Rusya-Ukrayna Savaşı dördüncü yılına girerken, Ukrayna'nın hem askeri hem de ekonomik cephede yaşadığı zorluklar derinleşiyor. Özellikle son dönemde artan füze ve insansız hava aracı (İHA) saldırıları, ülkenin savunma harcamalarını katlayarak finansman ihtiyacını zirveye taşıdı. Kiev'e yönelik son yoğun saldırılar, bu ihtiyacın ne denli acil olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, 10 Temmuz 2025 tarihinde Roma'da düzenlenen dördüncü Ukrayna İyileştirme Konferansı'nda Avrupalı müttefiklerine yönelik çarpıcı bir çağrıda bulundu. Rusya'nın günde 700 ila 1000 İHA ile saldırma planları olduğunu belirten Zelenskiy, "Finansmana ihtiyacımız var. Eğer ortaklarımız söylediklerimi duyarsa her şeyi vuracağız. Bir çözüm bulduk: önleme dronları," ifadelerini kullanarak hava savunma sistemlerinin ve bu sistemleri finanse edecek kaynakların hayati önemine vurgu yaptı.
SAVAŞ BOYUNCA AB, ABD VE TÜRKİYE'NİN ROLÜ
Ukrayna'nın finansman zorlukları, savaşın ilk günlerinden itibaren uluslararası toplumun gündeminde yer aldı. Batılı müttefikler, Kiev'in ayakta kalabilmesi için milyarlarca dolarlık askeri, ekonomik ve insani yardım paketleri açıkladı.
AVRUPA BİRLİĞİ ATTIĞI ADIMLAR
Savaşın başından itibaren Ukrayna'nın en büyük finansörlerinden biri olan AB, makro-finansal yardımlar, hibe ve kredilerle ülkenin bütçe açığını kapatmaya çalıştı. Ancak paketin onay süreçleri ve üye ülkelerin farklı yaklaşımları zaman zaman gecikmelere yol açtı. Roma'daki konferans, AB'nin finansal taahhütlerini sürdürme ve hatta artırma yönündeki kararlılığını pekiştirmeyi amaçlıyor. Almanya ve Norveç'in Patriot sistemleri finansmanına katılma isteği, Avrupa'nın ortak savunma mekanizmalarına yatırım yapma konusundaki istekliliğini gösteriyor.
ABD'NİN GİRİŞİMLERİ VE UKRAYNA'YA DESTEĞİ
Washington, savaş boyunca Ukrayna'ya en büyük askeri ve finansal desteği sağlayan ülke oldu. Ancak ABD iç siyasetindeki farklılaşmalar, özellikle son dönemde Cumhuriyetçiler arasında yükselen izolasyonist sesler, yardım paketlerinin onay süreçlerini sekteye uğrattı. Zelenskiy'nin "Başkan Trump ile Patriot sistemleri konusunda olumlu bir diyaloğumuz var" açıklaması, ABD'nin kritik hava savunma sistemleri sevkiyatına devam etme sinyali verdi. Pentagon'un düşük stoklar nedeniyle askıya aldığı sevkiyatların yeniden başlaması, Washington'un Ukrayna'ya olan taahhüdünün sürdüğünü gösteriyor. Trump'ın Rusya Devlet Başkanı Putin'den "memnun olmadığı" açıklaması da bu taahhüdün altını çiziyor.
TÜRKİYE'NİN DİPLOMATİK UĞRAŞLARI
Türkiye, savaş boyunca Ukrayna'ya doğrudan büyük ölçekli finansal destekten ziyade, diplomatik ve insani alanlarda önemli rol oynadı. Tahıl koridoru anlaşması ve esir takası müzakereleri gibi konularda arabuluculuk yapması, Türkiye'nin insani ve diplomatik desteğini gösterdi. Zelenskiy'nin "Türkiye'deki mevcut ateşkes müzakereleri açıkça işe yaramıyor," yorumu, İstanbul'daki yüz yüze görüşmelerin esir takası dışında somut bir ilerleme sağlayamadığını ortaya koyuyor. Bu durum, Türkiye'nin diplomatik çabalarının finansal yardımlar kadar somut sonuçlar üretmediği algısını güçlendirebilir.
GELECEKTEN BEKLENTİLER
Ukrayna'nın yaşadığı finansman krizinin yanı sıra, savaşın sona ermesi için diplomatik çabalar da devam ediyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun Malezya'da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile yaptığı görüşme, "hayal kırıklığına" rağmen yeni barış görüşmeleri fikirlerinin masaya yatırıldığını gösterdi. Rubio, "Bunun (savaşın) nasıl sonuçlanabileceğine dair ileriye dönük bir yol haritası görmemiz gerekiyor. Bunun neye benzeyebileceğine dair bazı fikirler paylaştık," ifadelerini kullanarak yeni bir yaklaşım arayışında olduklarını belirtti.
Ancak Zelenskiy'nin hava savunma sistemlerine yönelik acil çağrısı ve Rusya'nın saldırılarını yoğunlaştırması, sahadaki gerçekliğin diplomatik ilerlemelerden çok daha acımasız olduğunu kanıtlıyor. Ukrayna'nın uluslararası finansal ve askeri desteğe olan bağımlılığı, savaşın seyrini ve olası bir barış sürecinin zamanlamasını belirlemede kilit rol oynamaya devam edecek.
