Kalp ve damar hastalıkları, dünya genelinde ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer aldı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, her yıl yaklaşık 17,9 milyon kişi kardiyovasküler hastalıklardan hayatını kaybediyor. Ancak bu hastalıklar genellikle sessizce ilerliyor ve çoğu zaman belirtiler fark edilmeden ciddi komplikasyonlara yol açtı.
Son bilimsel araştırmalar, kalp hastalıklarının beklenmedik bir bölgesinde, parmaklarda ortaya çıkan belirtilerle kendini gösterebileceğini ortaya koydu. Uzmanlar, bu belirtilerin erken teşhis için kritik bir öneme sahip olduğunu vurguladı.
Parmaklarda “Çomaklaşma” AlarmıKalp hastalıklarının en ilginç belirtilerinden biri, tıp literatüründe “çomak parmak” (finger clubbing) olarak bilinen durum. Bu belirti, parmak uçlarının şişmesi ve tırnakların anormal bir şekilde yuvarlaklaşmasıyla kendini gösterdi.
İngiltere’deki Oxford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Hugh Watkins, bu durumun genellikle düşük oksijen seviyeleriyle (hipoksemi) ilişkili olduğunu belirtti. Watkins, “Çomak parmak, özellikle doğuştan kalp hastalıkları veya kronik kalp yetmezliği gibi durumlarda ortaya çıkabilir. Kirli ve temiz kanın karışması, tırnak yatağında doku değişikliklerine neden oluyor” dedi.
Amerikan Kalp Derneği’nin (American Heart Association) yayımladığı bir çalışmaya göre, çomak parmak, özellikle konjenital kalp hastalıkları ve akciğerle ilişkili kardiyovasküler sorunlarda sıkça görüldü. Çalışma, bu belirtinin kalp hastalıklarının erken teşhisinde önemli bir ipucu olabileceğini gösterdi. Ancak Prof. Dr. Watkins, bu durumun yalnızca kalp hastalıklarına özgü olmadığını, akciğer kanseri veya kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) gibi diğer sağlık sorunlarında da ortaya çıkabileceğini ekledi.
Yazın gizli katili kalp krizini tetikliyor! Uzmanlar uyarılarını sıraladı
KALP HASTALIKLARININ DİĞER SESSİZ İŞARETLERİ
Kalp hastalıkları, göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk ve çarpıntı gibi yaygın belirtilerle bilinirken, parmaklardaki değişiklikler gibi daha az bilinen işaretler genellikle gözden kaçtı.
ABD’deki Mayo Clinic’ten kardiyolog Dr. Sharonne N. Hayes, “Kalp hastalıklarının belirtileri bazen çok sinsi olabilir. Örneğin, dudaklarda morarma, göz çevresinde sarımtırak yağ birikintileri veya göbek çevresinde aşırı yağlanma, kalp sağlığıyla ilgili ciddi ipuçları verebilir” dedi.
Dr. Hayes, özellikle kadınlarda kalp krizi belirtilerinin erkeklerden farklı olabileceğini vurguladı.
Amerikan Kalp Derneği’nin araştırmalarına göre, kadınlarda göğüs ağrısı yerine çene ağrısı, mide bulantısı veya nefes darlığı gibi belirtiler daha sık görülüyor. Bu durum, kadınların kalp krizini daha geç fark etmesine ve tedavide gecikmelere yol açabiliyor.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
Son yıllarda yapılan araştırmalar, kalp hastalıklarının erken teşhisinde biyobelirteçlerin ve fiziksel belirtilerin önemini vurguladı.
The Journal of Turkish Family Physician dergisinde yayımlanan bir çalışmada, Türkiye’de dolaşım sistemi hastalıklarının ölüm nedenleri arasında %36,8 ile ilk sırada yer aldığı belirtildi.
Çalışma, özellikle 45-54 yaş grubunda koroner kalp hastalığının %6 oranında görüldüğünü, bu oranın 65 yaş ve üzerinde %20’ye kadar çıktığını ortaya koydu.
Ayrıca, İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Dr. Nilesh Samani liderliğinde yürütülen bir araştırma, kardiyovasküler hastalıkların genetik yatkınlık, yüksek kolesterol, hipertansiyon, diyabet ve sigara kullanımı gibi risk faktörleriyle güçlü bir şekilde bağlantılı olduğunu gösterdi.
Samani, “Erken teşhis, bu risk faktörlerinin kontrol altına alınmasıyla mümkün. Parmaklardaki çomaklaşma gibi belirtiler, rutin kontrollerde fark edilirse hayat kurtarıcı olabilir” dedi.
UZMANLARDAN ÖNERİLER: ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR
Kardiyologlar, kalp hastalıklarının önlenmesinde yaşam tarzı değişikliklerinin kritik olduğunu vurguladı.
Uzmanlar, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve sigaradan uzak durmanın kalp sağlığını koruduğunu belirterek, “Kalp hastalıklarının çoğu önlenebilir. Ancak belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalı” dedi.
Kalp damar tıkanıklığı gibi ciddi durumların teşhisinde kullanılan yöntemler arasında efor testi, holter monitörü ve kan tahlilleri yer aldı.
Troponin, kolesterol ve C-reaktif protein (CRP) gibi biyobelirteçler, kalp sağlığı hakkında önemli bilgiler sundu.
Kalp krizinin gençleşen gölgesi! Damar tıkanıklığının yeni yüzü
RİSK ALTINDA MISINIZ?
Uzmanlar, ailede kalp hastalığı öyküsü olan, diyabet, yüksek tansiyon veya obezite gibi risk faktörlerine sahip bireylerin düzenli sağlık kontrolleri yaptırmasını önerdi.
Dr. Hayes, “Parmaklarınızda şişlik, tırnaklarınızda anormal yuvarlaklaşma veya dudaklarınızda morarma gibi belirtiler görüyorsanız, bu bir uyarı sinyali olabilir. Erken teşhis, kalp hastalıklarının tedavisinde başarı şansını artırır” dedi.
