Akdeniz diyeti dünyada ve Türkiye’de en çok uygulanan diyetler arasında yer alıyor. Akdeniz diyetinin diğer diyetlerden en temel farkı sebze ağırlıklı bir beslenme şekli olmasıdır. Peki, Akdeniz diyetinin faydaları nelerdir? Akdeniz diyeti zayıflatır mı? Bu diyet depresyona iyi gelir mi?
Akdeniz diyetinin faydaları nelerdir? Bu diyet yaşama süresini uzatıyor mu?
Akdeniz diyeti, sebze ve meyvelerin, yağlı tohumların, yeşilliklerin, balığın, tahıl ile baklagillerin ve zeytinyağının ağırlıklı olarak kullanıldığı; aşırı yağlı ve işlenmiş besinlerin (salam, sosis, sucuk vb.) çok az tüketildiği diyet modelidir.
Dolayısıyla Akdeniz tipi beslenme, doymuş yağlar yerine sağlık üzerine olumlu katkıları olan doymamış yağ ve yağ asitleri, kaliteli karbonhidrat ve lif kaynakları içeriyor. Bilimsel çalışmalarda, obezite ve tip 2 diyabeti önleyen birçok diyet modelinin ortak özelliğinin, bitkisel besin kaynaklarının fazla tüketilmesi olduğu ortaya çıkmıştır.
Bu beslenme tarzı ile beden kitle endeksi arasında ters bir ilişki vardır ve sağlıklı kilo vermeyi destekler, İnsülin direnci ve tip 2 diyabet riskini önler, kalp-damar rahatsızlıklarının önlenmesinde ve yüksek tansiyon ile kolesterol düzeylerinin düşürülmesinde etkili, bağışıklık sistemini güçlendirir. Tüm bu sağlık üzerine olan katkıları ile uzun yaşamı destekleyici bir diyet modelidir.
Akdeniz diyetinin depresyona iyi geldiği belirtiliyor bu doğru mu?
Evet doğru. Çünkü bazı besinlerin stresi azaltan ve ruh sağlığına iyi gelen besin öğeleri içerdiği bilinmektedir. Basit şekerler (çay şekeri, beyaz un ile yapılan yiyecekler, hazır paketli gıdalar vb.) kan şekerini hızlıca yükseltip hızlıca düşürdüğü için kişilerde huzursuzluk, mutsuzluk ve strese neden olabiliyor.
Basit şeker tüketimi anlayışından uzak olan Akdeniz tipi beslenmede yer alan taze sebze ve meyveler, yağlı tohumların ve balığın içerdiği omega-3 yağ asitleri, tahıllar gibi B vitamini kaynakları stresi azaltarak ruh halini düzeltmeye ve genel sağlığı korumaya yardımcı olur.
Diğer diyetlerden farkı nedir?
Akdeniz diyeti aslında bir yaşam tarzıdır zaten ortaya çıkışı da Akdeniz’de kıyı kesimlerde yaşayan insanların uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürmesinde beslenmelerinin etkisinin olduğunun anlaşılmasıyla gerçekleşiyor. Akdeniz diyetinin diğer diyetlerden en temel farkı; sebze ağırlıklı bir beslenme şekli olmasıdır. Taze sebze ve meyveler bolca tüketilmekte. Et ürünlerinden kırmızı et nadir tüketilip et tüketimi balıktan yana tercih edilmektedir. Tereyağı gibi doymuş yağ kaynakları yerine sıklıkla zeytinyağı tercih ediliyor. Akdeniz tipi beslenme de kişiler yumurta, peynir gibi hayvansal kaynaklı besinlerin de tüketimini sınırlarlar.
Dünyada en çok uygulanan diyetler hangileridir?
Özellikle son dönemlerde popüler olan ve en çok uygulanan beslenme tarzı: Intermittent Fasting (Aralıklı Oruç)
Intermittent fasting, daha çok hangi besinleri yemenizi değil de hangi saatler de yemeniz gerektiğini belirliyor. Birkaç farklı modeli bulunmaktadır. Bu beslenme tarzında uzun süre açlık durumu söz konusudur, yapılan çalışmalarda da bu yöntem ile oluşan kilo kaybının beslenme düzeninden değil, alınan kalorinin kaybedilen kaloriden az olması nedeniyle oluşan farktan kaynaklandığı ortaya çıkmaktadır. Bu tarz beslenme düzeni uygulandığı süre boyunca kilo kaybı sağlamakla birlikte uzun vadede sürdürülebilir değildir.
Protein tüketimine ağırlık verilen Atkins Diyeti ve Dukan Diyeti, rafine karbonhidratların ve yağların tüketimine ağırlık verilen Alan Diyeti, Akdeniz Diyeti, hayvansal gıda tüketiminde kısıtlamaya gidilen Vejeteryan Beslenme, kaliteli karbonhidrat ve yağ tüketimine dayanan South Beach Diyeti de dünya da sık uygulanan diyetler arasında yer alıyor.
Bu diyetlerin sık uygulanması her birey için uygun anlamına gelmiyor. Tüm kronik rahatsızlıklar ve kişinin yaşam şartları da göz önünde bulundurulmalıdır.
Akdeniz diyetinin bu kadar yayılmasının sebebi nedir?
Uygulamasının zor olmaması, kaliteli karbonhidrat ve yağ kaynakları ile uzun süreli tokluk sağlaması ve sağlık üzerine ve kilo kontrolü üzerine olumlu etkilerinin deneyimlenmesi ile Akdeniz diyeti dünya üzerinde en çok tercih edilen diyetler arasında yer almaktadır.
