Komutanın trajik vedası: Bir onur intiharı
27 Ağustos 1922…
Kurtuluş Savaşı’nın en zorlu günleri…
Yer: Afyon-Çiğiltepe…
Günlerdir emrindeki askerlerle işgalci Yunan kuvvetlerine karşı savaşmakta olan 57. Piyade Tümen Komutanı Miralay Reşat Bey siperlerden birine girdi, masanın üstünde duran kâğıda “Muvaffakiyetsiz beni hayatımdan bizar etti” diye yazdı, kâğıdı katlayıp cebine koydu, tabancasını kılıfından çıkardı, namluyu sağ şakağına dayadı, tetiği çekti.
Hemen ölmüştü.
Henüz 43 yaşındaydı.
...
İntihara giden yolun çok trajik bir hikâyesi vardı.
Miralay Reşat Bey’in hayat hikâyesini ve intiharını askeri belgelerden yararlanarak inceleyen emekli tümgeneral Cihangir Akşit’in “Çiğiltepe-Miralay Reşat Bey ve Vatan Savunmasında 27 Yıl” kitabından yararlanarak özetleyelim:
Türk güçleri, Anadolu’nun büyük bölümünü Yunan askerlerinden temizlemiş, onları geri çekilmek zorunda bırakmıştı.
Ancak Yunan güçlerinden bir bölümü Çiğiltepe’yi bir türlü bırakmıyordu. Çünkü burası Türklere teslim edilirse İzmir’e doğru çekilmekten, hatta Anadolu topraklarını tümüyle terk etmekten başka çareleri kalmayacaktı.
Savaşın kaderi adeta Çiğiltepe’ye kilitlenmişti.
...
26 Ağustos 1922 saat 23.45’te 1. Ordu Komutanı Sakallı Nurettin Paşa telefonla aradığı Miralay Reşat Bey’e şöyle bağırdı:
“Tepe niçin işgal edilemediii…”
Aralarındaki konuşma daha sonra şöyle geçti:
-Gayret ediyoruz. En kısa zamanda almayı umut ediyoruz kumandanım…
-Ne zaman alınacak o tepeee!
-Yarın 12.00’ye kadar almış oluruz kumandanım.
-Orayı yarın 12.00’ye kadar alamazsanız ben sizin yerinizde olsam yaşamam.
-Sizin benim yerimde olmanıza lüzum yok. Ben zaten yaşamam kumandanım!
...
Bundan sonrası Cihangir Akşit’in kitabında şöyle anlatılıyor:
27 Ağustos 1922…
Saat 11.25’e gelmek üzereydi ve Çiğiltepe hâlâ düşmanın elindeydi. Alınan emirler gereği, zayiata rağmen taarruza büyük bir azimle devam ediliyordu.
Miralay Reşat Bey, “Daha 35 dakikam var” dedi kendi kendine. Ümidini hiç kaybetmek istemiyordu.
Bu sırada kurmay başkanı tekrar zayiat raporunu getirdi. Rakamlar inanılmaz süratle büyüyordu. Şehit sayısı, 15’i subay olmak üzere 100’e yaklaşmıştı.
Birlik gözünün önünde eriyordu. Ama vazifesi de devam ediyordu…
Kulaklarında Nurettin Paşa’nın “12.00’ye kadar tepeyi alamazsanız, ben sizin yerinizde olsam yaşamam” sözleri hâlâ aynı yüksek tonda çınlıyordu...
Bir anda siperlerin arasında sakınmadan yürümeye başladı. Üzerinden, sağından, solundan aralıksız mermiler geçiyordu.
Mehmetçikleri, kendisine aşağıdan “Kumandanım, bu yaptığınız çok tehlikeli!”, “Yalvarırız yapmayın kumandanım. Vurulmak mı istiyorsunuz” diye canhıraş bir şekilde bağırıyorlardı.
Saatine tekrar baktı. 12.00’yi geçiyordu. Yani vakit tamamdı.
Hâlâ çok kararlı bir şekilde açıkta yürüyordu.
Evet, başaramamıştı.
Ama neden kendisine hiç mermi gelmiyordu?
Bir anda siperlerden birinin içine girdi.
Vurulup şehit düşeceğinden korkan herkes derin bir nefes almıştı.
Hemen oradaki zabiti başka bir sipere gönderdi. Artık yalnızdı.
Sehpa üzerinden bir kâğıt parçasını aldı ve titreyen eliyle üzerine aceleyle, “Muvaffakiyetsizlik beni hayatımdan bizar etti” yazdı. Katlayıp üst cebine koydu.
Sakin ve kararlı bir şekilde Revolver’ini deri kılıfından çıkardı, horozunu geri aldı. Sağ şakağına dayadı, tetiği istinada getirdi ve bir süre öylece bekledi. Sonra güneşli ve masmavi gökyüzüne son kez baktı. İçinden son duasını etti, gözlerini kapadı. Ve 27 yıllık vatan savunmasını ve 43 yıllık çetin geçen çok şerefli bir hayatı bir anda bitirecek şekilde hiç tereddütsüz tetiği çekiverdi...”
...
Peki, sonra ne oldu?
Çiğiltepe, Miralay Reşat Bey’in intiharından yaklaşık 5,5 saat sonra kurtarıldı.
Askerler, sevgili kumandanlarının ölümünü duyunca büyük şok yaşadılar.
Ve onun naaşını kucaklayıp Çiğiltepe’nin tepesine çıkardılar.
İstisnasız hepsi gözyaşı döküyordu.
Yaveri Mülazım Refik Efendi, hıçkırıklar arasında “Ah be kumandanım, nasıl da kıydın kendine? Bak geceye bile kalmadan zaten alıverecektik şu melun tepeyi... Keşke şu anı birlikte yaşayıp kutlayabilseydik ya” diye konuştu.
Tüm askerler naaşın başında düşmanı yakında denize dökeceklerine ant içtiler.
...
Cumhuriyetin ilanından sonra uğruna canına kıydığı yere büstü dikildi.
Soyadı Kanunu çıkarılınca Atatürk’ün isteğiyle Çiğiltepe soyadı verildi.
43 yıllık yaşamının büyük bölümü cephelerde geçmiş, Balkanlarda, Çanakkale’de savaşmış, Filistin’de bir yıl boyunca İngilizlerin elinde esir kalmıştı. Son olarak da Kurtuluş Savaşı’nın önemli kumandanlarından biri olmuştu.
...
Miralay Reşat Bey, katıldığı son savaştan sağ çıkabilseydi, 33 yaşında tanıştığı ve büyük bir aşkla bağlandığı Nadir Hanım’la evlenecekti.
Ölümü Nadir Hanım’ı perişan etti. Bir evlilik yaptıysa da mutlu olamadı, boşandı.
Ömrünün sonuna kadar İstanbul’daki evinde siyahlar giyinmiş olarak oturdu ve adeta sevdiği adamın dönmesini bekledi.