Oxford Üniversitesi’nde gerçekleştirilen çığır açan bir araştırma, beyne uygulanan hafif elektrik akımının matematik becerilerini önemli ölçüde artırabileceğini ortaya koydu.
Katılımcıların beş gün boyunca toplamda 150 dakikayı bulan bu uyarım süresince çeşitli matematik testlerinden geçtiği bildirildi.
Transkranyal Doğru Akım Uyarımı (tDCS) yöntemiyle yapılan bu çalışma, özellikle beyin bölgeleri arasındaki bağlantıları zayıf olan bireylerde dikkat çekici sonuçlar verdi.
Bilim dünyasında yankı uyandıran bu bulgular, matematiksel düşünme yeteneğini geliştirmek için yeni bir kapı araladı.
Araştırma, Oxford Üniversitesi’nden nörolog Roi Cohen Kadosh liderliğinde yürütüldü. Ekip, parietal lob adı verilen ve sayısal algıdan sorumlu beyin bölgesine 1 miliamperlik hafif elektrik akımı uyguladı.
Current Biology dergisinde yayımlanan çalışmada, 20-21 yaşlarındaki 15 üniversite öğrencisi üzerinde yapılan deneyler, bu uyarımın matematik becerilerini 6 aya kadar geliştirebildiğini gösterdi.
Katılımcılar, semboller ve sayılar arasında bağlantı kurma testlerinde (stroop testi) değerlendirildi.
Elektrik akımının sağdan sola uygulandığı grup, diğerlerine kıyasla en yüksek başarıyı elde etti.
72 üniversite öğrencisi üzerinde gerçekleştirilen bir deneyde, beyin uyarımının matematik becerileri üzerindeki etkisi araştırıldı.
Katılımcıların başlarına yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla düşük şiddette elektrik akımı uygulanarak, matematiksel düşünceyle ilişkili iki önemli beyin bölgesi olan dorsolateral prefrontal korteks (dlPFC) ve posterior parietal korteks (PPC) hedef alındı.
Kontrol grubuna ise yalnızca sahte (placebo) uyarım yapıldı.Beş gün boyunca toplam 150 dakika süren uyarım sürecinde, katılımcılar işlem yapma ve ezberleme yeteneklerini ölçen çeşitli matematik testlerinden geçti.
Özellikle dlPFC bölgesine uygulanan uyarımın hesaplama becerilerini önemli ölçüde artırdığını ortaya koydu. Ancak PPC bölgesine yapılan uyarımın ezberleme kapasitesinde belirgin bir değişiklik yaratmadığı gözlendi.
Araştırmacılar, frontal (ön) ve parietal (üst) loblar arasındaki bağlantıların zayıf olduğu öğrencilerin başlangıçta daha düşük performans gösterdiğini, ancak beyin uyarımı sonrasında bu grupta en büyük gelişimin kaydedildiğini belirtti. Bu bulgular, beyin uyarımının özellikle matematiksel becerilerde zayıf olan bireylerde etkili bir destekleyici yöntem olabileceğini gösterdi.
OPPO’dan akıllı telefonlara yapay zeka devrimi
UZMAN GÖRÜŞLERİ: BİLİM DÜNYASI HEYECANLI
Harvard Üniversitesi’nden nörobilim uzmanı Dr. Alvaro Pascual-Leone, bu yöntemin potansiyeline dikkat çekerek, “tDCS, beynin öğrenme kapasitesini artırmak için non-invaziv bir yöntem olarak büyük umut vadediyor. Ancak uzun vadeli etkileri ve güvenilirliği için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var” dedi.
Benzer şekilde, MIT’de bilişsel bilimler profesörü Dr. John Gabrieli, “Bu çalışma, özellikle sayısal öğrenme güçlüğü çeken bireyler için devrim niteliğinde olabilir. Matematik kaygısı yaşayan öğrencilerde bu yöntemin etkilerini görmek ilginç olacak” yorumunda bulundu.
HANGİ ALANLARDA KULLANILABİLİR?
Araştırma, özellikle diskalkuli (sayısal öğrenme güçlüğü) çeken bireyler için umut ışığı oldu.
Cohen Kadosh, yöntemin market alışverişi gibi günlük hayatta basit matematiksel işlemleri yapamayan bireylerde test edileceğini belirtti.
Diskalkulinin, işsizlik, düşük gelir ve depresyon gibi sorunlarla bağlantılı olduğu biliniyor. Bu nedenle, tDCS’nin eğitim ve terapi alanlarında yeni bir sayfa açabileceği öngörüldü.
ELEKTRİK ŞOKU DEĞİL, HAFİF BİR DOKUNUŞ
Bilim insanları, yöntemin elektrik şokuyla karıştırılmaması gerektiğini vurguladı.
tDCS, düşük seviyeli doğru akımla beynin belirli bölgelerini uyararak nöral aktiviteyi artırdı.
1960’lardan beri bilinen bu teknik, dikkat, hafıza ve problem çözme gibi bilişsel işlevleri geliştirmede kullanıldı.
Araştırmada, kontrol grubuna akım uygulanmazken, akımın yönü de sonuçları etkiledi. Sağdan sola akım alanlar en iyi performansı sergilerken, soldan sağa akım alanlar daha fazla hata yaptı.
Bilim adamlarından büyük başarı: Deniz örümceğinin şifresi çözüldü
GELECEKTE EĞİTİMDE BİR DEVRİM Mİ?
Oxford ekibi, bu yöntemin eğitim sistemine entegrasyonu için çalışmalarını sürdürüyor. Ancak uzmanlar, yöntemin etik ve güvenlik boyutlarının da tartışılması gerektiğini belirtti.
Londra Üniversitesi’nden etik uzmanı Prof. Sarah-Jayne Blakemore, “Beyin uyarımı gibi yöntemler, doğru kullanıldığında büyük fayda sağlayabilir, ancak yaygın kullanımdan önce uzun vadeli etkileri ve olası yan etkileri titizlikle incelenmeli” uyarısında bulundu.
Bu yenilikçi çalışma, matematik eğitiminde yeni bir dönemin habercisi olabilir. Beyne hafif bir elektrik dokunuşu, belki de geleceğin dahilerini ortaya çıkaracak anahtar olacak.
