Grossi, İran dönüşünde basına yaptığı açıklamada, Tahran’dakiyoğun temasların olumlu sonuçlandığını belirtti.Grossi, İran''da onaylanan "nükleer yasa" doğrultusunda Ajansın faaliyetlerinin 23 Şubat’tan itibaren kısıtlanacağının açıklandığınıancak görüşmelerde geçici teknik uzlaşı sağlandığını, bu kapsamda 3 ay dahaUAEA''nın temel doğrulama ve izleme faaliyetlerininsınırsız süreceğini ifade etti.
KALICI İSTİKRAR
Ajansın arzusunun istikrarın hakim kılınması olduğunu kaydedenGrossi, İranlı yetkililerle yapılan bu geçici anlaşmanın kalıcı istikrar için diğer siyasi aktörlere olanak sunacağını vurguladı.
Öte yandan UAEA''dan yapılan yazılı açıklamada, UAEA ve İran Atom Enerji Kurumunun vardığı anlaşma kamuoyuyla paylaşıldı.
EKSİKSİZ UYACAK
Açıklamada, taraflar arasındaki iş birliği ve güvenin önemine işaret edilerek, İran''ın, daha önce de olduğu gibi UAEA ile yaptığı kapsamlı güvence denetimi anlaşmasının koşullarına eksiksizuyacağı bildirildi. İki kurum arasında teknik uzlaşıya varıldığı belirtilen açıklamada, "UAEA''nın 3 aya kadar temel doğrulama ve inceleme faaliyetlerini sürdürmesi kanun (nükleer yasa) ile uyumludur." ifadesine yer verildi.Açıklamada, iki kurum arasında varılan teknik uzlaşının belirlenen amaca hizmet edip etmediğinin düzenli olarak gözden geçirileceği de kaydedildi.
DAHA ÖNCEDEN AÇIKLAMIŞTI
UAEA Başkanı Grossi, 17 Şubat''ta yaptığı açıklamada,İran''ın 23 Şubat''tan itibarenNükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) kapsamında uygulananEk Protokol''dan ayrılacağını duyurmasıüzerine bu ülkede Ajansın yürüttüğü temel doğrulama ve izleme faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için karşılıklı bir uzlaşı sağlamak üzere Tahran''a gideceğini bildirmişti.
İRAN''DA ONAYLANAN NÜKLEER YASA
Muhafazakarların çoğunlukta olduğu İran Meclisi,nükleer bilimciMuhsin Fahrizade''nin 27 Kasım 2020''de öldürülmesinden kısa süre sonra nükleer faaliyetleri hızlandırmayı hedefleyen "Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı" yasasını çıkarmıştı. İran Atom Enerjisi Kurumunun uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını zorunlu kılan yasa,nükleer anlaşmanın taraflarının 21 Şubat''ta kadar Tahran''ın bankacılık ilişkilerini ve petrol ihracatını normale döndürecek adımlar atmaması halinde, İran''ın NPTkapsamında 2016''dan bu yana gönüllü olarak uyguladığı Ek Protokol''den ayrılmasını gerektiriyor.
Tahran yönetimi, Ek Protokol uyarınca,UAEAmüfettişlerinin nükleer tesislerini istedikleri anda aniden denetlemelerine izin vermişti. İran''ın Ek Protokol''den ayrılması, Ajans müfettişlerinin denetimlerinin sınırlandırılacağı anlamına geliyor.
