Modern yaşamın yoğun temposu, stresin kilo verme üzerindeki yıkıcı etkisini gözler önüne serdi.
Bilimsel araştırmalar ve uluslararası uzmanlar, stresin sadece ruh halini değil, aynı zamanda metabolizmayı ve kilo kontrolünü de derinden etkilediğini ortaya koydu.
Stresli bir yaşam tarzı, kilo verme hedeflerini baltalayan gizli bir düşman olabilir mi? İşte uzman görüşleriyle tüm detaylar...
KORTİZOLÜN KİLO ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
ABD’deki Stanford Üniversitesi Tıp Bölümü’nden Dr. Mary Teruel liderliğinde yapılan bir araştırma, stres hormonunun kilo alımı üzerindeki doğrudan etkisini kanıtladı.
Hücre Metabolizması (Cell Metabolism) dergisinde yayımlanan çalışma, kronik stresin glükokortikoid hormonunu tetiklediğini ve bu hormonun hücreleri yağ hücresine dönüştürerek kilo alımına yol açtığını gösterdi.
Dr. Teruel, “Stresli olduğumuzda sadece iştahımız artmıyor, aynı zamanda vücudumuz yağ depolamaya daha yatkın hale geliyor” dedi.
Araştırma, 24 saatlik sürekli stresin farelerde yağ oranını iki katına çıkardığını ortaya koydu.
Harvard Tıp Fakültesi’nden beslenme uzmanı Dr. Uma Naidoo, stresin hipotalamus-hipofiz-adrenal (HPA) eksenini aktive ederek kortizol üretimini artırdığını belirterek, “Kortizol, iştahı artırarak özellikle yüksek kalorili, şekerli gıdalara yönelmeyi tetikliyor. Bu da kilo verme sürecini ciddi şekilde zorlaştırıyor” dedi.
Stres altındaki bireylerin “duygusal yeme” eğiliminde olduğunu vurgulayan uzman, bu davranışın dopamin salgılayarak geçici bir rahatlama sağladığını, ancak uzun vadede kilo artışına yol açtığını ifade etti.
Bağırsak sağlığı için dört mucize besin
Psikolojik ve Fizyolojik Engeller Stresin kilo verme üzerindeki etkisi sadece fizyolojik değil, psikolojik boyutlarıyla da dikkat çekti.
International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity’de yayımlanan bir çalışma, stresli bireylerin sağlıksız beslenme alışkanlıklarına yöneldiğini ve genellikle yüksek kalorili gıdaları tercih ettiğini ortaya koydu.
Stresin kortizol üretimini artırarak insülin direnci riskini yükselttiği ve metabolizmayı yavaşlattığı da biliniyor.
Diyetisyenler, stresli yaşam tarzının kilo verme sürecini nasıl sabote ettiğini şu sözlerle açıkladı:
“Stres, kortizol hormonunu artırarak yağ yakımını zorlaştırır ve vücudu yağ depolamaya iter. Ayrıca, sık sık kilo alıp verme döngüleri (yo-yo diyeti), vücudun enerji tasarrufu moduna geçmesine neden olur, bu da kilo vermeyi daha da zorlaştırır.”
Uzmanlar, genetik faktörlerin de bu süreçte önemli bir rol oynadığını ve obeziteye yatkınlığın %40-70 oranında kalıtsal olduğunu vurguladı.
STRESLE BAŞA ÇIKMA VE KİLO KONTROLÜ İÇİN ÖNERİLER
Uzmanlar, stresin kilo verme üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için dengeli bir yaşam tarzı önerdi.
Imperial College London’dan Dr. Barbara Hameed, “Kilo kontrolü sadece kalori saymakla ilgili değil, bedenin biyokimyasıyla uyumlu bir yaşam tarzı benimsemekle ilgilidir” dedi.
Hameed, stres yönetimi için meditasyon, düzenli uyku ve fiziksel aktivitenin önemine dikkat çekti.
Mahmure’de yayımlanan bir makale, meditasyonun stresle mücadelede etkili bir yöntem olduğunu ortaya koydu.
Araştırmalar, günde sadece 10 dakika meditasyon yapmanın stres seviyesini düşürdüğünü ve duygusal yeme eğilimini azalttığını gösterdi. Ayrıca, düzenli uyku alışkanlıklarının kilo kontrolünde kritik bir rol oynadığı belirtildi. Yetersiz uyku, obezite riskini yetişkinlerde %55, çocuklarda ise %89 oranında artırdı.
Şifa diye tüketilen iki besin zehir saçıyor! Bu gıdaları herkes yiyor
BESLENME VE EGZERSİZLE DENGE ARAYIŞI
Beslenme uzmanları, stresli dönemlerde sağlıklı beslenme alışkanlıklarının korunmasının önemine vurgu yaptı.
Dr. Walter Willett, “Dengeli bir diyet, kas kütlesini korurken yağ yakımını destekler. Tek tip diyetler yerine, Akdeniz diyeti gibi tüm besin gruplarını içeren modeller tercih edilmeli” dedi.
Araştırmalar, lifli gıdaların ve düşük kalorili sebze-meyvelerin tokluk hissini artırarak kilo kontrolüne yardımcı olduğunu gösterdi.
Ayrıca, düzenli egzersiz stresin etkilerini azaltmada kilit rol oynadı. Journal of Obesity’de yayımlanan bir çalışma, haftada 2-3 gün direnç antrenmanı yapan bireylerin metabolizma hızını artırarak kilo verme sürecini kolaylaştırdığını ortaya koydu.
STRESLE MÜCADELE, KİLO KONTROLÜNÜN ANAHTARI
Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, stresli bir yaşam tarzının kilo verme sürecini ciddi şekilde zorlaştırdığını kanıtladı.
Kortizol hormonunun yağ depolamayı artırması, duygusal yeme alışkanlıkları ve metabolik yavaşlama, kilo kontrolünü güçleştiren başlıca faktörler arasında. Ancak, meditasyon, düzenli uyku, dengeli beslenme ve egzersizle bu engeller aşılabilir.
Uzmanlar, kilo verme yolculuğunda sürdürülebilir alışkanlıkların ve stres yönetiminin önemini vurguladı.
Kilo vermek bir maraton, ama stresle başa çıkmak bu maratonun en kritik adımı olabilir.
