Yeniçağ Özel / Editör: Serkan Talan
Yapılan son araştırmalara göre ortalama bir internet kullanıcısı günde 2 saatini sosyal medyada harcıyor. Sosyal medyada günlük konular, siyaset ve toplumsal olaylar gibi konuların oldukça fazla konuşulduğu alanlar haline geldi. Başta büyük şirketler olmak üzere siyasi partiler ve farklı amaçlarla kurulan kuruluşlar satış ya da oy verme davranışlarını etkilemek gibi amaçlarla otomatik araçları kullanıyor.
Büyük şirketler internetteki algoritmaların nasıl çalıştığını açıklamaya çekiniyor. Bu yüzden belirli bir içeriğin kullanıcılara nasıl gösterildiği ile ilgili çok az şey biliniyor.
ABD’NİN İSTİHBARAT BELGELERİNDEN ÇIKTI
ABD’den sızan istihbarat belgelerinde Rusya’nın sosyal medya manipülasyonu iddiaları ile iglili çarpıcı bilgiler yer aldı. Rusya’nın Twitter, YouTube ve TikTok’ta çok sayıda sahte hesap açan Ruslar, bu hesapların sadece yüzde 1’inin yakalanarak silindiğini iddia ediyor.
Washington Post’ta yer alan habere göre, ABD yönetimi ve sosyal medya şirketleri, sızıntının ortaya çıkması sonrası alarm durumuna geçti. Google ve Meta, Rusların manipülasyon girişimlerini durdurmaya çalışıyor.
MANİPÜLASYONUN KAYNAĞI ‘FABRİKA’ OLARAK BİLİNİYOR
Rusların sosyal medya manipülasyonuna ilişkin ABD yönetimine 2022 yılı sonlarında belgeler sunuldu. ABD Genelkurmay Başkanlığı tarafından hazırlanan istihbarat belgelerine göre, Washington yönetimi sosyal medyadaki manipülasyonlarla ilgili Rusya'nın Ana Bilimsel Araştırma Hesaplama Merkezine odaklandı. Söz konusu merkez direkt olarak Kremlin için çalışıyor. Öte yandan dezenformasyonu yürüten Rus ağı ‘Fabrika’ adıyla biliniyor.
Washington yönetiminin analizine göre, Ruslar manipülasyon ağını büyütmek için 2022 yılının sonlarında çalışmalar yürüttü. Analizlere göre, Rusya’ya yönelik yaptırımlar ve Rus kaynaklı sosyal medya platformlarına yönelik ek yaptırımlara rağmen, manipülasyonlar başarılı bir şekilde devam etti.
RUSLARIN MANİPÜLASYON SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIYOR?
İstihbarat bilgilerine göre, Rusların ‘Fabrika’ kaynaklı sosyal medya manipülasyonu şu sistemle işliyor:
Botlar, bir içeriği görüntüler, o içeriğin yaynlandığı sayfaya abone olur ve yeniden paylaşır. Bir içeriğin arama listelerinde yukarı çıkması için görüntüleme sayılarını manipüle eder. Bir başka yöntem ise doğrudan içerik paylaşımı yöntemi. Bu yöntemde Fabrika’nın veritabanında bulunan e-posta ve telefon numaralarına çeşitli içerikler gönderir. İçerik gönderilen kullanıcıların şüphe çekmeyen ve sıradan insanlar olduğu öğrenildi.
RUSLAR HANGİ ALANLARDA MANİPÜLASYON YAPIYOR?
Rusların sosyal medya manipülasyonları ilk olarak Trump’ın seçildiği başkanlık seçimi sırasında gündeme geldi. Söz konusu iddia araştırma konusu olmaya devam ederken Rusların Ukrayna savaşındaki son durum ve koronavirüs aşılarına yönelik manipülatif içerikleri yaymaya çalıştıkları istihbarat raporlarına yansıdı.
Ancak bazı internet uzmanları Rusların yaklalanma oranlarının oldukça abartılı olabileceğini belirtiyor. Twitter, Meta ve Google konuyla ilgili harekete geçerken, sosyal medyada Rus manipülasyonu, ABD yönteminin gündeminin de üst sıralarına yerleşti.
