Sağlıklı beslenme tartışmalarında protein kaynakları her zaman ön planda. Ancak son yıllarda, tavuk ve kırmızı etin sindirim sağlığı üzerindeki etkileri bilim dünyasının merceği altında.
İspanya ve İtalya’da yapılan yeni araştırmalar, tavuk etinin bağırsak sağlığı üzerindeki etkilerinin, yaygın inanışın aksine, yağsız kırmızı ete kıyasla daha olumsuz olabileceğini ortaya koydu.
Peki, bu bulgular ne anlama geliyor? Hangi protein kaynağı sindirim sistemi için daha dostane? Uzman görüşleri ve bilimsel veriler ışığında, bu sorunun cevabı arandın.
ÇARPICI ARAŞTIRMA: TAVUK BAĞIRSAK MİKROBİYOMUNU ZAYIFLATIYOR MU?
İspanya’da 16 sağlıklı genç yetişkin üzerinde gerçekleştirilen bir çalışma, tavuk ve yağsız dana eti tüketiminin bağırsak mikrobiyomu üzerindeki etkilerini karşılaştırdı.
Sekiz hafta boyunca katılımcılar, ya tavuk ya da yağsız dana eti ağırlıklı bir diyet uyguladı. Araştırma sonuçları, tavuk temelli beslenmenin bağırsaktaki mikrobiyal çeşitliliği ve zenginliği belirgin şekilde azalttığını gösterdi. Öte yandan, yağsız dana eti tüketen grupta bağırsak mikrobiyomu daha stabil ve çeşitli kaldı.
Araştırmayı yürüten Valencia Üniversitesi’nden mikrobiyolog Dr. Maria Carmen Collado, “Yağsız sığır etinin sağlıklı bir beslenme düzenine entegre edilmesi, bağırsak mikrobiyomunu destekleyebilir ve bazı sağlık göstergelerini olumlu yönde etkileyebilir” dedi. Ancak Collado, diyetin bireysel olarak bildirilmesinin bazı eksikliklere yol açabileceğini ve daha geniş çaplı çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
İTALYA’DAN KANSER RİSKİ UYARISI
İtalya’da yapılan bir başka çalışma ise tavuk eti tüketimi ile sindirim sistemi kanserleri arasında ilişki kurarak dikkat çekti.
Haftada 300 gramdan fazla tavuk eti tüketenlerin, bir porsiyondan az tüketenlere kıyasla sindirim sistemi kanserlerinden ölme riskinin iki kat fazla olduğu belirlendi.
Araştırmacılar, bu artışın yüksek pişirme sıcaklıklarında oluşan heterosiklik aminler (HCA) veya kümes hayvanlarına verilen yemlerdeki kimyasallarla bağlantılı olabileceğini öne sürdü.
Milano Üniversitesi’nden onkolog Prof. Dr. Giovanni Corso, “Tavuk eti genellikle ‘daha güvenli’ bir protein kaynağı olarak görülse de, aşırı tüketim ve yanlış pişirme yöntemleri riskleri artırabilir” uyarısında bulundu.
KIRMIZI ETİN TARTIŞMALI YERİ
Kırmızı et, uzun süredir bağırsak kanseri ve kalp hastalıklarıyla ilişkilendirildi. Dünya Kanser Araştırmaları Fonu (WCRF) verilerine göre, bağırsak kanseri vakalarının yüzde 21’i kırmızı veya işlenmiş et tüketimine bağlı.
BEYAZ ETİN AVANTAJLARI VE RİSKLERİ
Tavuk eti, düşük yağ ve kolesterol içeriğiyle sağlıklı beslenme önerilerinde sıkça yer aldı. Harvard Halk Sağlığı Fakültesi’nden Dr. Walter Willett’in liderliğinde yapılan bir araştırma, tavuk eti tüketiminin kalp krizi riskini yüzde 19 azalttığını ortaya koydu.
26 yıl süren bu çalışma, kırmızı et yerine tavuk eti tüketen kadınlarda kalp hastalığı riskinin düştüğünü gösterdi. Ayrıca, tavuk etinin kısa lifli yapısı sindirimi kolaylaştırıyor ve B grubu vitaminleriyle sinir sistemi ile cilt sağlığını destekledi. Ancak, tavuk etinin hazırlanış biçimi sağlık etkilerini büyük ölçüde değiştiriyor.
Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), tavuk etinin yıkanmasının bakterileri yok etmek yerine etrafa yayılmasına neden olduğunu belirtti.
UZMANLARDAN DENGELİ BESLENME ÇAĞRISI
Beslenme uzmanları, hem tavuk hem de kırmızı etin dengeli bir diyetin parçası olabileceğini vurguladı.
İngiltere’deki EAT-Lancet Komisyonu’ndan Prof. Dr. Walter Willett, “Haftada en fazla üç porsiyon kırmızı et tüketilmeli, işlenmiş etler ise tamamen diyetten çıkarılmalı” önerisinde bulundu. Öte yandan, tavuk etinin aşırı tüketiminin de riskler taşıyabileceği artık netleşti.
DENGE VE BİLİNÇLİ TÜKETİM
Bilimsel veriler, ne tavuk ne de kırmızı etin mutlak bir “kötü” ya da “iyi” olmadığını gösterdi.
Tavuk eti, düşük yağ oranı ve sindirim kolaylığıyla öne çıkarken, yağsız kırmızı et bağırsak mikrobiyomu için daha destekleyici olabilir. Ancak her iki protein kaynağının da pişirme yöntemi, tüketim miktarı ve saklama koşulları sağlık etkilerini doğrudan belirledi.
Uzmanlar, dengeli ve bilinçli bir beslenme düzeniyle, hem tavuk hem de kırmızı etin sağlıklı bir diyetin parçası olabileceğini vurguladı.
Beslenme alışkanlıklarınızı gözden geçirirken, bir diyetisyen veya doktorla görüşmek en doğru adım olabilir.
