Vücudun susuzluk hissi ve sık idrara çıkma gibi belirtileri, günlük yaşamın yoğun temposunda sıkça göz ardı edildi. Ancak, uzmanlar bu belirtilerin diyabet, diyabetes insipidus, böbrek hastalıkları ve hormonal bozukluklar gibi ciddi sağlık sorunlarının erken işaretleri olabileceği konusunda uyardı.
Bilimsel araştırmalar, bu semptomların altında yatan nedenlerin zamanında tespit edilmesinin hayati önem taşıdığını gösterdi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), diyabetin küresel çapta 422 milyondan fazla insanı etkilediğini ve erken teşhis edilmediğinde ölümcül komplikasyonlara yol açabileceğini bildirdi.
UZMANLAR UYARIYOR: BELİRTİLER HAFİFE ALINMAMALI
Uzmanlar, aşırı susama ve sık idrarın ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabileceğini belirtti:
“Yeterince sıvı alıyor, ancak yine de susuzluk hissediyorsanız ve buna yorgunluk, kas krampları veya sık idrara çıkma eşlik ediyorsa, bu durum mutlaka bir hekim tarafından değerlendirilmeli. Vücudun su ve tuz dengesini bozan her durum, susuzluğu tetikleyebilir.”
Uzmanlar, bu belirtilerin diyabet, hormonal bozukluklar veya böbrek fonksiyonlarındaki problemlerden kaynaklanabileceğini vurguladı.
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanları, sık idrara çıkma ve susamanın özellikle diyabetes insipidus gibi nadir görülen bir hastalığın belirtisi olabileceğini ifade ederek, “Diyabetes insipidus, böbreklerin suyu tutamaması nedeniyle litrelerce su içmenize rağmen susuzluk hissinin devam etmesine ve idrar miktarının 10 litreyi aşmasına neden olabilir. Bu durum, özellikle sıcak havalarda hayati tehlikeye yol açabilir” dedi.
Uzmanlar; Hastalığın santral, nefrojenik ve psikojenik olmak üzere üç farklı türü olduğunu ve doğru tanı için idrar yoğunluğu, kan sodyum düzeyleri ve susuzluk testi gibi yöntemlerin gerektiğini belirtti.
Tuvalete götürülen telefonların büyük zararları ortaya çıktı
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
The Lancet’te yayımlanan bir çalışma, diyabetin dünya genelinde 537 milyon yetişkini etkilediğini ve bu sayının 2030’a kadar 643 milyona ulaşabileceğini öngördü.
Diyabet, aşırı susama ve sık idrara çıkma gibi belirtilerle kendini gösterdi. Bu semptomlar, vücudun yüksek kan şekerini idrar yoluyla atmaya çalışmasından kaynaklandı.
Araştırmalar, diyabetin erken teşhis edilmediğinde kalp hastalığı, böbrek yetmezliği ve görme kaybı gibi komplikasyonlara yol açtığını ortaya koydu.
Diyabetes insipidus üzerine yapılan bir başka çalışma, Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism’de yayımlandı.
Çalışma, antidiüretik hormon (ADH) eksikliği veya böbreklerin bu hormona yanıt verememesi durumunda, vücudun su dengesinin bozulduğunu ve bunun aşırı susama ve idrar üretimine yol açtığını gösterdi. Bu durum, özellikle sıcak havalarda veya yetersiz sıvı alımıyla birleştiğinde, dehidrasyona ve hayati risklere neden olabildi.
ABD’deki Mayo Clinic’ten endokrinolog Prof. Dr. William F. Young Jr., diyabetes insipidus’un santral tipinde ADH hormonunun eksikliğinin genellikle hipofiz bezi veya hipotalamus kaynaklı olduğunu belirterek, “Santral diyabetes insipidus, burun spreyi veya tablet formunda verilen sentetik ADH ile tedavi edilebilir. Ancak, nefrojenik tipte böbreklerin hormona yanıt vermemesi nedeniyle tedavi daha karmaşıktır ve altta yatan nedenin belirlenmesi gerekir” dedi.
Psikojenik polidipsi olarak bilinen bir diğer türde ise, psikiyatrik rahatsızlıklar nedeniyle aşırı su tüketimi, susama ve sık idrara çıkma döngüsünü tetikledi.
Uzmanlar, diyabetin en büyük belirtilerinden birinin susuzluk ve sık idrara çıkma olduğunu vurguladı:
“Kan şekeri yükseldikçe, böbrekler fazla glikozu idrarla atmaya çalışır. Bu, idrar çıkışını artırır ve susuzluk hissini tetikler. Erken teşhis edilmezse, diyabet koroner arter hastalığı, inme ve kronik böbrek yetmezliği riskini 2-4 kat artırır.”
Uzmanlar, düzenli egzersiz, düşük kalorili ve lifli beslenme ile diyabet riskinin azaltılabileceğini belirtti.
Günde kaç kez tuvalete gitmek normal? İşin uzmanları anlatıyor
DİĞER OLASI NEDENLER VE RİSKLER
Susama ve sık idara çıkma, diyabet ve diyabetes insipidus dışında başka sağlık sorunlarının da habercisi olabilir.
Uzmanlar, bu belirtilerin altında yatan 10 olası nedeni şöyle sıraladı:
Kronik Stres: Kortizol yüksekliği, böbrek üstü bezlerini etkileyerek su dengesini bozabilir.
Vitamin ve Mineral Dengesizlikleri: Düşük potasyum veya yüksek kalsiyum seviyeleri, böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkiler.
Hormonal Bozukluklar: Hipertiroidi, fazla terleme ve su kaybına neden olabilir.
Beslenme Hataları: Aşırı tuzlu veya proteinli diyetler, idrar çıkışını artırarak susuzluğu tetikler.
İlaçlar: Diüretik ilaçlar, kafein ve alkol, idrar üretimini artırabilir.
Ağız Kuruluğu: Tükürük bezlerinin yetersiz çalışması, susama hissiyle karıştırılabilir.
Adet Dönemi: Hormonal dalgalanmalar, sıvı ihtiyacını artırabilir.
İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nden Prof. Dr. David Simmons, diyabetin erken belirtilerinin sıkça ihmal edildiğini belirtti:
“Aşırı susama ve sık idrara çıkma, çoğu insanın normal sandığı belirtilerdir. Ancak, bu semptomlar birkaç haftadan uzun sürüyorsa, mutlaka bir hekime başvurulmalı. Erken teşhis, komplikasyonları önlemede kritik bir rol oynar.”
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ VE ÖNLEMLER
Uzmanlar, susama ve sık idrara çıkma belirtileri fark edildiğinde şu adımların izlenmesini önerdi:
Hekime Başvurun: Kan şekeri, idrar yoğunluğu ve hormon düzeyleri gibi testler, altta yatan nedeni belirler.
Düzenli Su Tüketin: Uzmanlar, susama hissi oluşmadan düzenli su içmenin önemini vurguladı: “Vücut suyunun %1-2 kaybı tolere edilebilir, ancak %3’e ulaşırsa ciddi sağlık sorunları başlar.”
Sağlıklı Beslenin: Lifli gıdalar, tam tahıllar ve düşük kalorili beslenme, diyabet riskini azaltır.
Fiziksel Aktivite: Haftada en az 5 gün 30 dakika yürüyüş, kan şekeri regülasyonuna yardımcı olur.
Psikolojik Destek: Psikojenik polidipsi gibi durumlarda, psikiyatri uzmanıyla iş birliği şarttır.
TOPLUM BİLİNCİ VE ERKEN TEŞHİS
DSÖ, diyabet ve diğer kronik hastalıklarla mücadelede toplum bilincinin artırılmasını önerdi.
Uzmanlar, özellikle gençlerde ve çocuklarda artan diyabet vakalarına dikkat çekerek, ailelerin belirtileri ciddiye almasını tavsiye etti.
Susama ve sık idrara çıkma gibi basit görünen belirtiler, vücudun ciddi bir sağlık sorunu için verdiği alarm sinyalleri olabilir.
Erken teşhis ve doğru tedavi, bu sorunların hayati risklere dönüşmesini engelleyebilir. Uzmanlar, “Vücudunuzun sesini dinleyin ve belirtileri ihmal etmeyin” mesajını yineledi.
