BOTAŞ ile Katar milli petrol şirketinin (Katar Petrol) imzaladığı, Türkiye’nin bu ülkeden uzun vadeli ve düzenli sıvılaştırılmış doğalgazı (LNG) sağlamasını garantiliyecek ön mutabakat zaptı çerçevesinde Katar, Türkiye’de LNG terminali kurmayı da değerlendirecek. Edinilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Katar ziyareti sırasında imzalanan mutabakat zaptı, daha önce dönemlik anlaşmalarla bu ülkeden yapılan LNG ithalatına uzun vadeli bir perspektif kazandıracak.
Katar en büyük LNG satıcısı
Dünyanın en büyük LNG ihracatı yapan ülkesi olan Katar, geçen yıl dünyadaki toplam LNG arzının yaklaşık üçte birini tek başına karşıladı. Uluslararası Gaz Birliğinin (IGU) eylül ayında yayınladığı yıllık raporuna göre, 2014’te Katar, 76,8 milyon ton LNG ihracı ile dokuz yıl üst üste en fazla LNG ihracatı yapan ülke oldu. Geçen yıl küresel LNG arzı yaklaşık 241 milyon ton olmuştu. Katar’ın LNG ihracının yaklaşık yüzde 70’i Asya pazarını hedefliyor. Bu bölgede Katar gazını en çok ithal eden ülkeler arasında Japonya, Hindistan, Güney Kore ve Çin öne çıkıyor. Katar, dünyadaki doğalgaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 14’üne sahip.
Terminal kurulmalı
Dünyada bizim gibi doğal gaza yüksek bağımlılıkta olan ülkelerde (Japonya, ABD, İngiltere, Çin gibi) ülkemize oranla çok daha fazla LNG terminalleri bulunuyor. BOTAŞ’ın ve ilgili diğer devlet kurumların doğalgaz kullanım, kapasite artış tahmin vb. raporlarına göre mevcut iki kurulu terminal haricinde en az 5-6 adet ilave LNG terminali kurulması gerekiyor. Marmara-Ereğli terminalinin kapasitesi 5 milyar, Egegaz’a ait Aliağa LNG terminalinin kapasitesi ise 6 milyar metreküp.Türkiye’nin bunun yanı sıra 2,6 milyar metreküp kapasiteli doğalgaz depolama tesisi de var. Ancak depolama kapasitesinin ne kadarının kullanıldığı konusunda somut rakam verilmiyor.
Zaman çok iyi
Merkezi Washington’da bulunan düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü’nün Doha merkezi uzmanı Luay el Hatip, Türkiye pazarına girecek Katar doğalgazının ’B’planından fazlası olduğunu, ülkenin enerji güvenliğini artıracağını ve yükselen tüketime hizmet edeceğini söyledi. Dubai merkezli Manaar Enerji Grubu’nun Enerji Danışmanlık Bölümü Başkanı ve Enerji Ekonomisti Robin Mills de Türkiye’nin şu anda Katar’dan küçük miktarlarda LNG satın aldığını ve daha büyük miktarlarda olan LNG’nin Cezayir ve Nijerya’dan geldiğini hatırlattı. Mills, Katar’ın Türkiye’de LNG terminali inşa etmesi halinde bu terminal aracılığıyla sadece Katar gazının ülke pazarına girmeyeceğine dikkati çekerek, “Terminalle alakalı yapılacak anlaşmanın şartlarına bağlı olarak başka ülkelerden de LNG Türkiye’ye gelebilir. Şu an Türkiye açısından LNG almak için çok iyi bir zaman. LNG fiyatları düşmeye başladı ve rekabet de artıyor. Ayrıca alınacak LNG, Türkiye’nin Rusya’ya olan doğalgaz bağımlılığını da azaltmaya yardım edecek” değerlendirmesinde bulundu.
Tehditler fırsatları doğuracak
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ekonomi Uzmanı Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl de inşa edilecek yeni LNG tesislerinin Türkiye’ye Rusya karşısında önemli avantajlar sağlayacağını ifade etti. Karagöl, Türkiye’nin kurtuluşunun yalnızca LNG’de olduğunun söylenemeyeceğini vurgulayarak, “İnşa edilecek yeni LNG tesisleri, 6 yıl sonra yapılacak kontrat anlaşmalarında Rusya’ya olan bağımlılığın azaltılmasına yönelik imkanlar sunacaktır. Tehditlerin fırsatları doğurduğu gerçeği ile hareketle, Türkiye’nin bu tehdidi bir fırsata dönüştürmesi ve yeni enerji projelerine ara vermeden başlaması gerekmektedir” diye konuştu
