Bugünkü Yazarlar Tüm Yazarlar
Yavuz Selim DEMİRAĞ

Yavuz Selim DEMİRAĞ

"1950... den bu yana"

14 Mayıs 1950'de DP iktidar oldu. 600 belediyeden 560'ını DP aldı. İlk kadın belediye başkanı da Mersin'den DP'li Müfide İlhan oldu. 55'de DP çoğunluğu sağladı. Diğer partiler ve bağımsızlar ciddi oy aldı. Tek dereceli bu seçimde kazanan bağımsızlar bir süre sonra DP'ye geçti.

17 Kasım 1963'de 6 parti yerel seçime girdi. AP 500, CHP 337, Bağımsız 139, YTP 55, CKMP 8, MP 6 belediye kazandı. Bu seçim dönüm noktasıydı belediye meclisi, il genel meclisinin yüzde 50 sini AP, üçte birini CHP aldı.

17 Eylül 1967'de yapılması gereken seçim 2 Haziran 1968'e ertelenmişti. 8 parti katıldı AP, CHP, CKMP, MP, TİP, YTP, BP ve Güven Partisi. CHP'de önemli düşüş gözlendi. 1973 ilginç seçim, genel seçimlerden iki ay sonra 9 Aralık 1973'de Ecevit liderliğindeki CHP Ankara, İstanbul, İzmir'in aralarında bulunduğu 33 ilin belediyesini aldı. O yıllarda il sayısı 67 idi. AP 22 ilde, MSP 3 ilde, DP 1 ilde belediye başkanı seçilirken 8 ilde bağımsız adaylar kazandı. 12 Mart muhtırasından sonra yapılan bu seçimlerde AP, birinciliği CHP'ye bırakmıştı. Bu seçimin şarkısı Şenay'ın "Sev Kardeşim-Hayat Bayram Olsa" olduğunu da hatırlatmakta fayda var.

1977 yerel seçimlerine 10 parti katıldı. CHP yüzde 41, AP ise yüzde 37 oy aldı. Başkanlık sayısında CHP 714, AKP ise 619 alabildi. Seçim şarkısı modasında CHP Ünol Büyükgönenç'in "Yeni Bir Türkiye" şarkısıyla meydanlardayken, AP ise Öztürk Serengil'in "Milliyetçi Zühtü" plağı ile vatandaşın karşısına çıkmıştı.

1980 darbesinde Kenan Evren ve şürekası belediye başkanlıklarının büyük bölümüne emekli askerler getirdi. Darbe sonrası ilk genel seçimden sürpriz şekilde Turgut Özal'ın ANAP'ı çıkmıştı. 83'deki genel seçime 3 parti ANAP, MDP, Halkçı Parti katılırken, 25 Mart 1984'deki belediye seçimlerine 6 parti katıldı. Sağda ANAP, MDP ve DYP var iken, Solda HP'nin yanında SODEP sol oyları bölerek girince ANAP oyların yüzde 41 ile 868 belediye başkanlığı ile birinci olurken, ikinciliği alan SODEP yüzde 23 ile 280 belediye başkanı., DYP ise yüzde 13 ile 233 yerde koltuğa oturdu. Seçimin galibi ANAP, meydanlara "Arım, balım peteğim" şarkısı ile çıkmıştı. İstanbul'da Bedrettin Dalan, Ankara'da Mehmet Altunsoy, İzmir'de ise Burhan Özfatura ile ipi göğüslemişti.

1989 yerel seçimleri "devrim" niteliğindeydi. Halkçı Parti ile SODEP birleşip SHP adını almıştı ancak Ecevitlerin DSP'si de seçime girdi. Sağda ANAP, DYP, MÇP, RP ve IDP ile 7 parti seçime girdi. Bu seçimde Erdal İnönü liderliğindeki SHP, Fransa'nın ünlü reklamcısının "Limon gibi sıkmaya hayır" ve "Süpür" sloganı ile sandığa damgasını vurdu. İktidar Partisi ANAP'ın elinde sadece Malatya kaldı. SHP rüzgarı esiyordu.

Yeni nesiller hatırlamayabilir ama 1994 yerel seçimleri Türkiyemizin "dönüşümü" için dönüm noktasıdır. Kenan Evren'den sonra Köşke çıkıp orada sıkılan Turgut Özal tam da kardeşine parti kurdurup meydanlara ineceği esnada ani kalp krizi ile ölünce, DYP-SHP koalisyon hükümetinin Başkanı Süleyman Demirel Çankaya'ya çıktı. Demirel'in yerine sürpriz şekilde Başbakanlık koltuğuna otaran Tansu Çiller'in ilk gün gaflarına rağmen Demirel rüzgarı ile sağ partiler oy oranını yüzde 70'e çıkardı. DYP 886 belediye başkanı, ANAP Mesut Yılmaz ile 793, SHP 436 belediye başkanı... Sürpriz ise sessiz derinden gelen Necmettin Erbakan'ın RP'sinden geldi. İstanbul'da Recep Tayyip Erdoğan, Ankara'da İ. Melih Gökçek sağın ve solun bölünmesi ile az farkla belediye başkanı olarak islamcı hareketin ayak seslerini duyurdular...

4 Nisan 1997'de kalp krizi ile aniden vefat eden MHP'nin efsane Başbuğu Alparslan Türkeş'in milyonların katıldığı cenaze töreni MHP'nin doğal olarak önünü açmıştı. Ve tam ardından Refah Partisi Anayasa Mahkemesi tarafından kapanıp, Erbakan'a "Yasak" konunca yeni kurulan Fazilet Partisi'nin başına "yenilikçilerin" mücadelesine rağmen Genel Başkan olarak Recai Kutan seçildi. 1963'den bu yana ilk kez genel ve yerel seçimlerin bir arada yapıldığı 1999 seçimlerinde siyaset bilimcilerine "tez konusu" olan sonuçlar çıktı... Seçime katılan 21 partiden sadece 6'sı yüzde 10'luk barajın üzerine çıkabildi. 18 Nisan'ın sonucu ilginçti. FP yerel seçimlerde % 18 ile 484 belediye başkanı, ANAP % 17 ile 777, DSP % 15 ile 185 belediye başkanı, MHP ise %15 ile 498 belediye bakanı çıkarabildi.

Ekonomik krizin faturasına rağmen Genel Müdür Devlet Bahçeli'nin Ecevit ve Yılmaz gibi koalisyon ortaklarına danışmadan "3 Kasım'da erken seçim" kararı yeni kurulan ve "BOP Eşbaşkanlığına talip" olan AKP'nin yolunu açmak için önemli bir adımdı. Söz konusu bilgilerin tamamını, yorumları ile internette bulmanız mümkün değil. Bu satırların yazarı sıcağı-sıcağına yaşadı ve yazıyor. 2004 yerel seçimleri 2001 de kurulup, 3 Kasım'da iktidar olan AKP'nin yerel seçimlerde de önünü açmıştır. AKP oyunu artırıp 2004'de yüzde 40 ile 1753 belediye başkanlığı, CHP ise yüzde 20 ile sadece 469 belediye başlanlığı kazandı. MHP iktidardan düştüğü halde yüzde 10 ile 247 belediye başkanı, DYP ise yüzde 9 ile 389 belediye başkanı kazandı.

Sözü uzatmayacağım. Hatırlatmalardan sonra Ankara ve İstanbul'u aynı partinin aldığının altını çizmek istiyorum. Nitekim son referandumda "rejimi değiştirmeye" karşı çıkan İstanbul ve Ankara'ya dikkat çekmek istiyorum. "Millet İttifakı" sayesinde Ankara'yı Mansur Yavaş ile garantileyen CHP, 1963'den beri tescillenen seçim sonucunu netleştirerek İstanbul'u da Ekrem İmamoğlu ile alarak AKP iktidarının sonunu hazırlıyor!..

 

Yazarın Diğer Yazıları