Hacı Rahman Kul Han Kırgızların efsanevi son hanı

Hacı Rahman Kul Han Kırgızların efsanevi son hanı
4500 m. yüksekliğindeki ‘Dünyanın Damı Pamir Yaylası’ndan Van’ın Erciş İlçesi’ne uzananan çileli bir hayatın öyküsü...

1913 yılında Pamir yaylasında Tacikistan’a bağlı Murgaap bölgesinde dünya geldi. Babası Cabar Kul Han. annesi Apida Hatun’dur. Bir öz kız kardeşi olmuş. Öz annesini ve kız kardeşini kaybettikten sonra, babası Zuhra adında bir başka bayanla hayatını birleştirdi. Üvey annesinden 2 erkek, 2 kız olmak üzere toplam 4 kardeşe daha sahip oldu. 1942 yılında da babasını kaybetti. Aslında hayat mücadelesi 8 yaşında Rusların babasına ve kendisine zorla zehir içirmesiyle başlamıştı. Bu olayda dişlerinin tamamını kaybedecek, fakat zor da olsa hayatta kalacaktı. Babasının ölümünden sonra, obasını toplamayı başardı. Babasından almış olduğu medrese eğitimi ile birlikte dini ve kültürel faaliyetleri ile yurtlarının vazgeçilmez mesleği olan hayvancılığı geliştirip, halkının refah seviyesini yükseltmeyi bildi. 

Kalktı göç eyledi
Rusya ve Çin arasında sıkışıp kalmaktan kurtulmak için Afganistan Kralı ile anlaştı. Böylece  boy’unun gelişimini sağlamayı bildi. İşte o ünlü “Kanadı olanı ezdirmeyeceğim. Gagası olana yedirmeyeceğim” sözünü bu dönemde söyledi. Ancak Afganistan’da da işler karışacak, Kızıl Ordu’nun işgaliyle “Göç” yine gündeme gelecekti. 
Adnan Menderes döneminde Hacca giderek hacılık ünvanını alan Hacı Rahman Kul Han, bir çok Batılı ülke tarafından vatandaşlığa davet edildi. Ancak  Rahman Kul , misyonerlerin elinde oyuncak olmamak istiyordu. Bir de onun gönlü, kardeş ülke Türkiye’den yanaydı. Sonunda rüyası gerçek oldu. Kendisine bağlı bir grup Kırgızla birlikte Türkiye’ye gelerek Van’ın Erciş İlçesi’ne bağlı Ulupamir Köyü’ne yerleşti.
Resmi hiçbir diploması almasına rağmen, çok iyi derecede Farsça, Arapça ve birkaç Latin dili ile hemen hemen bütün Türk lehçelerini iyi biliyordu. Rahmankul Han, yaşadığı zor şartlarda bile dünya siyasetini yakından takip eden birisiydi. Pamir yaylalarında, Afganistan dağlarında, Pakistan yollarında bile radyoyu elinden düşürmez; Türk dünyası, İslâm âlemi ve hatta bütün dünyadaki gelişmelerden haberdar olur, şartlara göre yönettiği kitleyi yönlendirirdi.

İsa Yusuf’u etkiledi
Pamir Yaylasında, imkânsızlıklar içinde sanata, edebiyata, resim yapmaya ve öğrenmeye büyük önem veren Rahmankul Han, oğulları Ekber Kutlu ve merhum Malik Kutlu’nun heykeltıraş ve ressam olmalarını teşvik etmiş ve bu arzusunu da gerçekleştirmişti. Rahmankul Han, sadece Kırgız Türklerini değil, bütün Türk boyları ve çevre halkları da korumuş ve onların hürriyeti için mücadele etmişti. İsa Yusuf Alptekin’i fikir olarak etkileyen Hacı Rahman Kul Han’ın adının Türkiye’de pek fazla duyulmamasına rağmen, Pamir bölgesinde 4 milyon taraftarı bulunmaktaydı. Türk Kurultayı’na katılan Hacı Rahman Kul Han burada rahatsızlandı. Erciş Devlet Hastanesi’nde 15 günlük tedavinin ardından, Erzurum Araştırma Hastanesi’ne sevk edildi. 6 Ağustos 1990 günüsabaha karşı hastanede kalp yetmezliği sonucu 77 yaşında ebediyete intikal etti. Vasiyeti üzere cenazesi, Ulupamir Köyü’ne getirilip, burada toprağa verildi. Cenazesine; başta Türk cumhuriyetlerinden olmak üzere, binlerce seveni katıldı. Vefatı Moskova’dan yayın yapan radyolardan Ruslara sevinçle bildirildi. Evli ve 11 çocuğu bulunan liderin ölümü ile birlikte, Kırgız tarihinde ‘HAN’ unvanı da kalkmış oldu. Liderlerinin Kırgızlara son vasiyeti ise şuydu; “Allah yolundan ayrılmayın. Namazınızı kılın ve Türklüğünüzden asla taviz vermeyin.”

Rahmet ve saygıyla anıldı...
TDBB, Zeytinburnu Belediyesi, TİKA ve Kırgız Başkonsolosluğu’nun desteğiyle Rahmankul Vakfı ve Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu tarafından organize edilen Doğumunun 100. Yılında Rahmankul Han etkinliğinde Kırgız-Türk dostluğu sergilendi.  Konuklar, Kırgız milli giysili kızlar tarafından geleneksel törenlerle karşılandı. Panelde; Prof. Ayımkan Camankulova, Prof. Kadirali Konkobayev, Prof. Suleyman Kayibov, Prof. Nazif Şahrani ve Prof. Abdulvahap Kara konuştu.  Etkinliğin sonunda konuklara Türkistan pilavı ikram edilirken, Kırgız devlet sanatçısı Prof. Roza Amanova’nın yönetiminde Mercan Kırgız Halk Müziği Grubu konser verdi. Etkinlik Kırgız dansları ile son buldu.