Akıllı telefonlar, günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline geldi, ancak çoğumuz cihazlarımızın performansını artırmak için yanlış alışkanlıklara kapılıyoruz. Yaygın bir inanışa göre, arka planda çalışan uygulamaları kapatmak bataryayı koruyor ve telefonun hızını artırıyor. Ancak uzmanlar, bu alışkanlığın tam tersi bir etki yarattığını ve hem batarya ömrünü hem de cihaz performansını olumsuz etkilediğini vurguluyor.
Uluslararası alanda da benzer görüşler yankı buluyor. ABD’deki Stanford Üniversitesi’nden bilgisayar bilimi profesörü Dr. Andrew Ng, modern işletim sistemlerinin kaynak yönetiminde son derece gelişmiş olduğunu belirtiyor. Ng, “Telefonunuz, arka planda çalışan uygulamaları düşük güç modunda tutar. Ancak, bir uygulamayı kapatıp tekrar açtığınızda, sistem sıfırdan yükleme yapar ve bu süreç daha fazla CPU gücü ve batarya tüketir” diyor. IEEE Transactions on Mobile Computing’de yayımlanan bir çalışma, arka plan uygulamalarını düzenli olarak kapatmanın batarya ömrünü %3-5 oranında azalttığını ve cihazın tepki süresini %7 yavaşlattığını gösterdi.
Akıllı telefonların enerji yönetimi üzerine yapılan araştırmalar, arka plan uygulamalarını kapatma alışkanlığının yanlışlığını doğruluyor. ACM Transactions on Embedded Computing Systems’te yayımlanan bir çalışma, iOS 17 ve Android 14 işletim sistemlerinin arka plan uygulamalarını yönetmek için gelişmiş algoritmalar kullandığını ortaya koydu. Bu algoritmalar, uygulamaları “uyku moduna” alarak enerji tüketimini sıfıra yakın bir seviyeye indiriyor. Çalışma, manuel olarak uygulama kapatmanın batarya tasarrufu sağlamadığı gibi, cihazın RAM yönetimini bozarak uygulama geçişlerini yavaşlattığını buldu.
İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nden mobil teknoloji uzmanı Dr. Alastair Beresford, arka plan uygulamalarının kapatılmasının yalnızca istisnai durumlarda faydalı olabileceğini söylüyor. Beresford, “Eğer bir uygulama hatalı çalışıyorsa veya anormal derecede yüksek enerji tüketiyorsa, kapatmak mantıklı olabilir. Ancak, normal şartlarda işletim sistemi bu tür durumları otomatik olarak yönetir” diyor. Journal of Systems and Software’de yayımlanan bir analiz, yalnızca %2’lik bir uygulama grubunun arka planda aşırı enerji tükettiğini ve bu durumun genellikle yazılım hatalarından kaynaklandığını gösterdi.
Batarya ömrü üzerindeki etkilerin yanı sıra, bu alışkanlık cihazın uzun vadeli sağlığını da tehdit edebilir. ABD’deki MIT’den elektronik mühendisi Dr. Anantha Chandrakasan, sık sık uygulama kapatmanın işlemci ve bellek döngülerini gereksiz yere artırdığını belirtiyor. Chandrakasan, “Bu, cihazın donanım bileşenlerine ekstra yük bindirir ve uzun vadede batarya kapasitesini azaltabilir” diyor. Battery University’nin raporuna göre, sık uygulama açma-kapama döngüleri, lityum-iyon bataryaların ömrünü %5-10 oranında kısaltabilir.
Dr. Alastair Beresford, kullanıcıların hangi uygulamaların bataryayı tükettiğini kontrol etmesini öneriyor. “Android’de ‘Batarya Kullanımı’ veya iOS’ta ‘Pil Sağlığı’ bölümleri, hangi uygulamanın ne kadar enerji harcadığını gösterir. Eğer bir uygulama sürekli olarak listenin başında yer alıyorsa, onu güncellemeyi veya kaldırmayı düşünebilirsiniz” diyor. Apple’ın yayımladığı bir teknik raporda, iOS’un arka plan uygulama yenileme özelliğinin yalnızca gerekli durumlarda devreye girdiği ve kullanıcıların manuel müdahalesine gerek kalmadığı belirtildi.
DOĞRU TELEFON KULLANIMI İÇİN ÖNERİLER
Uzmanlar, batarya ömrünü ve cihaz performansını korumak için şu önerileri sunuyor:
Arka plan uygulamalarını kapatmayın: Prof. Dr. Erol Taymaz, işletim sistemine güvenmenin en iyi yol olduğunu söylüyor.
Batarya optimizasyonunu etkinleştirin: Dr. Andrew Ng, Android ve iOS’taki batarya tasarrufu modlarının enerji yönetimini otomatik olarak optimize ettiğini belirtiyor.
Uygulamaları güncel tutun: Dr. Alastair Beresford, güncellemelerin genellikle enerji verimliliğini artırdığını vurguluyor.
Ekran parlaklığını azaltın: Dr. Anantha Chandrakasan, ekranın bataryanın en büyük tüketicisi olduğunu ve otomatik parlaklık ayarının tasarruf sağladığını söylüyor.
Wi-Fi ve veri kullanımını kontrol edin: Taymaz, arka planda veri çeken uygulamaların kısıtlanmasının bataryayı koruduğunu belirtiyor.
TEKNOLOJİK MİTLER VE KULLANICI ALIŞKANLIKLARI
Arka plan uygulamalarını kapatma alışkanlığı, teknolojiyle ilgili yaygın mitlerden sadece biri. Dr. Andrew Ng, bu tür yanlış bilgilerin genellikle eski işletim sistemlerinden kalma alışkanlıklardan kaynaklandığını söylüyor. “2000’li yıllarda, telefonlar kaynak yönetimi konusunda bugünkü kadar gelişmiş değildi. Ancak, modern cihazlar bu sorunu çözdü” diyor. Google ve Apple, yaptıkları açıklamalarda, kullanıcıların manuel müdahale yerine sistemin otomatik yönetim özelliklerine güvenmesi gerektiğini vurguladı.
