İnsanlar gerek hasta olmadan önce gerekse sağlıklarını korumak için hastalıkları tanımayı tercih ediyor. Bu hastalıklardan birisi olan çıbanla ilgili detaylar...
ÇIBAN NEDİR?
Çıbanlar sıklıkla bakterilere bağlı gelişebilmekle birlikte daha az sıklıkta mantarlara bağlı olarak da görülebilir. Bakteriler içerisinde en sık derinin en dış kısmını kaplayan flora elemanı olan stafilokok bakterisi neden olmaktadır. Yetişkin insanların yaklaşık %30''u bu bakterileri enfeksiyon geliştirmeden vücutlarında taşır. Stafilokok bakterisi genellikle cilt ve mukozada bulunur. Stafilokok bakterisi yağlanma artışı, terleme gibi üremeleri açısından fırsat yaratan durumlarda ve özellikle bağışıklık sisteminin zayıflaması sonucu kıl kökleri ve çevresinde enfeksiyon meydana getirebilmektedir. Stafilokok bakterisi cilt teması veya enfekte nesneler yoluyla bulaşabilmektedir. Zayıflamış bir bağışıklık sistemi, kötü hijyen ve çok dar giysiler çıban oluşmasına neden olabilmektedir. Genellikle yüz, kulaklar, boyun bölgesi, koltuk altları, kalça, genital bölge ya da uyluklarda ortaya çıkabilmektedir. Vücudun farklı bölgelerinde tekrarlayan derin yerleşimli çıbanlar çıkmasına furonküloz denmektedir. Genel olarak, erkeklerde kadınlardan daha fazla çıban oluşumu görülmektedir.
ÇIBANIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kıl foliküllerinin olduğu her yerde çıban büyüyebilir. Çıban tipik enfeksiyon belirtileriyle kendini gösterir. Bunlar belirtiler; şişlik, ağrı, kızarıklık ve yanmadır.
Hastaların fark ettiği ilk şey ciltteki şişlik ve kızarıklıktır. Çıbanın ortasında beyaz ve sarı renkte uç bulunmaktadır.
Çıbanlar vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir, ancak çoğunlukla tüylü bölgelerde görülürler. Ter ve sürtünme, çıban gelişme riskini artırır. Tipik yerler şunlardır:
Yüz
Saçlı deri
Boyun
Koltuk Altı
Uyluk
Kalçalar ve genital bölgedir.
ÇIBAN TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Çoğu durumda, çıban kendiliğinden iyileşmektedir. El hijyenine dikkat etmek ve çıbana yapılacak antiseptik bir pansuman yeterlidir. Çıbanların tedavisinde çıbana dokunmamak önemlidir. Çıbanı tahriş etmek enfeksiyonu derinin altına daha da yayabilir ve yara izi kalmasına neden olabilir.
Çıbanlar genellikle anti-inflamatuar etkilere sahip merhemlerle tedavi edilebilmektedir. Küçük çıbanlar genellikle komplikasyonsuz iyileşmektedir. Ağrılı ve iltihaplı vakalarda, çıbanlar antibiyotiklerle tedavi edilir. Antibiyotik tedavisi enfeksiyonun kan dolaşımı yoluyla yayılmasını önlemeye yöneliktir. Çıban tedavi edilmesine rağmen iyileşmiyor ve ya da tekrarlıyorsa mikrobiyolojik inceleme yapılması gerekebilir.
Bir kişide birden fazla çıban varsa veya çıban tekrar çıkıyorsa buna genellikle altta yatan başka bir hastalık neden olmaktadır. Diyabet, kronik enfeksiyonlar, kan kanseri (lösemi), HIV / AIDS gibi hastalıklar arasında yer almaktadır. Altta yatan hastalığın tedavisi aynı zamanda çıban tedavisini de destekler.
Çıbana yapılacak sıcak kompresler, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur ve cildin iltihaplı bölgesine kan akışını artırır. Bunu yapmak için, etkilenen bölgeye günde 3-4 kez 10-20 dakika boyunca ılık bir bez uygulaması yapılabilir. Ağrıyı hafifletmek için uzman hekimin önerdiği ağrı kesiciler kullanılabilir.
