Zehirli ısırık ile zehirsiz ısırık nasıl ayırt edilir. Tıklayın öğrenin!
Vatandaşların en çok korktuğu olaylardan biri de doğada zehirli yılanlar tarafından ısırılmaktır. Yılan ısırıkları buna bağlı ciddi sorunlar, zehirlenmeler ve ölümcül sonuçlardan çocuklarınızı ve kendiniz koruyabilmek için basit bazı tedbirler alarak koruyabilirsiniz. Peki, Yılan ısırması durumunda ne yapmamız gerekiyor, belirtileri nerelerdir, zehirli ve zehirsiz yılan ısırığını nasıl anlarız?
YILANLARDAN KORUNMANIN YOLLARI
Uzmanlar, özellikle yaz aylarında yılanların aktif olduğu dönemlerde kontrollü olunması gerektiği sık sık uyarılarda bulunuyor.Kırsalda ve tatil beldelerinde evimiz varsa, yaz aylarında aktif olan yılanların girmemesi için kapı ve pencerelerimizi kapatmamız gerekiyor.
Uzmanlar, yılanların aslında yararlı hayvanlar olduklarını belirterek, "Bizlerle ortak bir besini yok. Bizlere zarar da vermezler. Ancak sıkıştırıldıklarında kendilerini tehlikede hissettiklerinde, savunmak için saldırabilirler." ifadelerini kullanıyorlar.
YILAN ISIRIĞI BELİRTİLERİ
Yılan ısırmaları şubat ayından sonra yılanların kış uykusundan uyanmasıyla birlikte sıkça görülmeye başlıyor. Özellikle yaz ve sonbahar başlarında tarlada çalışan, tatil ve piknik yapan insanlar için keyif kaçırıcı, bazen de yaşamı tehdit edici bir sorundur. Yılan ısırması sonra ortaya çıkan reaksiyon kişiden kişiye ve yılan türlerine göre değişiklik gösteriyor.
Dolaşımın yavaşlamasını sağlamak amacıyla ısırılan bölgeyi mümkün olduğunca hareketsiz tutmaya çalışmak hastanın sağlık kuruluşuna yetiştirilene kadar zaman kazanmasını sağlayan önemli tedbirlerdendir. En yaygın yılan ısırması belirtileri şunlardır; aralığı ortalama 1 cm olan iki diş izi, şiddetli ağrı ve morluk hissi, mide bulantısı ve baş dönmesi. Kramp ve kasılma.
YILAN ISIRMASI DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
Yılan ısırığı durumunda öncelikle sakin kalarak sizi ne tür bir yılanın ısırdığını bulmaya çalışın, eğer kendinizi gerçekten kötü hissediyorsanız vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidin. Bir uzman tarafından görülene kadar yarayı kaşımayın ve sıkmayın. Yılan tarafından sokulmuş kişi hareketsiz ve sakin olduğunda zehrin vücuda yayılması gecikir. Bu nedenle, hastanın hareket etmesi önlenmeli ve sakin kalması sağlanmalı.
DÜNYA GENELİNDE 2 BİNDEN FAZLA YILAN TÜRÜ VAR
Dünya genelinde 2000’den fazla yılan türü bulunmaktadır. Bunlardan 300’ü insanlara zarar verir. Venom adı verilen yılan zehri sinir sistemine etkili olanlarla kan ve diğer dokulara zarar verenler olmak üzere ikiye ayrılır. Yılanlarda nadiren ikisine birden rastlanır. Zehrin vücuda girdiği yerde ağrı, şişme, deride renk değişimi bulantı, baş ve kas ağrıları, halsizlik görülür. Felç ve solunum sistemine etki sonucu ısırılan kişi kaybedilebilir. Engerek yılanları kan hücrelerini eritir ve pıhtılaşmaya etki eder.
Isırılan bölgenin kalp hizasının altında tutulması gerekir. Zehirli yılanın cinsinin tespiti hasta için önemlidir. Zehirli yılanın sokması sonucu meydana gelen hastalığın ağırlık derecesi vücuda giren zehrin miktarı, özelliği ve bireyin direncine bağlıdır. Yılanın soktuğu kişi hemen yatırılmalıdır, yaralı bölgenin 8-10 cm kadar üzerini bir mendil ya da kravat ile bağlanmalıdır. Yaralı bölge soğuk su ile yıkandıktan sonra buz uygulanmalıdır ve sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Yılan sokmalarında sokan yılan mümkünse etkisiz hale getirilerek tanı koyulabilecek uzmanlara götürülmelidir.
TÜRKİYE’DE SAPTANAN 41 ÇEŞİTTEN 13’Ü ZEHİRLİ
Türkiye’de saptanan yılan 41 yılan çeşitlerinden 28’i zehirsiz, 13’ü zehirlidir. Zehirli yılanların 10 çeşidi Viperidae (Engerekgiller), 2 türü Colubridae ve 1 türü de Elapidae (Kobralar) ailesine aittir. Özellikle Güney ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde iklim ve coğrafik özelliklerinden dolayı yılan sokmalarıyla sık karşılaşılmaktadır. En sık ısırmaya yol açan tür Engerek (viperidae) yılanıdır.
ZEHİRLİ VE ZEHİRSİZ ISIRIKLAR NASIL ANLAŞILIR?
Zehirli yılanlarda fanj ismini verdiğimiz üst çenede tutunmuş hâlde bulunan bir çift uzun diş bulunur. Bunlar, içlerinden zehir akıttıkları “zehir dişleri”dir. Zehirsiz olan yılanlarda ise bu zehir dişleri bulunmaz. Isırılma durumunda ise deride bıraktığı izden yola çıkarak , yılanın zehirli olup olmadığı tespit edilebilir. Eğer yarım ay şeklinde diş izleri mevcut ise zehirsizdir ; fakat deride bu yarım ay şeklinin önünde belirgin 2 nokta şeklinde diş izi mevcut ise bu zehirli yılan ısırığının göstergesidir. Bu 2 nokta arasındaki mesafe ne kadar geniş ise yılan o kadar büyüktür. Zehirli yılanların gözbebeği elips biçiminde iken zehirsiz olanların gözleri ovaldir.
Ayırt etmede yardımcı olan bir diğer özellikleri ise desenleridir. Zehirliler genelde daha desenli ve renkli , zehirsiz olanlar da daha sade desene sahiptirler. Yılanların kuyruk yapıları da bize zehirli olup olmadığı konusunda bilgi verebilir. Zehirli olanların kuyruğu genellikle küt bir biçimde sonlanırken, zehirsizlerin kuyruğu incelerek sonlanır. Eğer kuyruklarında çıngırak organı var ise o yılan kesinlikle zehirlidir ! Bir diğer ayırt edici özellik ise baş-boyun yapılarıdır. Zehirli yılanların baş yapıları üçgene benzer ve boyunları belirgindir , bu nedenle armut tipi bir baş görünümleri vardır. Zehirsiz olanlarda ise baş daha oval yapıda olup, boyunları belirsizdir.
