Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından nesli tükendiği düşünülen ve bu nedenle kırmızı listeye alınan leopar sazanının varlığını tespit etmek amacıyla, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Cüneyt Kaya ve Dr. Öğr. Üyesi Münevver Oral, üç ay önce bir çalışma başlattılar.
Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ile Şırnak Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün işbirliği ve balıkçı Mehmet Ülkü’nün desteğiyle gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda, 50 cm uzunluğunda ve 2 kg ağırlığında siyah benekli bir balık yakalandı. Yapılan incelemeler sonucunda, bu balığın leopar sazanı olduğu belirlendi.
Habertürk’te yer alan habere göre, Dünya’nın en çok aranan 10 balık türü arasında yer alan leopar sazanı, doğa koruma örgütü SHOAL tarafından ve Oscar ödüllü aktör Leonardo DiCaprio tarafından gündeme getirildi. DiCaprio, 62 milyon takipçisi bulunan Instagram hesabından leopar sazanını tanıttı.
DiCaprio’nun Instagram paylaşımında şunları söyledi: “Yeniden keşfedildi: Türkiye’deki bir grup balık bilimcisi, Dicle Nehri’nin Türkiye bölümünde, benekli bir balık olan kayıp leopar sazanını buldu. Bu yeniden keşif, tatlı su balıklarının yüzde 25’inin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu, küresel olarak tatlı su balıklarının azaldığı dönemde umutları yeşertti.
Leopar sazanı, @rewild ve @shoal_org’un en çok aranan kayıp balıklar listesinde yeniden keşfedilen ikinci tür. İlki olan Batman çuprası, 2021 yılının sonlarında aynı cesur ekip tarafından Türkiye’de bulunmuştu. Leopar sazanı bir zamanlar Türkiye’nin doğusu, Suriye’nin doğusu, İran ve Irak’ta Dicle-Fırat nehir sisteminde bol miktarda bulunuyordu.
Ancak son otuz yılda balıkçılık, kirlilik, habitat tahribatı ve baraj inşaatları bu türün neslini tükenme noktasına getirdi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nde doçent olan ve keşif ekibinde yer alan Cüneyt Kaya, “Nesli tükenmenin eşiğine gelmiş bir türün, tüm zorluklara rağmen hâlâ hayatta olduğunu görmek kadar güzel bir duygu yok. Bu yeni bir tür keşfetmekten bile daha heyecan verici çünkü nadir bir türe ikinci bir şans verebileceğimiz anlamına geliyor” diyor.”
LEOPAR SAZANI NEDEN KIRMIZI LİSTEDE?
Leopar sazanı, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından kırmızı listeye alınmıştır. Kırmızı liste, bir türün neslinin tükenme riskinin yüksek olduğunu gösterir. Leopar sazanı gibi türler genellikle aşırı avlanma, habitat kaybı, kirlilik ve diğer çevresel tehditler nedeniyle bu listeye dahil edilir.
Bu türlerin korunması ve popülasyonlarının yeniden canlandırılması için çeşitli koruma çabaları gereklidir. Leopar sazanının durumu, bu türün neslinin tükenme riskinin yüksek olduğunu ve acil koruma önlemlerine ihtiyaç duyduğunu göstermektedir. Bu nedenle, leopar sazanı kırmızı listede yer almaktadır.
NASIL KORUNABİLİR
Leopar sazanının korunması için çeşitli stratejiler uygulanabilir:
Habitat Koruma: Leopar sazanının yaşam alanlarının korunması ve iyileştirilmesi, bu türün popülasyonlarını canlandırmak için önemlidir.
Aşırı Avlanmanın Önlenmesi: Aşırı avlanma, leopar sazanı gibi türlerin neslinin tükenmesine yol açabilir. Bu nedenle, sürdürülebilir avlanma yöntemlerinin teşvik edilmesi ve aşırı avlanmanın önlenmesi gereklidir.
Bilinçlendirme Çalışmaları: Halkın ve özellikle balıkçıların leopar sazanının korunmasının önemi konusunda bilinçlendirilmesi, bu türün korunmasına yardımcı olabilir.
Biyolojik Bariyerler: Leopar sazanı gibi türlerin popülasyonlarını kontrol etmek ve ekolojik etkilerini en aza indirmek için biyolojik özelliklerinden yararlanılarak bariyerler oluşturulabilir.
Koruma Projeleri: Özel koruma projeleri, leopar sazanı gibi türlerin popülasyonlarını canlandırmak için hayati öneme sahip olabilir.
Bu stratejiler, leopar sazanının neslinin tükenme riskini azaltabilir ve bu türün popülasyonlarını yeniden canlandırabilir. Ancak, bu stratejilerin etkili olabilmesi için geniş çaplı ve koordineli çabalar gereklidir.
