Yanlış iktisadî reçeteler

Bazıları sık sık “bakınız artık IMF’ye ihtiyacımız kalmadı; IMF’yi dışladık” gibi beyanatlar veriyorlar. IMF’yi devre dışı bırakan ve ondan kredi almayan Türkiye, boğazına kadar sıcak paraya battı. Sıcak parayı kontrol de edemiyor. Artık IMF’ye niye ihtiyaç olsun ki? Daha ziyade Orta Doğu menşeli sıcak para iktidarı ayakta tutabiliyor, geçici bir iktisadi istikrar sağlayabiliyor. Hem yüksek faiz alıyor, hem de özelleştirmelerde malı kapıp götürüyor. Aslında IMF, AKP oldu. IMF’nin yerine ülkeyi tehlikeli bir noktaya sokan iktisadi hayat üzerinde ipotekler kuran sıcak para girişleri rekor düzeye ulaştı. Cari açığı sıcak para girişleri ile karşılamak ülke ekonomisi üzerindeki en büyük kumardır. Konulara dar ve kısa vadeden bakıştır; Türkiye’de bu oynanıyor.
2010 yılında gayri safi yurt içi hasılanın sabit fiyatlarla %8.9 oranında büyüdüğü görülüyor. Bu büyüme sürekli bir siyasi koz olarak kullanılıyor. Dış ticareti sadece “ihracat” olarak görmeye alışanlar, ihracatta da %12’lere varan bir artıştan bahsediyor. İthalatta ise; %32 dolayında bir artış var. %8.9’luk büyümenin önemli bir bölümü ithalata dayanıyor. Nihai mal değil; ama ara malı ithalatı toplam ithalatımız içinde %70’leri buluyor. Kamu yatırımlarını ve üretimi unutan, ara malı ithal eden Türkiye’de işsizlik olmayacak da nerede olacak? Yatırım ve fabrika açmak yerine, sanal gelirlere dayalı talebi doğuran alışveriş merkezleri kuruluyor. İşsizlik, yoksullaşma ve gelir dağılımındaki bozulmayla kim ilgileniyor? Üstelik, bu gibi iktisadi sorunların sosyal hastalıkları da toplumda iyice görünüyor. Artan cinayetler, sapma davranışlar, cinnet geçiren insanlar, artan psikiyatri hastalıkları, insanların her an tartışma ve kavgaya hazır hale gelmesi, yükselen boşanma oranları iktisadi ve siyasi istikrardan mı kaynaklanıyor?
İşin enteresan tarafı, %8.9 oranındaki büyüme istihdam üzerinde istenen etkiyi doğuramıyor. İşsizlik bu oranın karşılığı olarak gerektiği gibi azalmıyor. Büyüme ile gelir dağılımı daha da bozuluyor. 2010 yılında sektörel anlamda en yüksek büyüme %17.1 ile inşaat sektöründe ortaya çıktı. Bunu %13.6 ile imalat sanayi ve %13.3 ile toptan ve perakende ticaret takip etti. Tarımdaki büyüme ise maalesef çok düşündürücüdür: %1.2. Tarımda faal nüfusun önemli bir bölümü tarım dışına kaçıyor veya artık tarımla uğraşmıyor. Bu durum önümüzdeki yıllarda büyük şehir bölgelerine ve gelişen merkezlere yeni göçlerin sinyallerini veriyor. Önümüzdeki yıllar büyük şehirlerimizde daha önce tahmin edilemeyen suç tiplerini doğurabilir. Bu konuda hazırlıklı olmak, hukukçu ile sosyolog arasında diyalog kurmaya bağlıdır.
Memur ve işçi nispi olarak fakirleşiyor. TÜİK’e göre, maaş ve ücretlerin payı, GSYİH içinde 2001’de %7.1 iken; 2010 yılında bu oran %4.9’a düşmüştür. Her halde, işçi ve memur kendi durumundan haberdardır ve 12 Haziran genel seçimlerinde de gereğini yapmalıdır. Bu iş Ramazan paketi gibi pirinçli, sabunlu, nohutlu, yağlı ve ballı paketleri vatandaşın eline tutuşturmakla bitmiyor. Aslında devletin sosyal fonksiyonları bu değil. Böyle tesadüfi ve yandaş kollayan bir anlayışla zaten sosyal politika uygulanamaz. Buna sosyal politika diyenler bu konuyu hiç bilmeyenlerdir.
Türk Bankacılık Sistemi ise; ayrı bir konudur. Anayasa ve bazı yasalarda olduğu gibi bankacılığın önündeki “Türk” kelimesi de tarihe karışıyor. Bankaların önemli bir bölümü yabancıların eline geçen bir ülke önce bölgesinde lider ve politika tayin edici bir ülke olabilir mi? Reel sektörün atar damarı olan bankacılığımız yabancıların kontrolü altındadır. AB ülkelerinde bankacılık sektöründe bu oran acaba neden düşüktür? Yunanistan’da %20, Avusturya’da %19, İspanya’da %10, Almanya’da %5, İtalya’da %8 olan yabancı payı, Türkiye’de %60’lara dayandı. Ekonomileri üzerine ipotek konan ve yabancılara çalışan ülkelerde yabancı payı, %50’lerin üzerinde seyrediyor. Yaşatılabileceği Devlet Denetleme Kurulu raporlarında ifade edilen Demirbank kimlere satıldı? Adapazarı’nda kurulan ilk Türk Bankası olma özelliği taşıyan Türk Ticaret Bankası bugün ortada yok. Bazı bankalar da Yunanlılara ve Araplara satıldı. Önümüzde seçimler var. İktisadi hayatla ilgili gerçek dışı rakamlar piyasaya sürülüp yine millet kandırılmaya çalışılacak. Aslında toplum da kandırılmaya meraklı. Bunu becerenlere saygı duyuyor.
Birçok kesim işsizliğinin ve yoksullaştırıldığının, ülkede topu topu elli altmış ailenin veya şirketin malı götürdüğünün farkında değil... Yine bazıları “IMF’siz büyüdük, ihracat arttı, fert başına düşen milli gelirde artış var” diyerek toplumu oyalayacak. Oyları büyük oranda düşerken; MHP’deki yükselişi yandaşları ile örtmeye çalışacak...

Yazarın Diğer Yazıları