Modern yaşamın vazgeçilmezleri gibi görünen şeker ve tuz, masum atıştırmalıklardan içeceklere kadar her yerde. Ancak bilimsel araştırmalar, bu iki besinin genç yaşta yaşlanmayı hızlandıran en büyük suçlulardan olduğunu ortaya koydu.
Ciltte kırışıklıklara, vücutta inflamasyona ve hatta kalp sağlığında ciddi risklere yol açan şeker ve tuz, özellikle gece tüketildiğinde adeta birer "gençlik hırsızı"na dönüştü.
Dünyaca ünlü uzmanlar, bu besinlerden uzak durmanın ve sağlıklı alternatiflere yönelmenin önemine dikkat çekti.
ŞEKERİN CİLDE VERDİĞİ ZARAR: BİLİM NE SÖYLÜYOR?
Şeker, tatlı krizlerinin masum çözümü gibi görünse de, cilt sağlığı için bir kabus. İngiltere’deki King’s College London’dan beslenme uzmanı Prof. Tim Spector, şekerli gıdaların kolajen ve elastin liflerine zarar verdiğini belirterek, “Şeker, glikasyon sürecini hızlandırarak ciltteki protein liflerini sertleştiriyor. Bu da kırışıklıkları ve sarkmaları tetikliyor” dedi.
Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology’de yayımlanan bir araştırma, düzenli şeker tüketiminin ciltteki yaşlanma belirtilerini yüzde 20 oranında artırdığını gösterdi.
Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’ndan Dr. Walter Willett, şekerli içeceklerin hücre yaşlanmasını hızlandırdığına dikkat çekti.
American Journal of Public Health’te yayımlanan bir çalışma, kola ve meyve suyu gibi içeceklerin telomer kısalmasını tetiklediğini, bu da hücrelerin erken yaşlanmasına yol açtığını ortaya koydu.
Willett, “Gece tüketilen şekerli içecekler, kan şekerini hızla yükselterek ciltte inflamasyona neden oluyor. Bu, gençliği korumak isteyenler için büyük bir tehdit” dedi.
Sıcak havalarda serin tutan 4 besin! Terlemeyi tarihe karıştıracaklar
TUZUN SİNSİ ETKİSİ: CİLTTE VE KALPTE HASAR
Tuz, özellikle cips ve işlenmiş gıdalarda gizlenen bir diğer tehlike. ABD’deki Cleveland Clinic’ten dermatolog Dr. Amy McCart, yüksek tuz içeren gıdaların ciltte inflamasyona ve serbest radikal üretimine yol açtığını vurgularak, “Tuz, ciltteki nem bariyerini zayıflatıyor ve erken yaşlanmayı hızlandırıyor” dedi.
Journal of Investigative Dermatology’de yayımlanan bir araştırmaya atıfta bulundu. Bu çalışma, trans yağlarla birlikte tuzun ciltte oksidatif stresi artırdığını ve kolajen yıkımını tetiklediğini kanıtladı.
Tuzun zararları ciltle sınırlı değil. İngiltere’deki Leeds Üniversitesi’nden kardiyolog Dr. James Rudd, aşırı tuz tüketiminin genç yaşta kalp krizi riskini artırdığını belirtti.
The Lancet’te yayımlanan bir meta-analiz, günlük tuz alımının 5 gramı aşmasının kardiyovasküler hastalık riskini yüzde 17 artırdığını gösterdi. Rudd, “Gençler, işlenmiş gıdalardaki tuzun farkında değil. Bu, damar sertliğini hızlandırarak erken yaşta ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor” uyarısında bulundu.
GECE TÜKETİMİ NEDEN DAHA TEHLİKELİ?
Uzmanlar, şeker ve tuzun gece tüketiminin özellikle zararlı olduğuna dikkat çekti. Avustralya’daki Youth Lab’dan dermatolog Dr. Kate Jameson, yüksek glisemik indeksli gıdaların gece insülin seviyelerini ani yükselttiğini ve ciltte inflamasyonu tetiklediğini söyledi.
Molecular Aspects of Medicine dergisindeki bir çalışma, gece tüketilen işlenmiş gıdaların ileri glikasyon son ürünleri (AGEs) üretimini artırdığını ve bu ürünlerin cilt elastikiyetini azalttığını doğruladı.
Oxford Üniversitesi’nden dermatolog Dr. Susan Greenfield, gece cildin onarım sürecinde olduğunu hatırlattı:
“Yatmadan önce yanlış besinler seçmek, cildin kendini yenileme sürecini baltalıyor. Şeker ve tuz, bu süreci adeta sabote ediyor.”
Greenfield, gece atıştırmalıkları olarak badem veya avokado gibi sağlıklı alternatiflerin tercih edilmesini önerdi.
Beyne iyi gelen besin! Günde 5 tane yemek yeterliymiş
SAĞLIKLI ALTERNATİFLER VE UZMAN ÖNERİLERİ
ABD’deki Tufts Üniversitesi’nden beslenme uzmanı Dr. Dariush Mozaffarian, antioksidan açısından zengin besinlerin cildi koruduğunu belirterek, “Yaban mersini, ıspanak ve zeytinyağı gibi besinler, şekerin yol açtığı hasarı azaltıyor” dedi.
The American Journal of Clinical Nutrition’da yayımlanan bir çalışma, zeytinyağı tüketenlerde ciltteki yaşlanma belirtilerinin yüzde 10 azaldığını gösterdi.
Kanada’daki McGill Üniversitesi’nden Dr. Nathalie Tufenkji, lifli gıdaların şeker ve tuzun zararlarını nötralize edebileceğini söyleyrek, “Günde 25-30 gram lif almak, kan şekerini dengeleyerek inflamasyonu azaltıyor” dedi. Tufenkji, baklagiller ve tam tahılların diyetin temel taşları olması gerektiğini vurguladı.
The Lancet’teki bir meta-analiz, lifli beslenmenin ölüm riskini yüzde 15 azalttığını doğruladı.
GENÇLİĞİ KORUMANIN ANAHTARI: BİLİNÇLİ BESLENME
Bilimsel veriler ve uzman görüşleri, şeker ve tuzun genç yaşta yaşlanmayı hızlandıran en büyük tehditlerden olduğunu ortaya koydu.
Prof. Tim Spector, “Beslenme alışkanlıklarınızı genç yaşta değiştirmek, ileri yaşlarda büyük fark oluşturur” dedi.
Uzmanlar, işlenmiş gıdalardan uzak durmayı, bol su içmeyi ve antioksidan zengini bir diyeti benimsemeyi önerdi.
Gece atıştırmalıklarında ise şeker ve tuz yerine badem, yaban mersini veya bir dilim avokado gibi cilt dostu besinlerin tercih edilmesi önerildi.
