ÇAĞLAR ÇAĞATAY - YENİÇAĞ ÖZEL HABER
Marmara Bölgesi olmak üzere ülkemizdeki aktif fayların oluşturduğu tehlike ve risklere dair veri üretecek ve detaylı bilimsel çalışmalar yürütecek Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi (MATAM), İTÜ Ayazağa Kampüsü’nde düzenlenen ve İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu ile Merkezde görev alacak akademisyenlerin katıldığı toplantıyla tanıtıldı.
Yüksek Öğretim Kurumu tarafından onaylanan Merkez, Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle birlikte yürürlüğe girdiği de açıklandı.
Merkezde jeoloji mühendisliği, jeokimya-jeodinamik, jeodezi ve fotogrametri, elektronik haberleşme, şehir ve bölge planlama, hidrojeoloji mühendisliği, inşaat mühendisliği gibi deprem konusuyla birebir örtüşen uzman akademisyenler hizmet verecek.
Merkezde başta Marmara Bölgesi olmak üzere aktif fayların oluşturduğu tehlike ve riski açığa çıkarmak için dinamik, sayısal, interaktif tehlike ve risk haritalama teknikleri üzerinde ileri araştırmalar yapılacak.
Düzenlenen basın toplantısında konuşan Prof. Dr. Cenk Yaltırak, üç yıl içerisinde her binada ivme ölçerlerin kullanılabilir hale geleceğini belirtti.
CAN KAYIPLARININ ÖNLENMESİ BİLİMDEN GEÇİYOR
İTÜ önderliğinde kurulan araştırma merkezine 26 Temmuz 2023 tarihli yönetim kurulu kararıyla toplamda 6 milyon 120 bin Euro destek verdiklerini açıklayan İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, geçen yıl 6 Şubat’ta yaşanan büyük deprem felaketini hatırlattı. Benzer bir felaket yaşandığında can kayıplarının önüne geçilebileceği inancıyla bu iş birliğini hayata geçirdiklerini belirten Aran, bunun yolunun da bilimden geçtiğine inandıklarını söyledi.
BİNALARIN DEPREM RİSKİ HESAPLANACAK
Toplantıda konuşan ve MATAM’ın proje yürütücülüğünü üstlenen Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Kahramanmaraş’ta yaşanan 6 şubat depremlerinden daha öncesinde çalışmalar yapmak istediklerini belirtti. Yaltırak, ancak insanları ikna etmeye çalıştıklarını ama olmadığını ifade etti.
Zihin bulanıklığının giderilmesi çalışmalar imza attıklarını belirten Yaltırak, “Vatandaşın binasına takabileceği ölçüm aletlerini hayata geçirebileceğiz. Dileyen herkes bunları takabilecek. Zemin ile bina arasında bir ilişki mevcut. Çok yeni binalarda bile yakılabiliyor. Bu noktada kuracağımız sistem başarılı olursa ivme ölçerleri her binada, sokakta, organiza sanayi bölgesinde, okulda, camide veri elde edebilir hale getireceğiz. Zemindeki olayların binaları nasıl etkileyeceğini ortaya koyarak zemin bina-ilişkisinin nasıl kurgulanacağı üzerine yeni ve dinamik veriler elde etme imkânına kavuşacağız” dedi.
CİHAZLAR 600 DOLAR
Yaltırak, adından söz ettiği ivme ölçme aletlerinin ABD’de ortalama 600 dolardan satıldığını ifade ederek, şunların söyledi: “Takım elbise fiyatına bu cihazlar alınabilecek durumda. Yapılan bina modellemede biz şu aşamada 100 metreye kadar indirebildik. 20 bin adet düşünmüştük ancak her yere konulması durumunda ise binlerce cihaza ihtiyaç var. Vatandaşların desteğini bekliyoruz.”
İTÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Koyuncu, protokol imza töreni gerçekleştirilen MATAM’ın ilerleyen dönemlerde Türkiye’nin deprem araştırmalarındaki bilgi düzeyini çok daha üst seviyelere çıkaracağını belirtti.
MERKEZİN AMAÇLARI HAKKINDA VERİLEN BİLGİLER İSE ŞÖYLE ;
Marmara Bölgesinde bulunan aktif faylarının yüksek çözünürlüklü ve üç boyutlu fay haritalarını hazırlamak, son depremden günümüze geçen süreleri belirlemek, söz konusu aktif fay segmentlerinde oluşacak depremlerin büyüklüklerini belirlemek.
Oluşturulan aktif fay haritaların ve hesaplanan deprem büyüklüklerini farklı azalım ilişkileri için yüksek hassasiyette (bina bazında) en büyük yer ivmesi, en büyük yer hızı, spektral ivme ve spektral yer değiştirme haritalarının üretilmesini sağlamak, bu haritalar ile afete yönelik deprem senaryoları üretmek, bu senaryolar ile kentsel dönüşüm, sanayi planlama ve afete hazırlık alt yapısı için kamuya ve son kullanıcılara veri üretmek.
12 AKADEMİSYEN İLE YOLA ÇIKILDI
Merkezde 12 akademisyen ile yola çıkıldığı ifade edildi. İlk olarak jeoloji mühendisliği, jeodezi ve fotogrametri, elektronik haberleşme, şehir ve bölge planlama, inşaat mühendisliği, hidrojeoloji mühendisliği görev yapacak. Bu kadroda yer alan isimler ise şöyle: Prof. Dr. Yaltırak’ın yanı sıra Prof. Dr. Serdar Akyüz, Prof. Dr. Gürsel Sunal, Prof. Dr. Nebiye Musaoğlu, Prof. Dr. Himmet Karaman, Prof. Dr. Şule Öğüdücü, Prof. Dr. Seda Kundak, Doç. Dr. Beyza Taşkın, Doç. Dr. Orkan Özcan, Doç. Dr. Cengiz Zabcı, Dr. Ahmet Akoğlu, Dr. Gülsen Uçarkuş ve Dr. Ufuk Tarı.
