Neden eğitimi çıkmaza sokuyoruz?

Uluslar arası göstergeler, eğitimde ilk okuldan başlayarak üniversiteye kadar her gün biraz daha geri düştüğümüzü gösteriyor. Araştırma ve geliştirmede de aynı şekilde geri sıralardayız. 

Eğitim, ekonomik ve sosyal anlamda, en büyük yatırımdır. Eğitimle elde edilen Beşeri sermaye, fiziki sermayeden daha önemlidir. Kalkınmaya da en büyük desteği sağlar.

Eğitimden en yüksek verimin alınması içinde,

Bir… Bir ekonomide katma değer yaratmada etkili olacak insan gücü eğitiminde, eğitim yapacakların en geniş tabandan ve en yetenekli olanlar arasından seçilmesi gerekir. Yani eğitimde fırsat eşitliği, olmalıdır. Eğitimin paralı olduğu bir sistem içinde, fırsat eşitliği sağlanamaz.

İki… Zorunlu eğitim sırasında ve sonrasında, özellikle yüksek öğrenimde insangücü planlaması yapılmalı ve ihtiyaca, piyasa talebine göre eğitim yapılmalıdır. İşsiz kalmış bir insana yapılan yatırım, atıl bir yatırıma dönüşmüş olur. Bunun içindir ki eğitim planlaması siyasi ve ideolojik hedeflerden uzak tutulmalıdır.

Eğitim insanlara bilgi ve beceri sağlar. Kişilerin bilgi ve becerilerinin artması, onlara daha iyi iş olanakları ve güvencesi sağlar.

Yine insana hayat boyu gelir faydası sağlar. Genel olarak çalışma hayatında eğitilmiş insan, eğitimsiz insanlara göre daha yüksek gelir elde eder. Elde ettiği bu gelir fazlasının hayat boyu faydası, eğitim için katlanılan zaman ve para maliyetinden daha yüksektir.

Kişilere sosyal statü sağlar. Eğitim ile toplumda kastlaşma önlenir. Toplumda yatay ve dikey mobilite sağlanır. Eğitim sayesinde gelir ve statü olarak daha üst sınıflara geçebilir. Söz gelimi, bir fabrikada gece bekçisi olarak çalışanın çocuğu eğitimle aynı fabrikanın işletme müdürü olur.

Eğitilmiş insan, ideolojik ve terör etkisi altına daha zor girer. Sosyal sorunlara daha doğru ve daha objektif bakar. Topluma karşı olan görevlerinde daha titiz, daha saygılı ve daha sorumlu davranır. Bu tür toplumlarda  toplumda insan ilişkileri, insan hakları ve demokratik özgürlükler daha iyi gelişir. İnsanların daha mutlu olmasının önü açılmış olur.

Çevre bilinci gelişir. Eğitimli toplumlar, çevrenin daha iyi korunmasında ve çevreye verilen zararlara karşı durmakta daha hassastır. Bu şartlarda çevreye verilen zararlar azalır.

Eğitim, demokrasi ve demokratik kurumların yerleşmesi ve gelişmesine yardımcı olur. Eğitim insanların analiz kapasitelerini artırır. Eğitimsiz insanlar, ideolojik saplantılara, hurafelere, daha kolay inanır ve daha hızlı militanlaşır.

Eğitim suç işleme eğiliminin azalmasına yardımcı olmuştur. Eğitim seviyesi daha yüksek olan batı medeniyetleri içinde bu eğilim daha düşüktür.

Eğitim bilgi ve beceri kazandırmakta, vasıflı işgücü arzını artırmaktadır. Vasıflı işgücü ekonomide verimliliği ve üretilen malın kalitesini artıran bir faktördür.

Bütün bunlar genel ortalamalardır… Eğitimi olmayıp bu vasıflara sahip insanlar da olabilir.

Bunun içindir ki, eğitim bir toplumun geleceğidir. Buna ragmen neden sisteme sürekli müdahale ediyoruz? Hükümet neden herkesi İmam Hatibe yönlendirmek istiyor? Neden sık sık sınav sistemi değişiyor? Neden eğitimi çıkmaza sokuyoruz?

Yazarın Diğer Yazıları