İsviçre'de yapılan kapsamlı bir kamuoyu yoklaması, halkın önemli bir bölümünün ordu harcamalarının artırılmasını desteklediğini ortaya koydu. Leewas araştırma şirketi tarafından 20 Minuten ve Tamedia adına yapılan ankete 35 binden fazla kişi katıldı. Buna göre, katılımcıların yüzde 42’si parlamentonun onayladığı artıştan bile daha fazla bir bütçeyi savunuyor. Yüzde 34'lük kesim mevcut planları yeterli bulurken, yalnızca yüzde 18'i daha ılımlı bir artıştan yana.
Parti tabanlarına göre görüşlerde büyük farklılıklar var. FDP ve SVP seçmenlerinin büyük çoğunluğu artışı desteklerken, SP ve Yeşiller seçmenleri daha temkinli. SP ve Yeşiller’e gönül verenlerin sadece dörtte biri mevcut planın ötesine geçilmesini istiyor.
YAŞ VE CİNSİYET FARKLILIKLARI DİKKAT ÇEKİYOR
Savunma bütçesi artışına destek yaşla birlikte artıyor. 65 yaş üstü İsviçrelilerin neredeyse yarısı ordunun daha da güçlendirilmesini destekliyor. Buna karşılık, 18-34 yaş grubunda bu oran sadece üçte bir seviyesinde kalıyor. Benzer şekilde, kadınlara zorunlu askerlik getirilmesi fikri de toplumu ikiye bölmüş durumda. Erkeklerin yüzde 50’si desteklerken, kadınlarda bu oran sadece yüzde 33.
ASKERİ ARTIŞIN FİNANSMANI
Halk, ordunun güçlendirilmesini vergi artışlarıyla değil, başka alanlardaki tasarruflarla finanse edilmesini istiyor. Ankete katılanların yüzde 49’u farklı alanlarda kısıntı yapılmasını savunurken, sadece yüzde 16’sı vergi artışını destekliyor. SP ve Yeşiller seçmenleri ise daha çok borç freninin esnetilmesinden yana. FDP ve SVP seçmenlerinin yüzde 70’e varan bölümü harcamaların başka alanlardan kısılması gerektiğini düşünüyor.
Tasarruf hedefinde ilk sırada sığınma sistemi yer alıyor. Ankete katılanların yüzde 75’i bu alanda kesintiyi savunuyor. Yüzde 50’si ise kalkınma yardımlarının azaltılmasından yana. Kültür, tarım ve karayolu harcamaları da tasarruf listesinde. Emeklilik sistemi, ulaşım ve eğitim ise en az kesinti istenen alanlar arasında.
Avusturya zorunlu askerliğin uzatılması gündemde
AMERİKAN F-35 UÇAKLARINA TEPKİ BÜYÜYOR
İsviçre ordusunun Amerikan üretimi F-35 savaş uçaklarını satın alma planı da kamuoyunda büyük tepki topluyor. 2020 yılında yapılan referandumda uçak alımı sadece yüzde 50,1 oranında onaylanmıştı. Ancak şu anda sadece yüzde 30’luk bir kesim F-35 alımını destekliyor. Yüzde 45’i ise açık şekilde karşı çıkıyor. SVP tabanında bile yüzde 51'lik bir kesim bu alıma karşı çıkarken, destek sadece yüzde 27’de kalıyor.
Kamuoyunda oluşan bu şüphecilik, hem ABD’ye olan güvenin azalmasından hem de Donald Trump’ın Avrupa’dan çekilme söylemlerinden kaynaklanıyor. SP Eş Başkanı Cédric Wermuth, Trump'ı "aşırı sağcı bir çılgın" olarak tanımlayarak ABD ile silah anlaşmalarının kabul edilemez olduğunu ifade etti.
AVRUPA İLE DAHA YAKIN, NATO İLE TEMKİNLİ
İsviçre halkı NATO üyeliğine karşı temkinli yaklaşmayı sürdürüyor. Sadece yüzde 18'lik bir kesim net bir şekilde üyelikten yana tavır alırken, yüzde 36'lık kesim doğrudan karşı çıkıyor. Buna karşın, Avrupa Birliği ile güvenlik alanında işbirliğine destek oldukça yüksek. Katılımcıların yüzde 77’si bir tür AB işbirliğini destekliyor. NATO ile daha yakın ilişkiler de yüzde 71 oranında destek görüyor.
Bu tutum, İsviçre’nin geleneksel tarafsızlık anlayışına uygun olarak “ortaklığa evet, üyeliğe hayır” yaklaşımını öne çıkarıyor.
Rusya'nın ekonomik kumarı: Savaşa dayalı büyümenin gizli maliyeti
YALNIZCA TASARRUF YETER Mİ?
Ulusal Konsey Üyesi Martin Candinas, ordunun bütçesinin sadece tasarrufla artırılmasının gerçekçi olmadığını vurguluyor. Ona göre hükümetin daha yaratıcı ve geniş tabanlı çözümler üretmesi gerekiyor. Parlamento geçen hafta savunma bütçesine ek 1 milyar dolar ayrılmasını talep etti. Bu fonun büyük kısmı cephane alımına harcanacak. Bu da kamuoyunun talepleriyle büyük ölçüde örtüşüyor.
Almanya’da devasa silahlanma paketine yeşil ışık
GÜVENLİK POLİTİKASI YENİDEN TANIMLANIYOR
Ukrayna’da süren savaş ve ABD’nin Avrupa’ya olan ilgisinin azalması, İsviçre’de güvenlik politikalarının da değişmesine neden oluyor. Halk daha fazla bağımsızlık, daha güçlü bir ordu ve Avrupa merkezli savunma stratejilerini destekliyor. İsviçre'nin tarafsızlığını korurken savunma kabiliyetini artırma arayışı, ülkenin önümüzdeki yıllardaki siyasetinde önemli bir tartışma başlığı olacak gibi görünüyor.
