İslam'da reform mu, güncelleme mi?

Demokrasi ve kalkınma, her ülkenin temel hedefidir. Bu hedeflerden verilen her taviz, toplum refahını olumsuz etkilemiştir.

Türkiye'de demokrasi ve kalkınma tartışılmıyor. Tartışmaların çoğu din ve İslam anlayışı üstünedir. Fetö terörü de İslam'ın demokrasi anlayışı ve devlet yönetimi farkından ileri geldi. Sonuç İslam'da anlayış ve yorum kamplaşması demokraside tavizlere neden oluyor ve Türkiye'nin kalkınma enerjisini azaltıyor.

Dinde güncelleme, eğer gerçekleşirse, bu anlayış farklarının azalmasına ve  İslam'ın siyasi istismarını önleyebilir.

Ekonomik anlamda da serbest piyasasının önünde engeller var.

Söz gelimi, kâr payı-temettü, şirketlerin dönem içinde elde ettikleri kârdan mevcut ortaklarına dağıtılan paydır. Eğer şirket zarar ederse kâr payı dağıtılmaz.

İslami bankaların faizi kamufle etmek için, üstelik kâr veya zarar ortaya çıkmadan, aldıkları mevduata diğer bankaların verdikleri faizle aynı oranda kâr payı dağıtması, faiz günahsa bu günahı ortadan kaldırıyor mu?

Yani faizin adını kâr payı yaparak günahtan kurtulmak bu kadar kolay ve sathi olabilir mi? Dahası faiz günah ama, hangi faiz günahtır? Eksi reel faiz olunca ne olacaktır?

Allah insanı değerli bir varlık olarak yarattı; çünkü ona akıl verdi. Aksi halde insanlar Allah buyruğunu anlayamazdı? Akıl verdiği bir varlığa düşünmeden-analiz etmeden biat etmesi yaratılışa aykırı düşmez mi?

Thomas Jefferson (13 Nisan 1743-4 Temmuz 1826), Amerika Birleşik Devletleri üçüncü başkanıdır. Çok sayıda Zenci kölesi olduğu bilinir.

Ancak kendisi Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'nin asıl yazarıdır. Bu bildirgede insan hakları da ağırlıklı olarak yer almaktadır.

Jefferson, ''Bütün insanlar eşit yaratılmışlardır, onları yaratan Tanrı kendilerine vazgeçilemez bazı haklar vermiştir, bu haklar arasında yaşama, özgürlük ve refahını arama hakları yer alır'' diyor ve bu düşüncesini ''Bize can veren Tanrı, özgürlüğümüzü de verdi'' cümlesi ile veciz bir şekilde açıklıyor.

İnsanlık geliştikçe, demokrasi ve özgürlük değerleri de değişti.

Söz gelimi, insanlığın geldiği bugünkü çağdaş anlayışta, bir insana köle demek en büyük hakaret olarak kabul ediliyor. Oysa ki Suudiler Tanzimat döneminde Osmanlıların köle pazarlarını kapatmasına, kadınların yüzlerini açmalarına ve fotoğraf çekilmesine karşı, Osmanlıları kafir olmakla suçlamış ve isyan etmişlerdi.

Bugün şeriatın en ağır şekilde yaşandığı Suudi Arabistan'da Suudi veliaht  prens "isteyen kadın peçeyi çıkarabilir. Kadın erkek eşittir." diyebiliyor.

İslam yaşantısı ister istemez zamanla modern dünyaya ayak uydurmak zorundadır. Bunu nasıl yapmak gerekir ?

Türkiye İslam ülkeleri içinde, laik bir ülke olarak tanınmıştır. Uygulamada bazı çatlak sesler olmakla, laiklik ama hangi laiklik gibi sorular sorulmakla birlikte, Batı hayatı yaşamakta olan nüfus çoğunluğunun laiklikten vazgeçmesi olası görünmüyor.

Türkiye'de cumhuriyet döneminde ekonomide İslami kuralların adı bile geçmedi. Rahmetli Özal ile birlikte ve özellikle 2002 yılında iktidar olan AKP döneminde İslami bankacılık gibi, Sukuk-u icara (kamu kuruluşları ve varlıklarının 'geri alma' taahhüdüyle satılması) gibi İslami sermayeyi çekme projeleri ön plana çıktı. 

Devletin kaynak bulması için bu kadar zorlamaya gitmesi gerekir mi? Bilinen bir gerçektir ki, Türkiye'nin çekmeye çalıştığı Suudi ve Körfez fonları aynı zamanda dünyadaki spekülasyon fonlarının da büyük ortaklarıdır.

İslam'da güncelleşme veya dinde reform yapılmadan bu gibi sorunların çözülmesi zor görünüyor.

Eğer uhrevi hayatsa, neden Suudi kralının tuvalet taşı altından? Neden Osmanlı halifeleri ve bugün de emirler ve hatta hâlâ İslam liderleri saraylarda yaşıyor? Onlar için uhrevi hayat yok mu?

Dinde reform yanlış tercüme ediliyor. Reformdan Kur'an'ın değişmesi gibi bir anlam çıkarılıyor. Gerçekte ise Hristiyanlıkta Orta Çağ'da yapılan reform bu alanda bir örnektir. Hristiyanlıkta reform, dinin kötüye kullanılmasına, din istismarına karşı bir tepki olarak doğmuştur.

Aslında reform isteği ve değişen de İncil değil, Katolik kilisesinin kendi çıkarları için sonradan getirdiği yorumlardır.

Alman papaz Martin Luther, Roma'ya yaptığı bir ziyaret sırasında Papa'nın Hristiyanları kandırdığını, haksız olarak zevk ve lüks içinde bir hayat yaşadığını fark etmiş ve Hristiyanlığın amacına dönmesi gerektiğini söylemiştir.

Ayrıca din istismarı nedeniyle zaten böyle bir ortam da doğmuştu; çünkü İncil'in farklı dillere çevrilmesi ve matbaanın bulunup halk tarafından da okunabilir hale gelmesiyle, insanlar kilisenin doktrinlerinin İncil'e uymayan yanlışlarla dolu olduğunu görmeye başlamıştı.

Eğer İslam'da da bir reform yapılırsa, bu Kur'an'da bir değişiklik anlamında değil, sonradan yapılan ve bugünkü çağdaş yaşamı, refahı etkileyen yanlış yorumların rafa kaldırılması şeklinde olacaktır.

Kur'an'ı okuyan ve tanıyan herkes aynı zamanda Kur'an'ın istismarına da tepkili olacaktır.

Yazarın Diğer Yazıları