Önce yolculardan -Bandırma Vapuru yolcularından- bahsedeyim. 93 yıl önce dün vapurdan karaya çıktılar. Mustafa Kemal Paşa başta yürümekteler... Yolcuların listesini Esat Atalay kardeşim dünkü “Zaman Tüneli” köşesinde verdi. Bu yolcuların ahfadından sağ kalanlardan birkaçımız, Atatürk’ün manevi kızı rahmetli Sabiha Gökçen’le birlikte önceki yıllarda Samsun’a davet edilmiş ve Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcını kişisel anılarımızla yad
etmiştik.
Ben naçizane Dokuzuncu Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa’nın yürüyüşünde elinde bulunan bastonu Samsun Müzesi’ne bağışlamıştım. Ona ait her şeyin silinmek istendiği şu dönemde, inşallah baston hâlâ orada duruyordur!..
***
Yolcuların çoğu başta Mustafa Kemal Paşa, Üçüncü Kolordu Komutanı Kurmay Albay Refet (Bele), OrgeneralKâzım Dirik-İzmir’in Vali Paşası- (1880-1941). Daha sonra Berlin Büyükelçisi olan Hüsrev Gerede ve Türkiye Cumhuriyetinin 4’üncü Başbakanı olan Dr. Refik Saydam, Atatürk’ün yaveri, amcam Topçu Üsteğmeni Muzaffer Kılıç hepsi rahmeti rahmana kavuştu.
Ben; o yolculuğun ve yürüyüşün anılarını amcam Muzaffer Kılıç’tan dinleyerek büyüdüm ve o anlattıkça ben de onlarla birlikte yürüdüm. Ve son yıllarda fesat taifesinin güya Vahdettin’in, Mustafa Kemal’i memur ettiği ve hatta bunun için sandık dolusu altın verdiği yalanı daha henüz ortaya atılmadan, Mustafa Kemal’le Sultan Vahdettin arasındaki dedikodulardan ve Şişli’deki evde gizli hazırlıklardan başlayarak her şeyi, bütün gerçekleri ondan dinledim. Ruhu şad olsun.
***
Gelelim Samsun yolcularından bildiklerimin ahfadına;
* Sağlık Müfettişi Albay İbrahim Tali Bey’in oğlu Mahmut Tali Öngören öleli bir hayli oldu.
* Radyoculuk tarihimizin önemli siması ve televizyonun kurulmasında emeği geçen Kemal Doğan Paşa’nın kızları Reha ve Ayfer şükürler olsun hayattalar.
* Hüsrev Gerede’nin büyük oğlu Faruk Gerede Yedek Subay Okulu’nda mangasını kurtarırken elinde patlayan bomba ile kahramanca şehit oldu. Kardeşi Dr. Selçuk Gerede vefat etti.
Benim tanıdıklarım bunlar. O yolcuların ahfadından sağ olanlar varsa onları da bilmek, vefat edenleri de rahmetle anmak gerek.
* Bandırma Vapuru’nun yolcuları ve onların “yürüyüşleri” yakın tarihimizin asla unutulmayacak ve küçümsenmeyecek bir parçasıdır...
