Kazım Karabekir Paşa

Sayın okurlarım, üç gün önceki 26 Ocak günü, “Hür öl, esir yaşama!” diyen Anadolu’muzun muzaffer kumandanı Kazım Karabekir Paşa’mızın, altmış yıl önce Ankara’mızda, uçmağa vardığı gündü.
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’mızın haftalık konferansının, geçirdiğimiz Cumartesi günkü konusu da, “60’ıncı Ölüm Yılında Kazım Karabekir Paşa” idi. Konuşmacımız rahmetli paşamızın üçüncü kızı, Timsal hanımdı. Kendileri ile on yıl önceleri Erenköy’deki köşkte yeni kurdukları Kazım Karabekir Kültür Merkezi’nin açılışında tanışmıştım. Beş yıl önce müze haline getirilen kültür merkezi, bütün gelirini ve zamanını Vakıf çalışmalarına veren Timsal hanımın gayretleri ile hizmetine devam etmektedir. Timsal Hanıma teşekkür ederken sağlıklı yaşamlar ve faaliyetlerinde de başarılar dileyerek, bu haftaki konumuz Kazım Karabekir Paşa’mızı sizlere sunarım.
1882 yılında İstanbul’da doğan, M. Emin Paşa’nın oğlu Kazım Karabekir Paşamız İstanbul Fatih Rüştüyesini ve üç yıl sonra Kuleli Askeri İdadisi’ni, 1902’de Harbiye Mektebini, 1905’te de Erkan-ı Harbiye Mektebi’ni bitirerek yüzbaşı rütbesiyle görevine başladı. İki yıllık kıt’a stajını yaptığı Manastır’da İttihat ve Terakki’nin kurulmasına yardımcı oldu. 1907’de önyüzbaşı olarak İstanbul Harbiye Mektebi öğretmenliğinde ve İttihat ve Terakki örgütünde görev aldı. İkinci Meşrutiyetten sonra Edirne’de 2. Ordu kurmaylığına tayin oldu. 31 Mart 1909 ayaklanmasında Hareket Ordusunda görev aldı. Arnavut ayaklanmasının bastırılmasında çalıştı ve 1912’de binbaşılığa yükseldi. Balkan Savaşında, “Trakya Sınır Komiseri” olarak görev yaptı. 1914’te yarbay rütbesi ile İran harakâtıyla görevlendirildi.
Bir süre sonra İstanbul Kartal’da Fırka Komutanlığında görevlendirildi ve Çanakkale’ye gönderildi. Kerevizdere’de Fransızlara karşı üç ay savaştıktan sonra albaylığa yükseldi. Buradan İstanbul 1. Ordu Erkan-ı Harbiye Başkanlığına sonra Galiçya’ya giderek ordunun ve ardından Mareşal Vonder Goltz’un erkan-ı harbiye başkanlığına tayin edilerek Irak’a gitti. 1916’da Irak’da İngilizlerle çarpıştı. Bir yıl sonra Diyarbakır 2. Kolordu Komutanlığı’na getirildi ve Van-Bitlis-Elazığ Cephesindeki 2. Ordu Komutanlığına vekalet etti. 1918’de Erzincan ve Erzurum’u Ermenilerden ve Ruslar’dan geri aldı.

Tarihi görev
Kurtuluş Savaşı başlatma hazırlıkları yapan Mustafa Kemal Paşa, Erzurum’a gelirken İstanbul’dan gelen bir telgrafla, Ordu Müfettişliğinden azledildiği Kazım Karabekir Paşa’ya bildirildiği halde, Mustafa Kemal Paşa’yı tevkif etme yetkisine sahipken “Ben ve Kolordum, emrinizdeyim Paşam” diyerek en büyük tarihi görevi yerine getirmiştir.
Erzurum Kongresinin toplanmasında önemli rol oynamış, Kurtuluş Savaşında Doğu Cephesi Komutanlığı yapmıştır. Kurtuluş Savaşı’nın bitiminden sonra 1. Ordu Müfettişliğine tayin edildi ve 1923’de İstanbul Milletvekili oldu. Bir yıl sonra Halk Fırkasından istifa ederek askerlikten ayrıldı ve TBMM’deki dörtler grubunu destekledi. Yeni kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın başkanlığına seçildi.
Parti, Şeyh Sait ayaklanması nedeniyle 1925’de kapatıldı. Karabekir, M. Kemal Paşa’ya karşı yapılan İzmir suikasti ile ilgili görülerek bazı partililerle yargılandıysa da beraat etti ve siyasi hayata oniki yıllık aradan sonra 1939’da İstanbul Milletvekili olarak devam etti. 1946’da TBMM Başkanlığına seçildi ve iki yıl sonra kalp krizi geçirerek altmış altı yaşında, hayata veda etti. Allah rahmet etsin.
Kızı Timsal Hanıma verdiği öğüdü sizlere sunuyorum;
1- Türk yılmaz. Cihan yıkılsa Türk yılmaz.
2- Gerçeği araştır. Kendi fikrinle münakaşa yap, başkasının fikriyle değil.
3- Yalan söyleme.
4- Unutmayı kabul etmem. Ufak bir kağıt, bir kalem yeter. Borçları, randevuları mutlaka kaydet.
Tanrı Türk’ü Korusun.

Yazarın Diğer Yazıları