Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), 1 Ekim Çarşamba günü yeni yasama dönemine geri dönerken, gündemin en sıcak maddesi 11. Yargı Paketi olacak. Adalet Komisyonu'na sunulmaya hazır bu paket, bilişim suçlarından çocuk adaletine, sanal bahisten trafik ihlallerine uzanan köklü değişiklikler vaat ediyor. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, özellikle ehliyet sahipleri için "önemli düzenlemeler" geleceğini vurgulayarak, alkollü araç kullanma ve yol kesme gibi suçlarda cezaların sertleşeceğini duyurdu. Ancak uzmanlar, bu reformların yargı bağımsızlığını güçlendirmek yerine, günlük hayatı daha da kısıtlayıcı bir hale getirebileceğini söylüyor.
259 ehliyetsiz sürücüye cezaTunç'un açıklamaları, yaz tatilinin ardından Meclis koridorlarında yankılanıyor. Paket, internet dolandırıcılığı ve sanal bahis gibi modern suçlara karşı yargı araçlarını güçlendirirken, trafikteki "tehlikeli eylemleri" ayrı bir suç başlığı altına alıyor. Düğün konvoylarında havaya ateş açma veya kurusıkı tabanca kullanımı gibi geleneksel sorunlar da hedefte. Ama asıl çarpıcı kısım, ehliyet sahiplerini doğrudan vuran trafik cezaları: Beş yılda üç kez alkollü araç kullanan B sınıfı ehliyet sahipleri, iptal sürelerinde yarı yarıya artışla karşı karşıya kalacak.
PAKETİN KALBİ: EHLİYET İPTALLERİ VE TRAFİK CEZALARINDA SERT YUMRUK
Yargı paketi, trafik düzenini bozan eylemleri müstakil suç haline getirerek, yol kesme veya sürücüye saldırı gibi ihlallerde kademeli ehliyet iptalleri öngörüyor. Bakan Tunç, "Trafikte can güvenliğine kuralsızlığa geçit yok" derken, mevcut iptal sürelerinin yarı oranında uzatılacağını vurguladı. Araç plakası değişiklikleri de sıkı denetim altına girecek; sahte plaka veya tadilat ihlalleri, ağır para cezalarıyla cezalandırılacak.
Alkollü ve ehliyetsiz trafiğe çıkan adama polis geçit vermedi: 90 günlük sürüş yasağı aldı
Bu düzenlemeler, Türkiye'nin kronik trafik sorununa neşter vurmayı hedefliyor. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2024'te alkollü araç kullanımı kaynaklı kazalar yüzde 15 artarken, toplam trafik ölümleri 6 bini aştı. Paket, cezasızlık algısını kırmak için tasarlanmış olsa da, muhalefet kanatları "sürücüleri ezen bir mengene" olarak nitelendiriyor.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA: REFORMLAR TRAFİK GÜVENLİĞİNİ ARTIRIR MI?
Bilimsel çalışmalar, ehliyet iptalleri ve alkol limitlerindeki sıkılaştırmaların trafik ölümlerini azalttığını doğruluyor. ScienceDirect'te yayınlanan 2022 tarihli bir araştırma, Türkiye'nin alkol odaklı trafik yasalarının ölüm oranlarını düşürdüğünü ortaya koydu. Araştırmacılar, "Doğrudan ve dolaylı DUIA (alkollü sürüş) önlemleri, düşük alkol tüketimli ülkelerde bile etkili" diye yazıyor. Lider yazar Dr. Türker Özkan, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nden bir trafik psikolojisi uzmanı olarak, "Yeni düzenlemeler, sürücü davranışlarını olumlu etkileyerek kazaları yüzde 10-20 azaltabilir, ancak uygulama adaleti şart" yorumunu yaptı.
5 yılda 8 kez yakalandı: Ehliyetine el konuldu, 37 bin TL ceza kesildi!
Benzer şekilde, 2020'de Journal of Safety Research'te yayımlanan bir çalışma, Türkiye'de genç sürücülerin zaman perspektifi ve becerileriyle trafik ihlalleri arasındaki ilişkiyi inceledi. Araştırmaya göre, katı ehliyet kuralları, hataları ve ihlalleri azaltıyor; özellikle B sınıfı ehliyetlerde alkol test reddi cezalarının katlanması, caydırıcılığı artırıyor. Dr. Özkan, "Trafik iklimi ve beceri moderasyonu, reformların başarısını belirleyecek" diyerek, pilot programlar önerdi.
Uluslararası bir bakışla, Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 2023 Küresel Durum Raporu, Türkiye'nin trafik reformlarında ilerleme kaydettiğini not düşüyor. WHO Trafik Güvenliği Uzmanı Dr. Etienne Krug, "Ehliyet iptalleri gibi önlemler, Avrupa standartlarında bir düşüş sağlayabilir, ama yargı süreçlerinin hızlı olması kritik" dedi.
