Rreka, “EKG’de uzun QT, kısa QT veya Brugada sendromu gibi ritim bozuklukları tespit edilirse, bu kişiler spordan tamamen men edilebilir. Çünkü bu durumlar, spor sırasında kaotik sonuçlara yol açabilir” dedi.
SPORCULAR İÇİN PRATİK ÖNERİLER
Uzmanlar, spora yeni başlayacaklara şu önerilerde bulundu:
Doktor Kontrolü: 35 yaş altı bireyler için fizik muayene, EKG ve ekokardiyografi; 35 yaş üstü için ek olarak efor testi yaptırın.
Kademeli Başlangıç: Haftada 2 gün 20 dakikalık hafif tempolu egzersizle başlayın, zamanla süreyi artırın.
Kalp sağlığını koruyor! Kasları güçlendiriyor! Süper besin faydalarıyla göz dolduruyor
Aşırıya Kaçmayın: Talk testi ile egzersiz yoğunluğunu kontrol edin; konuşurken nefesiniz kesilmemeli.
Risk Faktörlerini Yönetin: Sigarayı bırakın, kolesterol ve tansiyonunuzu kontrol altında tutun.
KALBİNİZİ DİNLEYİN
Spor, yaşam kalitesini artıran bir mucize. Ancak bu mucizeyi riske atmamak için kalbinizi spora hazırlamanız şart.
Spora başlamadan önce bir kardiyoloğa danışarak, sağlıklı ve güvenli bir başlangıç yapabilirsiniz.
