Pazı, ıspanakgiller ailesinden gelen, büyük ve geniş yeşil yapraklarıyla tanınan yapraklı bir sebzedir. Kökleri Antik Çağ’a kadar uzanan bu bitki, özellikle Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yoğun olarak yetiştirilmektedir. Hem gövdesi hem de yaprakları tüketilen pazı, kırmızı saplı, beyaz saplı ve gökkuşağı saplı gibi farklı çeşitlere sahiptir. Besin değeri oldukça yüksek olan pazı, A, C, K vitaminleri ile demir, magnezyum, potasyum ve kalsiyum gibi mineraller bakımından zengindir.
PAZI ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Taze ve kaliteli pazı seçmek için yapraklarının canlı yeşil renkte, parlak ve diri olmasına özen gösterin. Sararmış, solgun ya da lekeli yapraklar bayatlığın işaretidir. Sapları kırıldığında çıtır ses çıkarmalı ve kolayca bükülmemelidir. Mümkünse organik pazı tercih edin çünkü bu sebze yapraklarında pestisit kalıntısı tutma eğilimi gösterebilir. Pazar ya da marketten alırken demetin alt kısmının ıslak ve çamur içinde olmamasına dikkat edin.
PAZIYI EVDE DOĞRU ŞEKİLDE SAKLAMA YÖNTEMLERİ
Pazıyı buzdolabında saklarken öncelikle yapraklarını hafifçe nemli bir kağıt havluyla sarın ve delikli bir poşete ya da saklama kabına yerleştirin. Bu yöntemle tazeliğini 4-5 gün boyunca koruyabilirsiniz. Daha uzun süre saklamak istiyorsanız yapraklarını ayırıp iyice yıkadıktan sonra haşlayın, soğutun ve buzdolabı poşetlerine porsiyonlar halinde koyarak derin dondurucuda 8-10 ay boyunca muhafaza edebilirsiniz. Çözdürdüğünüz pazıyı tekrar dondurmayın.
PİŞİRMEDEN ÖNCE PAZI NASIL TEMİZLENİR?
Pazı yaprakları arasında toprak ve kum birikebildiği için çok iyi yıkanmalıdır. İlk olarak yaprakları saplarından ayırın. Geniş bir leğene soğuk su doldurun ve içine bir yemek kaşığı sirke ya da karbonat ekleyin. Pazıları bu suda 10-15 dakika bekletin. Ardından tek tek yaprakları akan suyun altında ovuşturarak durulayın. Saplarını da aynı şekilde yıkayın. Son olarak temiz bir bez ya da salata kurutucuda fazla suyunu alın ki yemeklerde sulanma yapmasın.
PAZI NE KADAR SIK TÜKETİLMELİ?
Pazı haftada 2-3 kez tüketildiğinde vücuda önemli faydalar sağlar. Özellikle demir eksikliği olanlar, hamileler ve vejetaryen beslenenler için mükemmel bir kaynaktır. Ancak tiroid rahatsızlığı olanlar ve böbrek taşı problemi yaşayanlar aşırıya kaçmadan, haftada bir kez tüketmelidir çünkü yüksek oksalik asit içeriği taş oluşumunu tetikleyebilir.
PAZININ FAYDALARI NELERDİR?
Pazı bağışıklık sistemini güçlendirir, göz sağlığını korur ve kemik gelişimine katkı sağlar. İçerdiği yüksek lif sayesinde sindirimi düzenler, kabızlığı önler ve uzun süre tokluk hissi verir. Kansızlığa iyi gelir, kan şekerini dengeler, kalp damar sağlığını destekler ve antioksidan etkisiyle yaşlanmayı geciktirir. K vitamini sayesinde kanın pıhtılaşmasına yardımcı olurken, içerdiği lutein ve zeaksantin maddeleriyle katarakt riskini azaltır.
PAZININ OLASI ZARARLARI VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Fazla tüketildiğinde içerdiği oksalatlar böbrek taşı oluşumuna yol açabilir. Gut hastalığı olanlar ve romatizma şikayeti bulunanlar ölçülü tüketmelidir. Ayrıca bazı kişilerde aşırı tüketim gaz ve şişkinlik yapabilir. Tiroid ilaçları kullananlar pazıyı çiğ tüketmekten kaçınmalı, mutlaka pişirerek yemelidir.
PAZILI LEZZETLİ ÜÇ TARİF1. ZEYTİNYAĞLI PAZI SARMASI
Malzemeler: 300 gram pazı yaprağı, 1 su bardağı pirinç, 2 adet soğan, yarım demet dereotu, nane, yarım çay bardağı zeytinyağı, tuz, karabiber, limon suyu.Yapılışı: Soğanları ince doğrayıp zeytinyağında pembeleştirin. Yıkanmış pirinci ekleyip kavurun. İnce kıyılmış dereotu ve naneyi, tuz ve karabiberi ilave edip 1 su bardağı sıcak su ekleyerek pilavı pişirin. Pazı yapraklarını 1 dakika kaynar suda haşlayıp soğuk suya atın. Her yaprağın içine bir yemek kaşığı iç harç koyup sigara böreği gibi sarın. Tencereye dizin, üzerine bir tabak kapatıp 1 parmak suda 25-30 dakika pişirin. Soğuk olarak limon sıkıp servis edin.
PAZILI KIYMALI YUMURTA
Malzemeler: 400 gram pazı, 200 gram kıyma, 1 adet büyük soğan, 4 yumurta, tuz, karabiber, pul biber, tereyağı.Yapılışı: Pazıları ince doğrayın. Soğanı yemeklik doğrayıp tereyağında kavurun. Kıymayı ekleyip rengi dönene kadar pişirin. Doğranmış pazıları ilave edip kavurmaya devam edin. Pazılar yumuşayınca tuz ve baharatları ekleyin. Ortasına çukur açıp yumurtaları kırın. Kapak kapatıp yumurtalar pişene kadar 4-5 dakika bekletin. Sıcak servis yapın.
FIRINDA KREMALI PAZI GRATEN
Malzemeler: 500 gram pazı, 200 ml krema, 100 gram kaşar rendesi, 2 diş sarımsak, muskat rendesi, tuz, karabiber.Yapılışı: Pazıları saplarından ayırıp yaprakları iri doğrayın ve 3-4 dakika haşlayın. Süzüp borcama yayın. Üzerine ezilmiş sarımsak, tuz, karabiber ve az muskat rendesi serpin. Kremayı gezdirin, en üste bol kaşar rendesi koyun. Pişirin. Yanında ekmekle sıcak servis edin.
