Hastalık ile ilgili tedavilerin çoğu “ovulasyon indüksiyonu” yani yumurtlama tedavisi ve kullanılan ajanlar üzerine yoğunlaşsa da, bu hastaların tedavisinde ilk basamağı sağlıklı beslenme ve egzersiz ile ideal kiloda kalmak oluşturuyor.
“Polikistik over sendromu, doğurganlığı olumsuz yönde etkileyen, pek çok farklı hastalığın oluşumuna zemin hazırlayan, üreme çağındaki kadınlarda sık görülen hormonal bozukluklardan biridir. Yumurtalıklarda küçük ve çok sayıda yumurtanın oluşumu ile yumurtlama bozukluğuna neden olarak adet düzensizliği, adet görememe ya da uzun aralıklarla adet görme gibi düzensizliklerle infertiliteye zemin hazırlar.” Diyen Doç. Dr. Şadıman Kıykaç Altınbaş şunları söyledi:
“Polikistik over sendromunda, kanda androjen adı verilen hormonların artışına bağlı olarak ciltte sivilcelenme, yağlanma, saç dökülmesi ve tüylenme gibi belirtiler ortaya çıkar. Neden tam olarak bilinmemektedir, ancak yapılan araştırmalarda birden fazla faktörün bu duruma yol açtığı yönünde bilgi mevcuttur. Genetik yatkınlık her hastalıkta olduğu gibi araştırılmıştır. Özellikle ailesinde, anne ya da kız kardeşinde polikistik over sendromu olan kadınlarda daha yüksek oranda görüldüğü bilinmektedir. Buna karşın polikistik over sendromunun kalıtımsal olduğuna dair net bilgi bulunmamaktadır.
Polikistik over sendromunda adet periyodunu kontrol eden hormonlardaki dengesizlikler ile testosteron normalden fazla üretilir. Polikistik over sendromu olan kadınlarda, bir yumurtanın tam olgunlaşması için gerekli her hormon üretilememektedir. Yumurtaların hiçbiri olgunlaşıp yumurtalıktan çatlayamadığı için yumurtlama gerçekleşemez ve progesteron hormonu üretilemez. Bu durum da adetlerin düzensiz olmasına ya da hiç olmamasına neden olur.”
Doç. Şadıman Kıykaç Altınbaş insülin hormonu pankreas tarafından üretilen ve kandaki glukoz seviyesini düzenleyen bir hormondur hatırlatmasında bulundu, “Polikistik over sendromu olan birçok kadında "insülin rezistansı” gözlenmektedir. İnsülin rezistansında; vücut dokuları insülinin etkisine direnir ve bunun sonucunda vücut daha fazla insülin üretmek zorunda kalır. Vücutta çok yüksek seviyede bulunan insülin hormonu; yumurtalıkları da etkileyerek hormonal dengesizliğe neden olur; fazla insülin üretimi aynı zamanda androjen üretimini de artırmaktadır, böylelikle tam bir kısır döngü oluşur. Polikistik over sendromu olan kadınlar kilo almaya meyillidir ve zor kilo verilmesinin nedeni insülin metabolizmasında gözlenen bu bozukluktur.” dedi.
Polikistik over sendromunda belirtiler ise şöyle:
Yüz göğüs ve sırt bölgesinde ciltte yağlanma ve sivilcelenme
Erkek tipi saç dökülmesi
Kilo problemleri; aşırı kilo, hızlı kilo alıp kilo vermede zorluk yaşama
Depresyon ve ruh hali değişiklikleri
Kan basıncı yüksekliği
Rahim içi duvar kalınlaşması-ileri dönemde rahim kanseri gelişme riski
Uyku apnesi, horlama
İleri dönemde kalp hastalıkları, bozulmuş glukoz toleransı, diyabet
Düzensiz yumurtlama veya yumurtlama olmaması sonucunda adet olamama, gecikmeli-düzensiz adet görülmesi
İnfertilite (kısırlık), tekrarlayan düşükler
Tüylerde artış (kol & bacaklarda, karın-sırt bölgesinde tüylenme artışı, renk koyulaşması ve kalınlaşma)
Doç. Şadıman Kıykaç Altınbaş tedavi yöntemleri ile ilgili de şu bilgileri paylaştı:
“Adet döngüsü ve kilo değişimleri dahil olmak üzere hastanın tıbbi geçmişi hakkında bir dizi sorgulama yapıldıktan sonra, ihtiyaçlar ve öncelikler doğrultusunda tedavi şekillendirilir.
Tedavide ilk basamak; sağlıklı beslenme ve egzersiz ile ideal kiloda kalmaktır.
Polikistik over sendromu görülen birçok kadın fazla kilolu ya da obez olabilmektedir.
Beslenme alışkanlıklarında yapılacak olumlu değişiklikler şu şekilde sıralanabilir:
1. Şeker ilaveli besinlerden ve işlenmiş gıdalardan uzak durulması,
2. Tahıllı ürünler, meyve, sebze, yağsız-az yağlı et tüketilmesi,
3. Kan şekerinin düşük seviyelerde tutulması için gerekli desteğin alınmasıdır.
Fazla kilodan kurtulmanın ve vücut kitle indeksinin düşürülmesinin (mevcut kilonun yüzde 5’i kadarının kaybedilmesinin bile) yumurtlamanın tekrar başlamasına ve spontan (kendiliğinden) gebeliklere olanak sağladığı bildirilmiştir.”
