Türk Birliği nasıl kurulacak?

Büyükelçi Halil Akıncı (en sağda) Türk Konseyi 2012 Zirvesi’nde Türk Dünyası’nın liderleri ile birlikte... Soldan sağa Azerbaycan Başbakanı Artur Rasizade, N.Nazarbayev (Kazakistan), A.Atambayev (Kırgızistan), Abdullah Gül (Türkiye)

Türk Konseyi Liderler Zirvesi, Haziran’ın ilk haftası Bodrum’da yapılacak. Bu sebeple Konseyin Genel Sekreteri Halil Akıncı ile bir görüşme gerçekleştirdik. Büyükelçi Akıncı 1975 yılında gönüllü olarak Sovyetler Birliği’ne giderek oradaki Türk nüfusunu çıkaran bir uzman, NATO’da Sovyet Uzmanı Yönetici olarak çalışmış. Bir çok yayını bulunan Akıncı, sözlerine net bir cümle ile başlıyor “Artık hayalleri gerçeğe dönüştürme zamanı...” Üniversitelerarası birlik projesini örnek veriyor. Buna ilişkin kararın 1 yıl önce alındığını ve hayata geçirilmesi gerektiğini ifade ediyor. Bu süreçte önem verdikleri hususlardan birisinin de üye ülkeleri ve ilgilileri taahhüt altına sokarak çeşitli toplantılarda alınan kararların sözde kalmasını engellemek olduğunu vurguluyor. Büyükelçi Akıncı’nın aktardığına göre Türk Konseyi’nin çalışmaları bütünsellik içerisinde sürdürülüyor. Yeni anlaşmalar ve ortaya konulan projeler adeta bir öncekinin devamı niteliğinde. Ekonomi ve eğitim alanındaki işbirliği anlaşmasının ardından tarihi İpekyolu’nun yeniden canlandırılması amacıyla bu yıl Turizm İşbirliği Protokolü’nün imzalanacağını öğreniyoruz.

Türkmen lider geliyor
Akıncı zirve toplantılarının yapıldığı büyükşehirlerde trafik başta olmak üzere halka yansıyan farklı problemlerin meydana gelebildiğini ve vatandaşların mağdur olmaması için toplantıların daha küçük yerleşim merkezlerinde yapılmasının kararlaştırıldığını aktarıyor. Gelecek yıl Kazakistan’da ve belki Çimkent eyaletinde gerçekleştirilmesi gündemde... Bu yıl gerçekleşecek toplantıya Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhammedov’un katılacağı müjdesini alıyoruz. Bildiğiniz gibi Türkmenistan “daimi tarafsızlık statüsü” gereğince bu toplantılara katılma konusunda kararsız kalıyordu. Özbekistan ise hiçbir düzeyde katılmama kararını devam ettiriyor. Ama ne olursa olsun artık orada 4 yerine 5 ülke olacağız.

Ortak diaspora ve televizyon
Gümrük idareleri arasında görüşmeler başlatıldığını aktaran Akıncı çok önemli bir kararı paylaşıyor. Türk Devletleri arasında ortak bir televizyon kurulacak. Büyükelçi Akıncı yeni televizyon için farklı alternatifler geliştirildiğini ancak burada esas olanın Türkiye’nin belirgin yönlendiriciliğinden uzak durulması. Akıncı “Türkiye her konuda olduğu gibi bu konuda da kardeşlerine emreder ya da dayatır gibi bir tutumdan uzak durmalı” diyor. Bunun dışında önemli bir haber daha alıyoruz. Türk Diaspora Merkezi kurulacak... Akıncı görüşmemizde Türk Konseyi’ne üye ülkeler tarafından öncelikle ABD, Almanya, Fransa ve Ukrayna’da diaspora merkezlerinin kurulacağını ifade ediyor. Bitmedi... Aktau, Samsun, Bakü ve Türkmenbaşı limanları kardeş liman haline geliyor. Bu sayede Çin’den hareket eden bir ürün sorunsuz biçimde Kafkaslara ulaşacak. Çin şimdiden 10 milyon ton taşıma kapasitesini taahhüt etmiş durumda. İpekyolu’nun canlandırılması ile bağlantılı bu proje tüm üye ülkelere ciddi bir gelir getirecek.

Alfabede harf sıkıntısı
Geçen hafta açıkladığımız ortak tarih projesinin yanı sıra ortak alfabe konusu da Türk Konseyi’nin uyumlaştırma alanında yer alıyor. Aslında 1926 Bakü Türk Dil Kongresi’nde Türkiye bu sürece “evet” demiş... Ancak diğer ülkelerle sorunsuz bir entegrasyon yaşanabilmesi için Türkiye’nin yeni harfleri eklemesi gerekiyor. “W” , “q” bu harflerin en önemlileri. Akıncı, tarihte Latin alfabesine geçen ilk Türk topluluğunun Yakut’lar olduğunu da hatırlatıyor.
Büyükelçi Akıncı’nın Türk Birliği için olmazsa olmazları (1) Kendi ihtiyacımıza uygun olanı almak. (2) Birleştirici unsurlar üzerine odaklanmak. (3) Dayatmadan kaçınmak ve (4) İcraata geçmek... Sanırım bunlara kimsenin itiraz etmesi mümkün değil. O halde geriye tek bir şey kalıyor. Çalışarak ortaklaşmak...