Obama-Putin gerginliği

5-7 Eylül 2013 tarihinde Rusya’nın Sn. Petesrburg kentinde yapılacak olan dünyanın en büyük yirmi ekonomisine sahip ülkelerin zirvesinde, gerçekleştirilmesi öngörülen Obama-Putin görüşmesinin iptali yeni bir soğuk savaş tartışmasını başlattı. Batıda çok sayıda basın yayın organı olayı büyük bir krizin başlangıcı olarak duyurdu ve bu yönde analizler yaptı. Oysa ki iki ülke arasında ki sorunlar birbirlerine düşmanca davranmasına neden olacak ciddiyette değildir.
Ruslar soğuk savaş sonrası birkaç yıllık tartışma ve yaşadıkları yeni kapitalist hayat ve özgür dünya içindeki konumlarını sevdiler ve kendilerinin batılı bir devlet ve toplum oldukları konusunda tereddütleri kalmamıştır. Rus devleti ve halkı batılı olmayı sevdiler ve Rusya artık batılı bir ülkedir. Dolaysıyla Rusya, ABD başta olmak üzere hiçbir batılı ülkeyle ciddi çatışma içine girmez, girmeyecektir. Buradan sorunlar olmayacaktır, gerginlikler olmayacaktır anlamı çıkarılmamalıdır. Zira İngiltere-Almanya veya İngiltere-Fransa gibi ülkelerin karşılıklı olarak yaşadıkları sorular ve gerginlikleri yaşayabilirler ama bu hayati krizler ve çatışmalar olmayacaktır. Ancak büyük küresel sorunlar ve çatışmalar diğer ülkeleri olduğu gibi Rusya’yı da yeni tavır ve ciddi gerginlik politikaları izlemeye itebilir.
Bugünkü sorun diğer yaşanan sorunlardan çok farklı değil. 
2009 da başkan seçilen Obama döneminde iki ülkenin yaşadığı, ilk akla gelen sorunları sıralarsak ne demek istediğimiz daha iyi anlaşılır. Amerikalıların Avrupa’ya yerleştirdiği füze rampaları sorunu, stratejik silahların azaltılması konusundaki uyuşmazlık, Libya, Suriye gibi sıkıntılı ve sorunlu politikalar, İran’ın nükleer enerji sorunundaki iki ülkenin zıt pozisyonları, Amerikalıların bazı üst düzey Rus bürokratlarına insan hakları suçu işledikleri nedeniyle (Magnitski Listesi olarak bilinmektedir) Amerika’ya giriş vizesi vermemesi ve mal varlıklarını dondurması, buna karşı Rusların da bazı Amerikan bürokratlarını sınır dışı etmesi ve aynı muameleyi uygulaması, ayrıca Rusların, Amerikalıların Rus bebekleri evlatlık almasını yasaklaması gibi bir çok sorun yaşamışlar ama ciddi ve düşmanca bir gerginlik olmamıştır.
Obama-Putin görüşmesinin iptaline neden olan Edward Snowden olayı, eğer Amerikan istihbaratının yeni bir oyunu değil de gerçekse, Rusya bu işten kazançlı çıkacaktır. ABD’nin canı yanabilir, zira bu ikinci ve üçüncü derece sırları ifşa eden ve daha çok ABD’nin işine yarayan Wikileaks belgelerinden çok daha ciddidir. ABD’nin iki önemli güvenlik örgütü olan CIA ve NSA’da bilgisayar programcısı olarak çalışan Snowden’in iddiası elinde ABD’nin bütün dünyada internetten takip ettiği ve telefonlarını dinlediği çok sayıda kişilerin ve kurumların listesi olduğudur. Bunun anlamı Rusya bu bilgiler sayesinde ABD’nin küresel politikalarını, neyle ve kiminle ilgilendiğini, ayrıca kendisinin bilmediği bir çok gizli olay ve yeni bilgilere sahip olabilir.
Bu dünyanın sonunu getirmez ama ABD iyi bir gol yemiş olur ve birçok politikasını değiştirmek zorunda kalır ve belki de birçok müttefikiyle sorunlar yaşar. Zira kritik bilgilere sahip olacak Rusya ABD ile birçok ülkenin ilişkilerini elindeki bilgileri ifşa ederek bozabilir. Snowdan, iki ülke ilişkilerini sıkıntıya sokacak bilgiler yüklü, elindeki küçük bilgisayarını Ruslara verdi mi bilmiyoruz, ama yaptığı işin ne kadar ciddi olduğunu anlamıştır umarız. Moskova’daki sır gibi saklanan gizli evine babası ve arkadaşları ziyaret edeceklerini basın yazdı, bu alışık bir tavır değil, demek ki Rusya-ABD anlaştı ve bu olay tatlıya bağlanacak, yok eğer böyle değilse o zaman bu olayın takip edilmesi gerekir.

Yazarın Diğer Yazıları