Ukrayna krizinin ardından
Dünya’dan Elif Karaca’nın haberine göre Fitch Ratings Direktörü ve Türkiye analisti Erich Arispe Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin, artan emtia fiyatlarının ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022''de Türkiye''nin cari dengesini etkileyebileceğini söyledi. Rusya pazarının önemi göz önüne alındığında yaşanan gelişmelerin turizm sektöründeki toparlanmayı baskılayabileceğini belirten Arispe, yüksek emtia fiyatlarının ekonomiye sağlanan desteklerin maliyetini artırabileceğine dikkat çekti.
DÜNYA’nın sorularını yanıtlayan Arispe, KDV indirimlerinin hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifletebileceğini ancak özellikle döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, enerji fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu kontrol altına alma çabalarına önemli bir katkı sağlamayacağını vurguladı. Arispe Merkez Bankası son iki toplantısında politika faizini %14''te tutsa da Fitch’e göre bir sonraki genel seçimler öncesinde ek parasal gevşeme ve ekonomik canlandırma önlemleri alınması riskinin yüksek olduğunu da ekledi.
Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmelerin Türkiye’nin turizm gelirleri ve dolayısıyla cari denge üzerinde ne gibi Rusya ve Ukrayna kaynaklı gelişmeler artan emtia fiyatlarının (tarımsal emtia ve enerji dahil olmak üzere) ithalat faturasını yükseltmesiyle 2022''de Türkiye''nin cari dengesini etkileyebilir. Bir diğer önemli risk ise çatışmaların yoğunlaşmasının seyahatleri olumsuz etkilemesi olarak görünüyor. Rusya pazarının önemi göz önüne alındığında yaşanan gelişmeler, turizm sektöründeki toparlanmayı baskılayabilir. Turizm gelirleri 2021''de 2019 seviyelerinin %70''ine ulaşmış ve Nisan-Temmuz aylarında pandemi kaynaklı hava seyahati kısıtlamasına rağmen Rus ziyaretçiler geçen yıl toplam ziyaretçilerin %19''unu oluşturmuştu.
EMTİA FİYATLARINDAKİ ARTIŞ ENFLASYONLA MÜCADELEYE YANSIYACAK MI?
Yüksek emtia fiyatları üretici fiyatları üzerinde baskı oluşturmaya devam ederken (Ocak ÜFE yaklaşık %94) enflasyon beklentilerinde devam eden bozulma, 2022 sonu enflasyon tahminimiz için yukarı yönlü bir risk oluşturuyor. Yüksek emtia fiyatları ayrıca, ekonomiye sağlanan desteklerin maliyetini de artırabilir.
RUSYA YAPTIRIMLARI TÜRKİYE''Yİ ETKİLERİ NE OLACAK
Rusya''ya yönelik açıklanan yaptırımların bölgeye ülkelerinin ekonomilerine doğrudan önemli bir etkisinin olmayacağını düşünüyoruz. Yaptırımların artması potansiyelini dikkate alacak olursak, örneğin Rus bankalarını veya emtia üreticilerini hedef alacaksa, uluslararası finans ve emtia piyasaları için ve Türkiye’nin önemli ihracat pazarları açısından Rusya’nın tepkisi belirleyici olacaktır.
KDV İNDİRİMLERİ ÖNEMLİ BİR KATKISI OLACAK MI?
Bu hedefe yönelik önlem tüketiciler tarafından hissedilen fiyat baskılarının bir kısmını hafifletebilir, ancak özellikle döviz kuru geçişkenliğinin devam etmesi, enerji fiyatlarındaki artışlar ve bozulan enflasyon beklentileri göz önüne alındığında yüksek enflasyonu kontrol altına alma çabalarına önemli bir katkı sağlamayacak.
2023 SEÇİMLERİ PARASAL GEVŞEME RİSKİ VAR MI?
Merkez Bankası son iki toplantısında politika faizini %14''te tutsa da Fitch, bir sonraki genel seçimler öncesinde ek parasal gevşeme ve ekonomik canlandırma önlemleri alınması riskinin yüksek olduğunu düşünüyor. Cumhurbaşkanı ve diğer hükümet yetkilileri tarafından yapılan son açıklamalar, en azından kısa vadede faiz oranlarını artırmanın bir politika seçeneği olmadığı görüşümüzü doğrulamakla kalmıyor, aynı zamanda faiz oranlarının daha da düşürülmesinin masada kalmaya devam ettiğini de teyit ediyor.
KUR KORUMALI MEVDUAT UYGULAMASI NE ÖLÇÜDE KATKISI OLUR?
Kur korumalı mevduat, Türk lirası üzerindeki baskıların ve döviz talebinin azalmasına katkıda bulundu, ancak yükselen enflasyon ve beklentiler göz önüne alındığında, bu aracın ekonomiye güveni sürdürülebilir bir şekilde iyileştirme kapasitesi sınırlı. Ayrıca, bu aracın yurt içi döviz talebini azaltmaması halinde faiz oranları kullanılmadan döviz kurunun korunması, ek önlemler gerektirecektir.
