Yaz aylarında artan sıcaklıklar, klimaları yaşam alanlarının vazgeçilmezi haline getirdi. Ancak, toplumda yaygın bir inanış olan “klima hasta eder” algısı, bilimsel gerçeklerle örtüşmedi.
Uzmanlar ve bilimsel çalışmalar, klimanın doğru kullanıldığında sağlık dostu olduğunu, ancak yanlış kullanım ve bakımsızlık durumunda ciddi sağlık riskleri oluşturabileceğini ortaya koydu.
Göğüs Hastalıkları Uzmanları, “Klima hasta etmez, yanlış kullanılırsa risk oluşturur. Bilinçli kullanım, solunum sağlığı için kritik” diyerek önemli bir uyarıda bulundu.
KLİMANIN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Klimalar, ortam havasını serinletmenin ötesinde, nem oranını düzenleyerek özellikle astım, KOAH ve bronşektazi gibi kronik akciğer hastalıkları olan bireylerin solunumunu kolaylaştırdığı bildirildi.
Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’nda yapılan bir araştırma, 20-27 derece arasındaki sıcaklıkların ve yüzde 40-60 bağıl nem oranının insan sağlığı için ideal koşulları oluşturduğunu gösterdi. Bu koşullarda klimalar, kronik solunum hastaları için adeta bir koruyucu kalkan görevi gördü.
Uzmanlar, “Yüksek sıcaklık ve nem, solunum yolu hastalıklarını tetikleyebilir. Klimalar, bu olumsuz etkileri azaltarak konfor sağlar” dedi.
Ancak, klimanın sağlığa faydaları, doğru kullanım ve düzenli bakımla mümkün. ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nden çevre sağlığı uzmanı Dr. Michael Brown, bakımsız klimaların toz, küf ve bakteri yuvası haline gelebileceğini belirterek, “Filtrelerin düzenli temizlenmemesi, havada asılı kalan alerjenlerin ve mikroorganizmaların yayılmasına neden olur. Bu, özellikle alerji ve astım hastaları için ciddi bir risk” dedi.
Brown, düzenli bakımın önemine vurgu yaptı. Bilimsel çalışmalar da bu görüşü destekliyor; düzenli bakımla klimaların hava kalitesini iyileştirerek solunum yolu hastalıklarının semptomlarını azalttığı kanıtlanmış durumda.
DOĞRU KULLANIM İÇİN UZMAN ÖNERİLERİ
Uzmanlar, klimanın sağlık dostu bir cihaz olabilmesi için bazı temel kurallara dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Uzmanlar, klimanın 24-26 derece arasında çalıştırılmasını ve doğrudan üfleme yönünden kaçınılmasını önerdi:
“Ortamın aşırı soğutulması, vücudun sıcaklık dengesini bozarak soğuk algınlığı ve kas tutulmaları gibi sorunlara yol açabilir.”
Ayrıca, klima filtrelerinin her yıl düzenli olarak temizlenmesi veya değiştirilmesi gerektiği belirtildi.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) bir raporuna göre, bakımsız klimalar lejyonella bakterisi gibi enfeksiyon kaynaklarının yayılmasına zemin hazırlayabildi.
İngiltere’deki Imperial College London’dan çevre sağlığı uzmanı Prof. Dr. Sarah Thompson da klima kullanımında bilinçli davranmanın önemine dikkat çekti:
“Klimalar, yaz aylarında konfor sağlarken, yanlış kullanım solunum yolu enfeksiyonları ve alerjik reaksiyonları tetikleyebilir. Özellikle hassas gruplar, yani çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar, daha dikkatli olmalı.”
Thompson, klima kullanımında ortamın nem oranının kontrol edilmesinin de kritik olduğunu ekledi.
BİLİMSEL VERİLER NE SÖYLÜYOR?
Bilimsel araştırmalar, klimanın doğru kullanımının sağlık üzerindeki olumlu etkilerini doğruladı.
Avrupa Solunum Derneği’nin (ERS) bir çalışması, uygun sıcaklık ve nem kontrolünün astım krizlerini azalttığını gösterdi. Ayrıca, yayımlanan bir başka araştırma, düzenli bakımı yapılan klimaların iç mekan hava kalitesini artırarak alerjen kaynaklı sağlık sorunlarını yüzde 30 oranında azalttığını ortaya koydu. Ancak, bakımsız cihazların hava yoluyla bulaşan enfeksiyon riskini artırdığı da vurgulandı.
TOPLUMDA YANLIŞ ALGILAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Toplumda klimaların doğrudan hastalık nedeni olduğu yönündeki yanlış algılar, bilinçsiz kullanımdan kaynaklanan sorunlarla beslendi.
Uzmanlar, klimanın serinletici konforunun sağlık dostu bir çözüme dönüşmesi için şu önerilerde bulundu:
-Klimayı 24-26 derece arasında çalıştırın.
-Doğrudan soğuk hava akımına maruz kalmaktan kaçının.
-Filtreleri düzenli olarak temizleyin veya değiştirin.
-Ortamın nem oranını yüzde 40-60 arasında tutun.
-Klima bakımını yılda en az bir kez yaptırın.
BİLİNÇLİ KULLANIM HAYAT KURTARIR
Klimalar, yaz sıcağında konfor arayanlar için vazgeçilmez bir çözüm sunuyor. Ancak, bu konforun sağlık risklerine dönüşmemesi için bilinçli kullanım şart.
Uzmanların ve bilimsel araştırmaların ortak mesajı net: Klima, doğru kullanıldığında sağlığı destekler, yanlış kullanıldığında ise risk oluşturdu.
